Македонија има подобри оценки од рејтинг-агенциите од тоа што инвеститорите мислат дека заслужува. Во слична ситуација е и Србија. За разлика од овие две земји, Хрватска, Словенија и Босна и Херцеговина се построго оценувани и нивните рејтинзи се пониски од тоа што би требало да бидат. Ова е заклучокот на аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“. Во најновата анализа ги споредуваме кредитните рејтинзи што на земјите им ги доделуваат највлијателните рејтинг-агенции, со ризикот за нивните обврзници што на пазарот го гледаат инвеститорите. Конкретно, анализираме колку овие оценки одговараат со таканаречениот распон на државните обврзници (разликата на приносот на некоја национална обврзница со некоја референтна обврзница - најчесто американската или германската десетгодишна обврзница). Колку повисок распон, толку поголем ризик, тоа е познато.
„Македонија и Србија имаат од едно до две нивоа повисоки оценки од тоа што сугерираат распоните во моментов“, смета аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Според нив, истото тоа важи и за Чешка, Литванија и Романија.
Прочитај повеќе
Македонија го задржа кредитниот рејтинг на 'Фич', ББ+ со негативен изглед
Кредитниот рејтинг ББ+ со негативен изглед е потврден во најновиот извештај на Агенцијата за кредитен рејтинг „Фич“ (Fitch), информираат од Министерството за финансии.
29.10.2022
Кредитниот рејтинг на Македонија останува шпекулативен, ББ -
Кредитниот рејтинг според „Стандард и Пурс“останува ист - ББ - со стабилен изглед.
20.08.2022
Фич го зголеми кредитниот рејтинг на Хрватска на БББ+
Фич ја објави својата одлука дополнително со што сега според Агенцијата рејтингот на земјата е на ниво БББ+
14.07.2022
Од друга страна, Словенија, Хрватска и Босна и Херцеговина се потценети од страна на рејтинг-агенциите, исто така за едно или две нивоа. Во слична ситуација се и Полска и Бугарија.
Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ го споредија нивото на тековните распони од три рејтинг-агенции, за обврзниците што достасуваат за пет години со просечниот рејтинг што го имаат земјите. Земајќи ги предвид распоните и рејтинзите, се гледа дека кај државите во Средна Европа постои „корелација од 82 отсто помеѓу тоа како инвеститорите ги ценат државниот долг и кредитниот рејтинг за истите обврзници“, стои во анализата.
„Иако корелацијата е доста висока, фактот дека таа не е 100 отсто покажува дека има мало несогласување во тоа како инвеститорите и рејтинг-агенциите ги доживуваат поединечните државни обврзници“, велат нашите аналитичари.
Движењето на цените на обврзниците покажува што мислат инвеститорите за нив, односно дали една земја е способна да си ги сервисира долговите или не. Евтини се неатрактивните обврзници од кои се очекуваат високи приноси што би ги натерале инвеститорите да вложат во нив. Затоа, очекуваните приноси се одличен показател за тоа што мислат пазарите за една земја. Приносите од поединечните обврзници се споредуваат со приносите од референтните обврзници, а тоа се држави како САД или Германија, за кои не постои ризик од банкрот. Колку е поголем распонот или разликата во приносите, толку е поголем ризикот за земјата.
Распоните на петгодишните обврзници во регионот Адрија во последно време се движат во согласност со глобалните трендови. Во последниот месец главно се намалуваа, и тоа за 37 базични бода за Хрватска, до 110 за Србија. За Босна се зголемија за 120 бода.
Според нашите аналитичари, промените не се последица на согледувањата на случувањата во локалните економии или нивните економски политики, туку се резултат на општите трендови. Тоа што Србија склучи договор со ММФ би требало да значи дека земјата полесно ќе ги рефинансира долговите, но засега таа вест не влијаеше премногу на инвеститорите, па распоните не се сменија значајно по објавувањето на договорот.
Инвеститорите не реагираа ниту на неодамнешните избори во Босна, кои треба да придонесат за стабилизирање во управувањето со долгот. „Сепак, треба да се има предвид дека БиХ надмина некои од државите во поширокиот регион, затоа што распоните од почетокот на оваа година се зголемија помалку отколку во Македонија, Романија и Унгарија“, пишува нашиот аналитички тим.
Треба да следат промените во наредниот период, затоа што сега се претставуваат буџетите за следната година. Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ сметаат дека ќе дојде до влошување во јавните финансии „поради слабеењето на економијата, државните субвенции насочени против растот на цените на струјата и сѐ повисоките камати“.
Поради мерките на централните банки што ќе следуваат во наредниот период, се очекуваат поголеми осцилации, а предвид треба да се земе и геополитичкиот ризик. Затоа се смета дека за оние држави чии обврзници во моментов се потценети, како Словенија, Хрватска и БиХ, може да дојде до поголема нестабилност во распоните, но не и до зголемување на рејтинзите.
Поради нестабилните услови, рејтинг-агенциите нема да ги зголемуваат оценките ако нема структурни подобрувања „до кои најверојатно нема да дојде поради фокусираноста за ублажување на ударот од високите цени на енергијата“, напоменуваат аналитичарите.
За државите што се преценети, како Македонија, „не се очекува намалување на рејтинзите без да дојде до значајни промени во оценките за економските активности“, велат нашите аналитичари.