Вкупниот промет на Македонската берза по сите основи до 22 септември годинава е околу 57 милиони евра, што е пад од 38 проценти во споредба со истиот период од минатата година. Причината се лоцира во повеќе фактори, вели во интервју за „Блумберг Адрија“ Иван Штериев, извршен директор на Македонската берза.
„Ова е година на ресетирање на македонскиот пазар на хартии од вредност, со оглед на тоа што очигледно се одвиваат процеси што нè носат на нов почеток од многу пониска стартна позиција“, вели Штериев.
Тој додава дека влијанијата се комбинација и на екстерни и на интерни фактори.
„Економското опкружување е многу комплексно. Има доста песимизам и стравување што ќе се случува во иднина поради познатите причини, како што се инфлаторниот притисок, растот на каматните стапки и опасноста тоа да предизвика формална рецесија. На тоа се накалемуваат и други работи што почнаа со пандемијата и со војната од Украина“, вели Штериев.
Тој смета дека фискалните новитети, како што е солидарниот данок, што е вонредна мерка преземена дополнително, имаат влијание врз случувањата на пазарот на капитал. Штериев вели дека има и интерни фактори што влијаат и треба да се потенцираат.
„Воведувањето на оданочувањето на капиталните добивки, особено во првиот квартал, имаше силен негативен ефект. Од друга страна, треба да се каже дека банкарските депозити стануваат поатрактивни поради тоа што имаме раст на каматните стапки, а кај нив сè уште не се применува оданочувањето“, посочува Штериев.
Тој додава дека она што исто така треба да се има предвид и не треба да се заборави е дека долг период Македонската берза растеше.
За разлика од Македонската берза, пазарите на капитал во Истанбул и во Букурешт од почетокот на годинава имаат големи раздвижувања односно зачестени иницијални јавни понуди на акции - и нови котации на кои можат да им завидуваат многу поголеми берзи во Европа. Тоа им донесе нови инвеститори на двете берзи.
Висока е просечната старост на домашните инвеститори, младите помалку сакаат да тргуваат на локалните пазари
Според податоците на Македонската берза, на домашниот пазар на капитал тргуваат повозрасната категорија граѓани, додека младите претпочитаат тргување надвор од државата.
„Инвеститорската база во делот на домашните физички лица покажува дека е со доста висока просечна старост, што значи дека е и со мала желба за прифаќање ризик, бидејќи знаеме дека младата популација повеќе прифаќа ризици. Младите не сакаат многу да инвестираат на локалните пазари, влегуваат во тргување преку интернет-платформи“, вели Штериев.
Тој посочува дека тоа не е ситуација само во Македонија. Штериев смета дека веројатно младите не се свесни и за ризиците што ги преземаат и вели дека има едно старо правило во светот на инвестирањето, а тоа е дека треба да се подели инвестициското портфолио на домашни и странски пазари. Од Македонската берза велат дека сега работат и на финансиска едукација.