Мала корекција на цените на недвижностите до крајот на годинава и позначително намалување в година прогнозира аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ во најновата анализа. Намалувањето ќе биде последица на затегнатите монетарни политики, односно повисоките каматни стапки.
Целата анализа можете да ја прочитате на овој линк.
И во следниот период градежниот сектор во регионот Адрија ќе се соочува со недостиг од работна сила и со притисок за раст на платите. Тоа особено важи за нискоградбата, затоа што во сите земји се најавени нови капитални проекти, кои ќе бараат повеќе работници. Дел од потребата за работници ќе се компензира со преземање од високоградба, затоа што се намалува потребата за изградба на станови, а дел преку увоз на работна сила.
Прочитај повеќе
Словенија ќе увезува работници од Македонија
Има се поголем недостиг од работна сила во здравството и преработувачката индустрија.
01.10.2023
Анкета: Граѓаните не сакаат да купат стан по овие цени, градежништвото во слободен пад
Дури 74 отсто од учесниците во нашата анкета не би купиле стан заради високите цени
26.09.2023
Рецесија во градежништвото
„Нема услови Народната банка да ја намали релативно рестриктивната политика што ја води сега“, вели универзитетскиот професор Никола Поповски.
14.09.2023
Колку чини еден пат во Македонија: Нов долг од Светската банка
Германците од „Кромберг и Шуберт“ се закануваат со блокада на границата кон Грција.
27.09.2023
„Со ваквите потези компаниите не само што ја бранат својата профитабилност туку обезбедуваат и оперативно извршување на проектите“, велат нашите аналитичари.
Во анализата уште се наведува и дека градежната индустрија во следната година повеќе ќе се потпира на нискоградбата, затоа што тие објекти се помалку погодени од нестабилноста на каматните стапки бидејќи проектите главно се владини или се финансирани од фондовите на Европската Унија.
Платите, недостигот од работници и скапите градежните материјали - најголеми проблеми
Во регионот Адрија градежната активност го зголемува својот удел во вкупната економија во последните десет години. Во споредба со просекот на ЕУ, во регионот учеството на овој сектор во БДП од 2019 година наваму е поголемо, а градежната активност се развива во двете насоки, приватни инвестиции во недвижности и инвестиции во инфраструктура со поддршка од државни и надворешни извори на финансирање (главно ЕУ-фондови).
Сликата за секторот во регионот лани е мешана. Се движи од силен пад во Македонија и Србија, до висок раст во Словенија. А, ограничувачките фактори во секторот се заеднички за сите земји.
Платите се проблем број еден. Растат побрзо (освен во Србија), што ги зголемува трошоците за работна сила. Но, и покрај тоа, платите се под просечните.
„Ако ги споиме недостигот од работна сила и релативно ниските плати, ќе видиме простор за дополнителен притисок врз цената на трудот. Тоа е особено изразено затоа што кај овој тип работници има висока мобилност, што претставува ризик од одлив доколку условите за работа се незадоволителни, што, пак, укажува на тоа дека од земјите на ЕУ доаѓа голема побарувачка“, велат нашите аналитичари.
Следниот проблем се градежните материјали. Во 2022 година беше забележана значителна нестабилност на цените, а цените на повеќето градежни производи (битумен, бакар, челик, граѓа) паднаа до крајот на годината. Цената на битуменот задржа повисоко просечно ниво во 2022 година во однос на претходната година, зголемувајќи ги материјалните трошоци за градежниот сектор. Другите разгледувани материјали покажуваат пониски цени во просек во 2022 година во споредба со 2021 година, со што се намалува притисокот на трошоците, се наведува во анализата.
„Притисокот врз цените на материјалите, несоодветните синџири на снабдување и недостигот од работна сила ќе доведат до поголем ризик за квалитетот на градбата и ќе продолжат да резултираат со изгубени приходи, штета на угледот и можни казни од регулаторните органи“, се истакнува во анализата.
„Гранит“, „Рапид Билд“ и „Жикол“ - најголеми во Македонија
Анализата ги опфаќа и резултатите на најголемите компании од секторот во регионот. Од неа се гледа дека макровлијанијата и деловните активности на овие компании во 2022 година резултираа првенствено со намалување на просечната EБИТДА-маргина за компаниите што работат во сегментот на станбена изградба за два процентни поени и 1,3 процентни поени за компаниите од нискоградбата. Просечната EБИT-маргина исто така е намалена, и тоа во високоградбата за 1,1 процентен поен и за 1,5 процентни поени за сегментот на нискоградбата.
Анализата покажува дека по тешките денови од времето на пандемијата во 2020 година, во 2021 година компаниите закрепнаа. Закрепнувањето е повисоко кај компаниите од земјите што имаат повисоки приходи, што е резултат на зголемените инвестиции во текот на 2021 година.
Аналитичарите објаснуваат дека иако првичните проекти во урбаните јадра можеби нема веднаш да ги постигнат целите за профит поради повисоките трошоци поврзани со локацијата, логистиката и поквалитетните материјали, тие служат како стратегиска потпора за идните проекти за постигнување на посакуваната профитабилност.
Урбанизацијата доведува до потреба од проширување на градовите, создавајќи потреба од нова инфраструктура и згради. Тоа се одразува позитивно на компаниите од градежниот сектор што остваруваат продажба со вршење работи за реконструкција и изградба на патишта и пристапни патишта до веќе изградени инфраструктурни објекти.
Според аналитичарите, компаниите се изложени и на ризици затоа што се зависни од ангажирање подизведувачи за извршување на проектите. Исклучок од ова се компаниите од високоградба во Македонија и во БиХ.
„Компаниите што се занимаваат со изградба на згради од Македонија и во Босна и Херцеговина се потпираат на внатрешните капацитети и постигнаа повеќе од двојно зголемување на продажбата во 2022 година. Оние од секторот нискоградба просечно 48,3 отсто од продажбата остваруваат од ангажирање подизведувачи, додека реализацијата на проектите од сопствените капацитети останува релативно стабилна“, велат нашите аналитичари.