Кој е Русинот што најмногу профитира од повлекувањето на странските компании

Иван Таврин беше зафатен со инвестирање во кули за мобилна телефонија кога Владимир Путин ја нападна Украина минатата година. Оттогаш тој стана најголемиот руски трговец.

Во текот на изминатите 12 месеци, 46-годишниот московјанец ја искористи својата позиција на несанкциониран инвеститор за да ги надмине милијардерите што традиционално доминираат на пазарот. Поранешниот шеф на руска мобилна компанија потрошил најмалку 2,3 милијарди долари на технолошки компании, вклучувајќи ги и „Просус“ (Prosus NV), локалната компанија „Авито“ (Avito) и онлајн платформата за вработување што ја вбројува „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs Group Inc.) како акционер.

Војната и меѓународните санкции што следуваа ја уништија тридецениската економска интеграција со Западот, што ги поттикна странските инвеститори од „Ексон мобил“ (Exxon Mobil Corp.) до „Мекдоналдс“ (McDonald's) да ја напуштат Русија. Таврин ги собира остатоците додека многу етаблирани играчи се соочуваат со ограничувања.

Русификација на деловниот пејзаж

„Краткорочно, се чини дека дефинитивно има русификација на бизнис-пејзажот“, вели Лијана Семчук, аналитичарка во британската консултантска компанија „Сибилајн“ (Sibylline). Сепак, „нема многу индикации дека овие бизнисмени ќе можат да го достигнат истото ниво на богатство и слобода што го имаа пред војната“, додаде таа.

Таврин изгради репутација на бизнисмен и менаџер, а не на моќник, и не е предмет на никакви казнени мерки. Тој одби да коментира за овој напис.

Неговото купување на „Авито“ од 151 милијарда рубли (2,1 милијарди долари) во октомври, кој пред војната беше проценет на дури 6 милијарди долари, беше финансирано од „Роселкозбанк“ (Rosselkhozbank JSC), државен заемодавец што е под некои санкции на САД и Европската Унија.

Мерките на американското министерство за финансии ја спречуваат банката да собира долгорочно финансирање, но таа не е ставена на построгата листа на специјално назначени субјекти делумно поради нејзината клучна улога во финансирањето на извозот на храна.

Иван Таврин Bloomberg

Таврин минатиот месец, исто така, купи 23 отсто од акциите во „Хед хантер“ (HeadHunter Group Plc) од приватниот инвестициски фонд „Елбрус“ (Elbrus Capital), за 147 милиони долари, а „Елбрус“ и „Голдман Сакс“ останаа акционери. Неговата „Кисмет капитал груп“ (Kismet Capital Group) го купи „Рашан тауерс“ (Russian Towers), независен оператор на мобилна инфраструктура, во јануари 2022 година, непосредно пред инвазијата.

Исто така, неуспешно се наддавал за руските ресторани на „Мекдоналдс“ и транспортниот бизнис на „Јандекс“ (Yandex NV), според извори запознаени со преговорите, кои зборуваа под услов да останат анонимни.

Како што војната се приближува кон својата едногодишна точка, двете страни се подготвуваат да продолжат да се борат на неодредено време. САД и нивните сојузници постојано ги зголемуваат износот и софистицираноста на воената помош за Украина и редовно ги заоструваат санкциите, предизвикувајќи егзодус на странски компании од Русија.

Таврин историски инвестираше во телекомуникации, медиуми и рекламни средства и во еден момент се сметаше за близок до петтиот најбогат човек во Русија, Алишер Усманов. Тој беше партнер со Усманов во неколку бизниси од најмалку 2009 година, а беше и главен извршен директор на мобилниот оператор „Мегафон“ (MegaFon PJSC). Усманов е под санкции на САД, ЕУ и Велика Британија.

Таврин, исто така, собра околу 768 милиони долари од три компании со бланко-чекови во 2020 и 2021 година. Првата се спои со студиото за игри „Некстерс глобал“ (Nexters Global Ltd.), додека другите две што ги започна Таврин се приближуваат до своите првични рокови за завршување на договорот.

Меѓународно повлекување

Претприемачот не е единствениот локален жител што се занимава со бизнис. Но бројот на заинтересирани страни е ограничен поради предложениот руски закон со кој се ограничува странската сопственост на многу средства и санкциите против сè поголем број луѓе.

Владимир Потанин, најбогатиот човек во Русија, кој беше санкциониран од САД во декември, ја купи „Росбанк“ (Rosbank PJSC) од „Сосиете женерал“ (Societe Generale SA) и удел во ТСЦ (TCS Group Holding Plc) од основачот Олег Тинков, кој рече дека бил принуден да продава откако ја критикувал војната.

Неколку компании им беа продадени на локалните самоуправи, понекогаш со клаузули за поврат, а многу компании не ги открија условите под кои го задржаа дејствувањето. Примателот на франшизата на „Мекдоналдс“, Александар Говор, ги купи руските ресторани на компанијата, додека Путин издаде декрет за пренос на главниот имот на „Ексон“ во земјата на оператор што ја вклучува државната „Роснефт“ (Rosneft PJSC).

Како што се одолжува војната, дури и најупорните, како „Фолксваген“ (Volkswagen AG), кој го прекина производството во својата руска фабрика по инвазијата, го преиспитуваат своето присуство.

Системот ПЈСФЦ на милијардерот Владимир Евтушенков е во преговори со германскиот производител на автомобили за купување на неговата фабрика во Калуга, објави „Комерсант“ на 6 февруари, повикувајќи се на неидентификувани лица вклучени во преговорите.

„Руските инвеститори се под политички притисок да купат средства од компании што напуштаат, а исто така многумина гледаат можност да стекнат средства поевтино“, рече Крис Вифер, главен извршен директор на „Макроадвајзори“ (Macro-Advisory Ltd). „Присилувањето на Русите да ги задржат средствата дома и заплашувањето никогаш повеќе да не одат на Запад, барем создадоа позитивен дел околу облакот од санкции за Путин“.