Ако Трамп ги укине санкциите кон Русија, што ќе значи тоа?

САД и нивните сојузници воведоа илјадници санкции врз Русија по нејзината инвазија врз Украина, во обид да ја забават воената машинерија на Москва. Додека претседателот Доналд Трамп се обидува да преговара за крај на конфликтот, неговата администрација ем навестува олеснување на тие санкции ем се заканува со нови мерки за да го забрза процесот.

Тешко е да се предвиди дали Трамп навистина би ги заострил санкциите. Во еден ден тој изјави дека е „многу лут“ на рускиот претседател Владимир Путин и предупреди дека купувачите на руска нафта би можеле да бидат погодени со таканаречени секундарни царини ако Русија го попречува мировниот договор - само за неколку часа подоцна да го омекне тонот, велејќи дека не верува оти Путин би „го прекршил зборот“.

Ако Трамп се одлучи за олеснување на санкциите, тој може да ги укине речиси сите американски мерки со сопствените овластувања. Но тој нема целосно одврзани раце. За укинување на најстрогите американски рестрикции е потребна согласност од Конгресот. А за елиминација на меѓународните санкции, Трамп би морал да ги убеди колегите во Европа и на други места да ги укинат своите пакети на мерки против Русија.

Зошто Трамп би ги укинал санкциите врз Русија?

Можноста за олеснување на санкциите се користи како средство за преговарање од страна на администрацијата на Трамп во преговорите со Русија за ставање крај на војната во Украина. Покрај мирот, тука има улога и американскиот комерцијален интерес. Трамп гледа економска можност во ресетирањето на односите меѓу Русија и Америка - помирување што пред некое време беше незамисливо.

Американскиот претседател на својата платформа „Трут соушл“ (Truth Social) наведе дека во февруари разговарал со Путин за „големи трансакции за економски развој“, додека Кремљ соопшти дека двајцата лидери во подоцнежен разговор зборувале за соработка „во економијата и енергетскиот сектор во иднина“.

 

 

Колку е за Русија важно олеснувањето на санкциите?

Руските преговарачи се обидоа да го искористат влијанието на САД врз меѓународните санкции за да извлечат отстапки во мировните преговори, инсистирајќи дека олеснувањето е предуслов за каков било договор за примирје со Украина во Црно Море. Овие барања вклучуваат повторно поврзување на „Руската земјоделска банка“ со СВИФТ (SWIFT), глобалната мрежа за комуникација при плаќањата од која беа исклучени големите руски финансиски институции во обид да се попречат прекуграничните трансакции.

Руската економија се бори со висока инфлација и затегнат пазар на труд, иако се покажа многу поотпорна на санкциите отколку што многумина очекуваа, постепено пренасочувајќи ја активноста кон военото производство. Русија се приспособи на западниот ценовен лимит на нејзината нафта и санкциите врз бродовите, наоѓајќи подготвени купувачи во Кина и во Индија и користејќи „флота во сенка“ (shadow fleet) од танкери за да продолжи да транспортира барели низ светот. Она што би можело да биде поштетно од санкциите поврзани со нафтата е ако падот на цените забележан на почетокот на април продолжи поради царинската војна на Трамп и зголеменото производство на ОПЕК+.

Кога станува збор за финансиските санкции, Русија со години се оддалечуваше од доларот и еврото како одговор на рестрикциите воведени по анексијата на Крим во 2014 година. Префрлањето кон трговија во други валути беше забрзано со сеопфатните санкции воведени по целосната инвазија на Украина.

САД и нивните сојузници исто така се обидоа да извршат притисок врз Москва со замрзнување повеќе од 300 милијарди долари од активите на руската централна банка, главно во Европа. Русија има делумен бекап во случај овие активи никогаш да не се повратат - зголемената вредност на златните резерви на земјата би можела да компензира приближно една третина од загубите, според пресметките на „Блумберг“.

До кој степен Трамп, како претседател, може на своја рака да ги укине американските санкции?

Тој има овластување да укине повеќе од 90 отсто од американските санкции со извршна наредба, според Питер Пјатецки, коосновач и извршен директор на „Кастелум АИ“ (Castellum.AI), компанија што води база на податоци за глобалните програми за санкции.

