.webp){kind=icon}
ИТ-секторот продолжува да се соочува со значителни отпуштања и во 2024 година, иако со намален интензитет во споредба со претходната година. Во првите пет месеци од годинава, според податоците од „Лејоф.фуи“ (layoff.fyi), 302 технолошки компании на глобално ниво отпуштиле околу 89.000 работници. Овие бројки се само дел од кризата што започна уште во 2023 година, кога многу компании беа принудени да ги реорганизираат своите тимови и да го намалат бројот на вработени поради економскиот пад и намалената побарувачка.
Проблемите што го засегаат ИТ-секторот се комплексни и вклучуваат повеќе фактори. Економскиот пад што започна во 2023 година беше предизвикан од глобалните економски турбуленции, растечките трошоци и намалувањето на побарувачката за технолошки услуги. Компаниите беа принудени да ги намалат трошоците за да преживеат во новата реалност. Тоа доведе до значителни отпуштања и намалување на бројот на нови вработувања.
Трендот на откази во ИТ-секторот е присутен и во Македонија
Македонскиот ИТ-сектор неформално има околу 22 илјади вработени во домашни и странски компании. Во изминатите 12 месеци се забележуваат зачестени индивидуални и групни откази во повеќе компании. Тоа го покажува истражувањето на „ИТ.мк“, базирано на анкета спроведена кај 2.237 ИТ-професионалци од земјава. Во последните 12 месеци, 32 отсто од испитаниците изјавиле дека во компанијата во која работат имало откази на најмалку десет вработени.
„Меѓу главните причини за овој тренд се негативните економски состојби на западните пазари, од кои македонската ИТ-индустрија, како земја што примарно работи аутсорсинг, многу зависи, зголемената непродуктивност кај ИТ-професионалците, злоупотребата на работењето оддома, што наметна многу проекти за дигитализација да доцнат или да се под нивото на очекувањата и да создадат голем јаз помеѓу менаџментот и ИТ-кадарот. Она што се забележува, особено локално, поради популарноста на ИТ-академиите, е дека улога во овој тренд има и големиот број преквалификуван кадар, кој, за жал, не е на нивото на задачата на квалитативно ниво, а се продава како да е“, вели за „Блумберг Адрија“ Дамјан Дано, основач на „ИТ.мк“ (IT.mk) и „Актос“ (Aqtos).
Дамјан Дано/Приватна архива
Стагнација во новите вработувања
Покрај колективните отпуштања, друг индикатор за стагнација во ИТ-секторот е намалувањето на бројот на огласи за вработување. Податоците од локалната платформа „ИТ.мк“ покажуваат дека од јануари до мај 2024 година бројот на огласи за вработување е намален за 82 процента. Сличен тренд се забележува и на регионалната платформа за ИТ-огласи, каде што бројот на огласи е намален за 50 проценти. Овие податоци укажуваат на намалена побарувачка за нови вработувања во ИТ-секторот, што дополнително го комплицира пазарот на трудот и го отежнува пронаоѓањето нови можности за работа за технолошките професионалци.
Depositphotos
„Драстично е намален и бројот на огласи за вработување. Иако многумина сакаат да веруваат дека развојот на вештачката интелигенција е примарна причина за тоа, според мене, реалноста е поинаква, особено на локалниот пазар“, вели Дано.
Последици за технолошката индустрија
Продолжените отпуштања и намалената побарувачка за нови вработувања имаат значителни последици врз технолошката заедница. Многу технолошки професионалци се наоѓаат во неизвесна ситуација, барајќи нови можности за работа во секторот што е под притисок.
Сепак, аналитичарите веруваат дека оваа фаза на отпуштања и стагнација е само привремена и дека со подобрување на економските услови, ИТ-секторот ќе се врати на патеката на раст и иновации. Дотогаш ќе бидат потребни флексибилност и адаптација од страна на технолошките компании и професионалци за да се справат со предизвиците и да ја надминат кризата.
Компаниите што ќе успеат да се приспособат на новите услови и да инвестираат во развој на нови вештини и технологии ќе бидат во подобра позиција да ги искористат новите можности кога економијата ќе почне да закрепнува.
