Трамп и Кина сакаат преку Маск да го спасат Тикток во САД

Кинески официјални лица ја разгледуваат можноста Илон Маск да ги преземе американските операции на Тикток (TikTok) доколку компанијата не успее да ја спречи контроверзната забрана на апликацијата за кратки видеа, според луѓе запознаени со ситуацијата со кои разговарал „Блумберг“ (Bloomberg).

Официјалните лица во Пекинг силно претпочитаат Тикток да остане во сопственост на матичната компанија „Бајтденс“ (ByteDance Ltd.), велат луѓето, и компанијата ја оспорува претстојната забрана со жалба до Врховниот суд на САД. Но, судиите за време на сесијата на 10 јануари сигнализираа дека веројатно ќе го поддржат законот. Високи кинески официјални лица веќе почнале да дебатираат за планови за итни случаи за Тикток како дел од широка дискусија за тоа како да соработуваат со администрацијата на Доналд Трамп, од кои еден го вклучува Маск, велат упатените, барајќи да не бидат идентификувани бидејќи станува збор за доверливи дискусии.

Потенцијалниот договор со еден од најблиските сојузници на Трамп има одредена привлечност за кинеската влада, која се очекува да има некое влијание за тоа дали Тикток на крајот ќе биде продаден, посочуваат упатените. Маск потроши повеќе од 250 милиони долари поддржувајќи ја изборната кампања на Трамп и е назначен за истакната функција во подобрувањето на ефикасноста на владата откако републиканецот ќе ја преземе претседателската позиција.

Според едно сценарио што го разгледувала кинеската влада, X на Маск - поранешен Твитер - би ја презел контролата врз Тикток во САД и би ги водел бизнисите заедно, велат изворите. Со повеќе од 170 милиони корисници во САД, Тикток би можел да ги зајакне напорите на X да привлече огласувачи. Маск, исто така, основа посебна компанија за вештачка интелигенција, „Екс еј-ај“ (xAI), која би можела да има корист од огромните количества податоци генерирани од Тикток.

Кинеските официјални лица сè уште немаат постигнато цврст консензус за тоа како да продолжат и нивните размислувања се во почетна фаза, велат упатените. Не е јасно колку „Бајтденс“ (ByteDance) знае за дискусиите на кинеската влада или дали Тикток и Маск биле вклучени. Исто така, не е јасно дали Маск, Тикток и „Бајтденс“ одржале какви било разговори за условите за можен договор.

Маск и неговите претставници не одговорија на барањето за коментар. Маск во април наведе дека мисли оти Тикток треба да остане достапен во САД. „Според мое мислење, Тикток не треба да биде забранет во САД, иако таква забрана може да има корист за платформата X“, напиша тој на X. „Тоа би било спротивно на слободата на говор и изразување. Тоа не е она за што се залага Америка“.

Претставниците на „Бајтденс“ и Тикток не одговорија на пораките со барање за коментар. Администрацијата за сајбер-простор на Кина и Министерството за трговија на Кина, владини агенции што би можеле да бидат вклучени во одлуките за иднината на Тикток, исто така не одговорија на барањата за коментар.

Разговорите во Пекинг сугерираат дека судбината на Тикток можеби веќе не е под целосна контрола на „Бајтденс“, сметаат упатените. Кинеските официјални лица признаваат дека ќе се соочат со тешки преговори со администрацијата на Трамп за тарифите, контролите на извозот и други прашања, па тие ги гледаат преговорите за Тикток како потенцијална област за помирување, рекоа тие.

Кинеската влада има таканаречена златна акција во подружница на „Бајтденс“, која ѝ дава влијание врз стратегијата и операциите на компанијата. Тикток тврди дека контролата се однесува само на подружницата со седиште во Кина, „Доујин“ (Douyin Information Service Co.), и нема влијание врз операциите на „Бајтденс“ надвор од Кина. Сепак, правилата за извоз на Пекинг ги спречуваат кинеските компании да ги продаваат своите софтверски алгоритми, како оној што е интегрален за Тикток. Бидејќи кинеската влада би морала да одобри продажба што го вклучува вредниот алгоритам на Тикток, таа има значителен глас во секој можен договор.

Поголемиот број судии на Врховниот суд на неодамнешниот состанок сугерираа дека загриженоста во однос на националната безбедност има приоритет над слободата на говор, иако сè уште немаат донесено формална одлука. 

Тие разговараа во однос на законот што го донесе администрацијата на претседателот во заминување, Џо Бајден, во кој се нагласува дека кинеската контрола врз Тикток му овозможува на странски противник да шири пропаганда, тајно да манипулира со платформата и да собира податоци за Американците за шпионажа или уцена.

„Дали треба да го игнорираме фактот дека матичната компанија (’Бајтденс’, н.з.) всушност е подложна на извршување разузнавачка работа за кинеската влада“, го праша главниот судија, Џон Робертс адвокатот на Тикток за време на сесијата што траеше повеќе од 2 и пол часа во петокот.

Избраниот претседател Трамп, кој ја презема функцијата на 20 јануари, се обидува да ја одложи забраната за Тикток - која треба да стапи во сила на 19 јануари - за да може да работи на преговорите. Тој изјави дека сака да ја „спаси“ апликацијата и се шпекулира дека може да преземе акција во последен момент за да ја избегне забраната.

На практично ниво, одвојувањето на американскиот бизнис на Тикток би било многу комплексно, што би влијаело на акционерите во Кина, како и во САД. Адвокатите на Тикток тврдат пред Врховниот суд дека одвојувањето на американските делови од производот би било „исклучително тешко“.

Една алтернатива за Тикток би била да ги префрли своите постојни корисници во САД на слична апликација - под различен бренд - за потенцијално да ја избегне забраната, рече еден од изворите. Не е јасно колку би бил ефективен таков потег.