.webp){kind=icon}
Кога Герман Кан беше санкциониран по инвазијата на Кремљ на Украина, рускиот милијардер мораше да направи избор: да остане во Лондон, каде што живееше речиси една деценија, или да се врати во својата родна земја.
За неколку месеци, основачкиот партнер на LetterOne го напуштил својот дом во Обединетото Кралство во замена за Москва, според луѓе запознаени со неговата моментна локација, кои одбија да бидат именувани бидејќи станува збор за приватни прашања. Кан ваквиот потег го направил откако го префрлил својот удел во инвестициската фирма на несанкциониран акционер, осигурувајќи се дека околу две милијарди долари од неговото богатство, кое се чува надвор од Русија, нема да бидат замрзнати.
Тешко е да се одреди колку богати Руси кои живееле во странство се вратиле дома, но изгледите за живот под санкции направија некогаш непривлечниот предлог сега да биде најдобра опција.
Тоа може да се толкува и како победа на Владимир Путин, кој со години се обидуваше да ги привлече богатите Руси со странски конекции, на кои гледаше како потенцијален извор на нелојалност, нудејќи даночни олеснувања и амнестија на капиталот. Сега, лавината од ограничувања од страна на Обединетото Кралство, САД и Европската унија, наменети со цел да ја казнат руската деловна елита и да ја поткопаат поддршката за војната, наместо тоа, ги прават овие богати луѓе уште позависни од претседателот. Одеднаш, татковината што ја оставија за да ја осигураат безбедноста на нивните средства е едно од ретките места каде што нивните пари не се изложени на ризик да бидат замрзнати или одземени.
„На големо задоволство на Кремљ, Западот одигра голема улога во консолидирањето и на локалните елитни кругови и на пошироките маси“, вели Глеб Павловски, независен политички аналитичар кој бил советник во Кремљ за време на првата деценија од владеењето на Путин. „Под агресивниот притисок на Западот врз Русија, тие се претвораат во предност во војната“.
Герман Кан / Bloomberg
Кан (60) започнал како бизнисмен во последните години на СССР, кога со своите деловни партнери почнал да продава електронски стоки, теписи и потрошувачки производи. Претпријатијата ја формираа основата за „Алфа Груп“, холдинг компанија која сега контролира многу од нивните средства. Кан, инаку роден во Киев, заработи голем дел од своето богатство кога го продаде уделот во TNK-BP, потфат со британската BP Plc, на државната Rosneft Oil Co., користејќи ги приходите за да помогне во создавањето на LetterOne.
Тајкунот, кој наводно носел пиштол и им велел на деловните партнери дека филмовите „Кум“ се неговиот „прирачник за живот“, има богатство проценето на 7,7 милијарди долари, според индексот на милијардери на Bloomberg.
Во странство, Кан е претежно познат по неговата LetterOne со седиште во Луксембург, која ја започна во 2013 година со партнерите Михаил Фридман, Алексеј Кузмичев и Петр Авен, од кои сите поднесоа оставка од одборот откако беа санкционирани во март. Сепак, инвестициската фирма, која надгледува глобални средства од речиси 27 милијарди долари, изгуби милијарди од почетокот на војната поради нејзината рускa позадина.
Кан сега живее во Москва, надгледувајќи ги руските средства на „Алфа Груп“ од неговата канцеларија во финансиската област на градот. Парите за поддршка на луксузниот животен стил ги добива од неговите бизниси во Русија, кои вклучуваат удели во X5, најголемиот синџир на супермаркети во земјата и компанијата за мобилни телефони Vimpelcom Ltd.
Освен Кан, сите негови партнери од LetterOne сè уште живеат во странство, иако Кузмичев, исто така, го префрли својот удел во фирмата на несанкциониран акционер.
Претставник на Кан одби да коментира во однос на оваа сторија.
Враќањето на богатите назад во Русија, исто така, може да се гледа и како победа за Западот, каде што растеше загриженоста дека нивното богатство и влијание помагаат да се унапредат интересите на Кремљ надвор од земјата.
За богатите Руси во странство, животот е далеку од она што беше. На Фридман, со локација во Лондон, му се замрзнати кредитните картички и треба да аплицира за лиценца за трошење пари. Авен, кој има имот надвор од главниот град на Обединетото Кралство со уметничка колекција од 300 милиони фунти, се бори да ги плати месечните трошоци, проценети на 140.000 фунти.
Сега некои богати Руси, без разлика дали се санкционирани или не, се двоумат дали да излезат од земјата дури и за одмор. Алексеј Мордашов, сопственик на производителот на челик Severstal PJSC, ја закотви својата јахта „Норд“ во Владивосток и не ја користи откако беше санкциониран во март. Други одат на крстарења по реката Волга или планинарење во регионот Алтај во јужен Сибир, познат по своите идилични пејзажи на планини, тундра и езера.
Руската елита долго време се обидува да задржи барем дел од своето богатство во странство за да го заштити од властите и да има корист од пониските даночни стапки и попривлечните правни системи.
Путин ги интензивираше своите напори за враќање на имотот во 2018 година, кога владата создаде специјални административни области во регионот Калининград меѓу Полска и Литванија и во Приморски, област што граничи со Северна Кореја и Кина. Холдинзите со меѓународни средства пререгистрирани таму би можеле да се квалификуваат за даночни бенефиции.
Додека серијата на американски санкции во 2018 година насочени кон милијардерите Олег Дерипаска и Виктор Векселберг помогнаа да започне процес на повторна домицилација, неодамнешната низа рестрикции го стави процесот во „турбо погон“. Во првите пет месеци од 2022 година, 26 компании ги преселиле своите седишта назад во Русија, што веќе се совпаѓа со бројот за цела 2021 година, посочи во јуни министерот за економија Максим Решетников.
Саид Керимов, син на санкционираниот милијардер Сулејман Керимов, како и основачот на PhosAgro PJSC, Андреј Гурјев и тајкунот за челик, Виктор Рашников, двајцата исто така казнети, ги преселиле средствата во Русија.
Но, за богатите, стагнантната економија, во која сè повеќе доминира државата, нуди малку изгледи за инвестиции.
„Тие се изолирани исто како што е Путин“, смета Брајан О'Тул, висок соработник во Атлантскиот совет, кој беше поранешен висок советник во OFAC. „Идејата дека тие би можеле да бидат одлепени од Путин и Кремљ во овој момент не е реална“, додава тој.
