Популарната апликација Тикток (TikTok Inc) се соочува со својата прва забрана низ државите во САД, откако гувернерот на Монтана вчера потпиша мерка со која ќе се забрани нејзиното преземање од пошироката јавност почнувајќи од следната година.
Новиот закон ќе наметне најшироки и најстроги ограничувања за користење на платформата за социјални медиуми досега, поттикнати од широкораспространетата владина загриженост за пристапот на кинеската влада до личните податоци на американските корисници.
Се чини дека тоа сигурно ќе предизвика правни предизвици. Тикток ќе биде казнет со 10.000 долари за секој ден што неговата платформа работи на уреди во Монтана, откако законот ќе стапи во сила на 1 јануари 2024 година, исто како што ќе бидат казнети и продавниците за мобилни апликации што ќе го нудат Тикток за преземање во државата. Корисниците нема да бидат одговорни за пристап до апликацијата.
Сегашниот текст на законот не го објаснува процесот на извршување за отстранување на апликацијата од уредите на кои е веќе инсталирана. Забраната би станала неважечка доколку Тикток, во сопственост на компанијата со седиште во Пекинг, „Бајтденс“ (ByteDance Ltd.), биде купена од компанија што не е инкорпорирана во која било друга земја означена како странски противник.
Гувернерот на Монтана, Грег Џанфорте, кој инаку е републиканец, вели дека ја забранува Тикток за да се заштитат личните и приватните податоци на нивните жители од Кинеската комунистичка партија. Притоа, во објава на Твитер, рече дека Тикток ги нарушува правата од Првиот амандман на жителите на Монтана.
„Сакаме да ги увериме жителите на Монтана дека можат да продолжат да го користат Токток за да се изразуваат, да заработат за живот и да комуницираат со заедницата додека продолжуваме да работиме на одбрана на правата на нашите корисници внатре и надвор од Монтана“, рече портпаролот на Тикток во соопштението, прашувајќи како ќе се спроведе забраната.
Иако Монтана е првата држава што го елиминира пристапот на општата јавност до апликацијата за видеосодржини со кратки форми, целни забрани фокусирани на владините уреди и мрежи се појавија низ целата земја уште кон крајот на минатата година. Таквата ситуација го достигнаа својот врв во декември, истиот месец кога четворица вработени во „Бајтденс“ ги загубија своите работни места откако пристапија до информациите за профилите на некои американски новинари. Оттогаш американската влада и 38 држави издадоа такви забрани, а администрацијата на претседателот Џо Бајден е во преговори со компанијата за да ги реши грижите за националната безбедност. Европската Унија, Велика Британија, Канада и неколку други земји неодамна воведоа слични забрани.
Федералните пратеници исто така изразија загриженост за националната безбедност и безбедноста на податоците на платформата, но сè уште не понудија докази за несоодветен пристап од страна на кинеската влада.
Во текстот на предлог-законот, подготвен од државниот обвинител на Монтана, Остин Кнудсен, се наведува дека кинеската влада може да му нареди на Тикток да ги открие корисничките податоци, вклучувајќи ја и локацијата во реално време. Се наведува и дека компанијата исто така не ги заштитува соодветно малолетниците од некои содржини на платформата и дека промовира опасни активности.
Уставноста е доведена во прашање
Технолошката трговска група „Нетчојс“ (NetChoice), чии членови се „Тикток“, „Мета платформс“ (Meta Platforms Inc.) и „Амазон“ (Amazon.com Inc), го повика Џанфорте да стави вето на „неуставниот“ закон.
„Законот поставува опасен преседан дека владата може да го забрани секој бизнис што не го сака без јасни докази за погрешно постапување. Уставот јасно им забранува на пратениците да донесуваат закони што казнуваат одредени поединци или бизниси“, напиша потпретседателот и генерален советник на „Нетчојс“, Карл Сабо.
„Нетчојс“, кој неодамна отвори центар за судски спорови и го нарече правниот систем „бојно поле за иднината на иновациите и технологијата“, не спомна дали планира да го оспори законот.