Тикток (TikTok) накратко згасна во САД, па продолжи да работи откако Доналд Трамп вети дека ќе го одложи спроведувањето на забраната. Сепак, не е јасно дали кинеската компанија што е сопственик на апликацијата е способна - или подготвена - навреме да обезбеди американски партнер за да избегне трајно затворање.
Најнепосредно е прашањето дали таквото продолжување би било легално откако забраната стапи во сила во неделата. Избраниот претседател за време на викендот изјави дека нема да дозволи Тикток да остане исклучен, ветувајќи дека ќе потпише извршна наредба со која ќе се доделат уште 90 дена за платформата да најде американски газда, со што ќе се намали загриженоста околу националната безбедност. Тој предложи заеднички проект според кој американските сопственици би купиле 50 отсто од компанијата.
Тикток ги обнови услугите по таа објава. Сепак, додека Трамп доби пофалби од корисниците во однос на одложувањето, тој се соочува и со долгогодишни скептици во својата Републиканска партија за она што тие го гледаат како тековна закана по националната безбедност од страна на апликацијата.
Прочитај повеќе
Тикток згасна во САД, платформата отстранета од продавниците на „Епл“ и „Гугл“
Kомпанијата за социјални медиуми чека можно одложување на новата регулатива од новоизбраниот претседател Доналд Трамп за да продолжи со работа.
19.01.2025
Трамп вели дека со Џјинпинг разговарале за Тикток
Разговорот меѓу лидерите на врвните глобални сили доаѓа неколку дена пред враќањето на Трамп во Белата куќа.
18.01.2025
Што ќе прават брендовите и креаторите на содржини без Тикток?
Забраната на популарната платформа може да биде катастрофална за бизнисите
17.01.2025
Трамп и Кина сакаат преку Маск да го спасат Тикток во САД
Потенцијалниот договор со еден од најблиските сојузници на Трамп има одредена привлечност за кинеската влада.
14.01.2025
Врховниот суд навести дека ќе ја поддржи забраната за Тикток во САД
Врховниот суд на САД сигнализираше дека веројатно ќе го поддржи законот кој би ја забранил популарната социјална мрежа.
11.01.2025
„Ако целосната контрола на Кина врз Тикток е безбедносен ризик, заедничко управување нема да биде подобра опција“, рече Брок Силверс, управен директор во приватната фирма КЦ (Kaiyuan Capital), нарекувајќи ја возбудата околу одложувањето на забраната прерана. „Изгледа веројатно дека и по продолжувањето, Тикток или ќе биде под мнозинска контрола на САД или нема да работи во САД“.
Како ќе одговорат Пекинг и компанијата сопственик „Бајтденс“ (ByteDance) може да има импликации не само за најпопуларната социјална платформа во светот туку и за кинеските компании од „Тему“ (Temu) до „Алибаба“ (Alibaba Group Holding Ltd.) што имаат успешни операции во САД.
Пекинг и „Бајтденс“ размислуваа за низа опции за да ја одржат платформата во живот - за кинеските официјални лица тоа вклучуваше договор со пријателски купувач како Илон Маск. Но не е јасно дали владата на претседателот Шји Џјинпинг би се откажала од контрола врз таков вреден имот при налог за присилна продажба. Кина ја спореди присилната продажба на Тикток со „грабеж“ од страна на САД и ги критикуваше САД за политизирање на бизнисот.
„Предлогот на Трамп не е најдоброто решение“, рече Цуи Хонгџијан, поранешен кинески дипломат што предава на Пекиншкиот универзитет за странски студии. „Но тоа покажува подготвеност на администрацијата на Трамп да се справи со прашањето на помалку политички и поразумен начин“.
„Ќе остане отворен за секое конструктивно решение“, додаде Цуи. „Кина ќе треба малку да размисли за да донесе став околу вистинската цел на Трамп и можната трансакција“.
Министерството за надворешни работи на Кина остана на својата позната позиција, повикувајќи се на пазарните принципи што треба да ја диктираат судбината на Тикток. „Се надеваме дека САД ќе ги слушнат рационалните гласови и ќе обезбедат отворена, фер, праведна и недискриминаторна средина за компаниите од целиот свет“, рече портпаролката Мао Нинг на редовниот брифинг во Пекинг.