Трамп може да ги укине националните вонредни состојби прогласени во врска со постепената агресија на Русија од 2014 година, кои се правна основа за многу од санкциите воведени преку извршни наредби. За да ги укине санкциите воведени под други претседателски овластувања, Трамп може да издаде извршни наредби што ги укинуваат мерките една по една или во групи, укинувајќи ги казните за компании и поединци.

Алтернативно, Трамп може да одлучи да ги задржи санкциите и да издаде ослободувања или лиценци што би им овозможиле на фирмите да прават бизнис со целните субјекти. Тој исто така може да го поткопа надзорот над прекршувањата на санкциите. Во февруари администрацијата на Трамп ја укина „Клептокепчр“ (KleptoCapture), меѓународна работна група формирана од претседателот Џо Бајден за надзор над спроведувањето на санкциите врз Русија.

За кои санкции на Трамп му треба  поддршка од Конгресот за да ги укине?

Пред да ја напушти функцијата, Бајден потпиша извршна наредба во јануари што би му отежнала на Трамп еднострано да укине некои санкции. Наредбата повторно ги означи некои од целните руски субјекти и ги направи тие санкции подложни на закон што бара Конгресот да биде известен за намерата да се укинат мерките. Целните компании ги  вклучуваат и „Газпром“ (Gazprom Neft) и „Сургутнефтегас“ (Surgutneftegas) - две од најголемите руски нафтени компании - како и неколку други истакнати поединци, фирми и берзи.

Ако Трамп се обиде да ги намали овие санкции, известувањето до Конгресот би поттикнало 30-дневен период на ревизија, а Претставничкиот дом и Сенатот би можеле да одржат гласање за да го блокираат укинувањето на рестрикциите. Мерката би морала да помине во двата дома и би требало поддршка од две третини за да преживее вето од претседателот.

Иако Трамп може да црпи одредена сигурност од фактот дека републиканците имаат мнозинство во двата дома и главно досега не биле подготвени да се спротивстават на неговата агенда, многу републикански пратеници јавно ја поддржале Украина. Некои дури се приклучија на двопартиските напори за воведување дополнителни санкции врз Русија ако Путин одбие да се ангажира во преговори за прекин на огнот со добра волја или го прекрши евентуалниот договор. Републиканците, затоа, би можеле да се соочат со тежок избор ако се побара од нив да поддржат олеснување на санкциите за агресорот Русија без веродостојно решение за мир.

Bloomberg

 

Колку олеснувањето на санкциите зависи од соработката со други земји?

Русија беше 11-та најголема економија во светот кога ја започна целосната инвазија на Украина во 2022 година. За санкциите да имаат значителен ефект, неколку влади ги координираа своите одговори. Григориј Мариничев, адвокат за хартии од вредност во „Морган Луис и Бокиус“ (Morgan Lewis & Bockius LLP) во Њујорк, процени дека во април 2025 година имало 80-процентно преклопување меѓу санкциите на САД, Велика Британија и Европската Унија.

Администрацијата на Бајден направи посебен напор да усогласи многу од своите санкции со оние на Групата седум и други нации. Тоа координирано дејство вклучуваше три клучни рестрикции: исклучување на руските банки од СВИФТ, санкционирање на централната банка на Русија и замрзнување на нејзините суверени активи, како и воведување ценовен лимит од 60 долари за барел на руската сурова нафта.

Трамп може да ги повлече САД од овие режими на санкции, што би ги ослабнало, но не може сам да ги укине. На пример, СВИФТ има седиште во Белгија и мора да ги почитува законите и санкциите на ЕУ. Укинувањето на ограничувањата воведени од блокот би барало едногласна согласност од нејзините 27 земји членки.

Коалиција од европски лидери ја исклучи можноста за олеснување на санкциите врз Русија на самитот кон крајот на март и укажа дека, напротив, би можеле да го сторат спротивното за да извршат дополнителен притисок. Санкциите се потенцијален лост за Европа да добие место во преговорите за мир предводени од САД. Сепак, официјалните лица во регионот одат по тенка линија. Ако Трамп ги види како пречка за обезбедување крај на војната, тој може да ги казни европските економии со дополнителни царини.