Решението што го предложи Трамп се соочува и со други предизвици: Законот сè уште бара „Бајтденс“ да му го продаде американскиот бизнис на купувач одобрен од американската влада.
Но тоа му дозволува на Трамп да го продолжи рокот за таков договор до 90 дена, што тој рече дека ќе го направи на првиот ден од неговото претседателство. Не е јасно дали Тикток и „Бајтденс“ ги презеле чекорите кон аквизиција што се потребни за да се заслужи такво продолжување.
Според Законот за национална безбедност, кој беше потпишан од претседателот Џо Бајден во април, Трамп може да му даде на Тикток повеќе време за финализирање на договорот само со потврда од страна на Конгресот дека во тек е процедура. Тој мора да покаже дека постои изводлив пат напред, дека е постигнат значителен прогрес кон договорот и дека се склучени правни спогодби за затворање на договорот со „Бајтденс“ во тој нов временски рок, според законот.
Иако има некои страни заинтересирани за купување на американскиот бизнис на Тикток, нема познат фаворит или јавни докази за „значителен прогрес“ во преговорите. „Бајтденс“ повеќе од една година настојуваше дека не е подготвен да го продаде Тикток, иако таа калкулација може да се промени сега кога забраната конечно е неизбежна.
Клучните републикански лидери јасно ставија до знаење дека сè уште очекуваат„Бајтденс“ да го продаде Тикток, и покрај довербата на Трамп во некој вид решение. Мора да има раздвојување од Кинеската комунистичка партија, рече претседателот на Претставничкиот дом, Мајк Џонсон. Претседателот на сенатската разузнавачка комисија, Том Котон, во објава на X настојуваше дека нема правна основа за каков било вид продолжување.
Ако Трамп и „Бајтденс“ не можат да докажат дека е во тек е процес за договор, не е јасно дали извршната наредба на избраниот претседател ќе успее да го задржи Тикток во функција. Ако Конгресот не успее да го сертифицира предложеното продолжување на Трамп, тоа може да ги стави технолошките компании како „Епл“ (Apple Inc.), „Гугл“ (Google) и „Оракл“ (Oracle Corp.) во правно лимбо. Тие би можеле да се соочат со значителни казни за технолошка поддршка на апликацијата и нејзино нудење во своите онлајн продавници.
„Тикток е повторно онлајн, но продавницата iOS сè уште не ја обновила апликацијата. Тоа ги покажува компликациите околу прашањето“, рече Жасмин Енберг, потпретседател и главен аналитичар во „Емаркетер“ (Emarketer). „’Епл’ и ’Гугл’ и компании како ’Оркл’ се на удар за непочитување на процедурите и не е јасно дали ветувањето на Трамп за извршна наредба ќе биде доволно за да ги увери дека нема да се соочат со казни“.
„Епл“ и „Гугл“ исто така од продавниците избришаа голем број апликации поврзани со Тикток, вклучувајќи ги популарната игра Марвел снеп (Marvel Snap), алатката за уредување видеа Кепкат (Capcut) и замената за Тикток, Лемонејт (Lemon8). Тоа неочекувано повлекување може да ги исплаши извршните директори и официјалните лица, кои веќе се загрижени за преседанот на дозвола од Вашингтон да контролира кинеска компанија во странство.
Што вели „Блумберг интелиџенс“ (Bloomberg Intelligence)
Пролонгирањето на услугите на Тикток во САД не значи крај на растечките геополитички притисоци во технолошкиот сектор на Кина, по неодамнешниот потег на Министерството за одбрана на САД да го стави „Тенсент“ (Tencent) на црната листа. Иако новиот советник за национална безбедност Мајк Волц рече дека не ја исклучува можноста за продолжување на кинеската сопственост врз Тикток, доколку се постават соодветни заштитни ѕидови, не веруваме дека ова означува потенцијална промена во политиката на САД кон апликациите во кинеска сопственост, со оглед на тековните грижи за националната безбедност.
Роберт Леа и Жасмин Лиу, аналитичари
Тикток во неделата изрази силна доверба и се обиде да ги охрабри корисниците што и натаму се несигурни за иднината на апликацијата.
Но какво е тоа решение, дали ќе биде дозволено од „Бајтденс“ и официјалните кинески претставници и дали Конгресот ќе го прифати барањето на Трамп за повеќе време останува нејасно.