Трамп покажа подготвеност да ги занемари долгогодишните сојузништва при форсирањето на својата агенда „Америка на прво место“ (America First). Ако ги повлече САД од мултилатералните санкции врз Русија додека Европа ја одржува својата позиција, бизнисите и инвеститорите ќе бидат принудени да се движат низ нов мозаик од рестрикции. Повлекувањето на САД исто така би создало ситуација во која Европа ги плаќа трошоците на санкциите, додека САД ги жнее можните профити од нормализираните односи со Русија.

Што би значело олеснувањето на санкциите за меѓународните инвестиции во Русија?

Можноста за олеснување на санкциите и крај на војната во Украина наведува некои западни бизниси и инвеститори да гледаат кон можности во Русија - пазар што е суштински недостапен повеќе од три години. Пред војната, странските инвеститори поседуваа околу 150 милијарди долари во руски акции и државни обврзници, а тие активи беа главна компонента на повеќето индекси на пазарите во развој. Поголемиот дел од тие пари потоа беше повлечен или остана заробен во Русија во банкарски сметки за нерезиденти.

Една од првите работи што инвеститорите би ги интересирале е дали мировниот договор ќе го врати пристапот до тие замрзнати пари. Повеќето ги отпишаа тие поседи, па повторното отворање би можело да донесе неочекуван профит, особено бидејќи домашните цени на акциите и рубљата пораснаа откако започнаа мировните преговори.

Но многу инвеститори може да останат претпазливи за враќање во Русија, имајќи предвид колку брзо пазарот беше отсечен. Постојат репутациски ризици од прерано обновување на врските со земја одговорна за најголемиот конфликт во Европа од Втората светска војна, како и финансиски и правни ризици ако санкциите не се укинати или подоцна се вратат.

„Мислам дека инвеститорите би биле многу претпазливи бидејќи голем број луѓе изгубија многу пари таму“, рече Малколм Дорсон, шеф на стратегијата за пазарите во развој во „Глобал екс менаџмент“ (Global X Management), фирма што нуди продажба на ЕТФ-ови. „Руските компании ќе мора да направат многу за да се докажат и да се направат привлечни, можеби преку дивидендни приноси и откуп на акции“.

Како би се снаоѓале инвеститорите низ различните режими на санкции?

За целосно враќање кон финансиските пазари, руските активи би требало да бидат повторно вклучени во главните индекси на акции и обврзници. Многу од најголемите индекси се управувани од американски банки, како „ЏП Морган“ (JPMorgan Chase & Co.), а провајдерите на индекси обично се консултираат со инвеститорите пред да направат значајни промени - процес што обично трае неколку години.

Повторното воведување на руските активи би било комплицирано ако европските влади не ги укинат своите санкции истовремено со САД. Ако се појави таков раскол, „малку е веројатно дека Русија ќе се врати во глобалните референтни вредности, дури и ако тие се одржуваат од американски провајдери“, смета Киеран Кертис, портфолио-менаџер во „Абердин груп“ (Aberdeen Group plc.) Големото присуство на американски финансиски институции во Европа „прави тешко за нив да почнат да ги игнорираат европските политики за санкции“, според Кертис.

Неколку клучни чекори би морале да се преземат пред руските средства да се вратат во мејнстримот. Прво, санкциите врз руските банки би требало да се укинат за да можат американските инвеститори да купуваат и продаваат рубли. Потоа, двете големи клириншки куќи, „Евроклир“ (Euroclear) и „Клирстрим“ (Clearstream), би требало да се согласат повторно да почнат да ги порамнуваат трансакциите со руски хартии од вредност. Тоа може да биде тешко бидејќи двете се наоѓаат во ЕУ и мора да ги почитуваат санкциите на блокот. Алтернативна опција за американските инвеститори би можела да биде да ги порамнуваат трансакциите преку Националниот депозитар за порамнување на Русија, кој и самиот е предмет на меѓународни санкции.

Тргувањата надвор од берза исто така би биле можни штом некои од санкциите се укинат, според Мариничев, иако овие обеми на тргување веројатно би биле само мал дел од оние карактеристични за берзите пред инвазијата на Русија врз Украина.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар