Секое трето возило во Европа има катализатор со печат Made in Macedonia

„Џонсон Мети Македонија“ е компанија што работи во хемиската и автомобилската индустрија. Тие се специјализирани за производство на напредни катализатори, дизајнирани да го ублажат загадувањето и да го подобрат квалитетот на воздухот. „Едно од три нови возила што се произведуваат во Европа има катализатор од скопската фабрика со печат Made in Macedonia“, вели во интервју за „Блумберг Адрија“ Боријан Борозанов, директор за производство во Европа.

Компанијата има околу 1.000 вработени, а минатата година нето добивката била 72,8 милиони евра.

„Минатата година ја завршивме со некаде околу 2,7 милијарди евра извоз од Македонија. Очекувам дека и годинава ќе бидеме на истите нивоа“, вели Борозанов.

Секако, инфлацијата влијае и на овој сектор.

„Се разбира, на профитабилноста има директно влијание, не сме исклучок од оној општ тренд каде што оперативните маргини се под силен притисок веќе две години“, вели Борозанов.

Тој посочува дека во компанијата се сконцентрирани на раст на производството и на зголемување на бројот на производи.

„’Џонсон Мети’ е значаен дел од македонската економија, структурен дел од економијата на Македонија. Но во исто време е стратегиска локација за ’Џонсон Мети’ на глобално ниво. Оваа стратегиска значајност на ’Џонсон Мети Македонија’ ќе продолжи на долг рок“, вели Борозанов.

„Џонсон Мети Македонија“ е веќе 14 година во Македонија.

„Поминавме низ неколку големи инвестициски циклуси. Инвестиравме речиси 200 милиони евра за тој период, инвестиравме во значајно градење таленти и работна сила, во образовни програми. Велам дека е стратегиска локација затоа што овој тим што е лоциран тука, во Македонија, покажа дека е гладен, покажа дека сака повеќе, сака да се натпреварува и, што е многу важно, сака да победува“, вели Борозанов.

Секое трето возило во Европа има катализатор произведен во македонската компанија „Џонсон Мети“.

„Многу сум горд на јубилејот, што го произведовме 130-милионитиот примерок на катализатор во оваа фабрика. Тоа значи дека едно од три возила во Европа има дел што е произведен од ’Џонсон Мети Македонија’“, вели Борозанов.

Тој посочува и дека ова е стратегиска локација за целата корпорација не само поради волуменот на бизнисот што поминува низ фабрика туку и поради потенцијалот што го испорачува тимот.

„Потенцијалот може да го надградуваме и навистина небото е граница“, додава Борозанов.

Тој додава дека изминатите две години има засилени тешкотии во вкупниот синџир на достава, а од друга страна инфлацијата е нешто што во голема мера е заедничко за сите пазари.

„Тоа се одразува на раст на трошоците за суровините и на трошоците за работна сила, севкупно има тешкотии за водење бизнис. Сепак, лично ми е гордост што Македонија е дел од тој глобален систем, што имаме навистина диверзифицирано портфолио на клиенти и технологии и со тоа успеваме да ја поминеме оваа криза малку полесно од можеби некои наши конкуренти“, вели Борозанов.

Само пет отсто од македонските компании извезуваат - како до поголем извоз?

Теоретскиот рецепт за зголемен извоз, според Борозанов, е многу едноставен - поволна бизнис-клима, нула корупција, нула толеранција за корупција, силни инвестиции во образованието и да нема празни дискусии, туку работа, работа и напорна работа.

„Можеби сето ова го немаме во оној доволен сегмент за да имаме таков забрзан економски развој како што заслужува државата и како што заслужуваат граѓаните, но потенцијалот е тука“, вели Борозанов.

„Џонсон Мети“ од Македонија извезува пред сè на германскиот пазар, но се чини дека водечката германска индустрија, автомобилската, е во опасност, што секако, според Борозанов, ќе биде предизвик.
„Несомнено е дека Германија како национална економија, но и како локомотива на Европа има свои структурни проблеми. Тука се преголеми можеби зависноста од енергија што доаѓаше предоминантно од Русија и вкупниот развој на инфраструктура. Тие се веќе во некаква техничка рецесија. Но, сепак, со силата на индустријата што ја има таму мислам дека на среден рок ќе успеат да ја трансформираат економијата. Но наредниот период ќе биде предизвикувачки“, вели Борозанов.

Автомобилската индустрија не е исклучок од сите случувања.

„Вкупните волумени нема да растат толку брзо како што се надевавме по ковид-19, односно нема да биде тоа некаков рапиден раст“, вели Борозанов.

Но „Џонсон Мети Македонија“ има многу диверзифицирано портфолио на производи и на клиенти.

„Не сме изложени само на еден производ и само на еден клиент. Тоа помага да ги балансираме тие импакти на потенцијално намален волумен. Но она што сакам да го потенцирам и е тоа дека е многу важна додадената вредност на нашите производи“, вели Борозанов.

Тој посочува дека во овој момент не се премногу загрижени за тоа колку возила се продаваат, туку се сконцентрирани како да се зголеми вредноста по возило односно вредноста што ја креираат за нивните клиенти.

Процените велат дека продажбата и производството на автомобилите ќе се вратат на нивото од 2019  дури по осум години. Борозанов смета дека тие бројки веројатно нема да ги видиме долго, но има една многу важна разлика, а тоа е самата вредност на возилото, односно сите оние функции и компоненти што се вградуваат.

„Не станува збор само за инфлацијата, голем дел нови платформи на возила имаат доста понапредни технологии, поради тоа цената е повисока. Додадената вредност по единица возило се зголемува и тоа е во суштина нешто што одговара на бизнис-моделот на ’Џонсон Мети’, каде што нашите производи имаат добра улога“, вели Борозанов.

ЕУ веќе отвори истрага за субвенциите за електрични возила што ги дава Кина, но, според Борозанов, таквиот тип дискусии, разговори, истраги не се нови. 

„Точно е дека пенетрацијата на електрични возила произведени во Кина изминатата година се засили. Она што е вредност на ЕУ и што ни овозможува и нам да се натпреваруваме со другите играчи се условите, кои важат за сите еднакво. Од една страна може таа мерка да ја гледаме како обид за заштита на европската царинска унија, но мислам дека повеќе оди во насока на тоа да има балансирани услови на пазарот за сите учесници“, вели Борозанов.

Тој додава дека ако е прашањето дали тоа директно ќе има импакт на германските производители на возила, дали се тоа возила со мотори за внатрешно согорување или електрични возила, на краток рок смета дека веројатно нема да има.

Ниската продуктивност е хронична, особено за земјите како Македонија

Според Борозанов, има два начина за справување со ниската продуктивност, а тоа се зголемена автоматизација и инвестиции во нови машини инови технологии.

„Но она што е поважно е инвестиција во образованието. Само преку зголемување на способностите и вештините на работната сила на долг рок може да се надмине оној недостиг од работна сила“, вели Борозанов.

Тој додава дека „Џонсон Мети“ е еден од добрите примери во оваа насока.

„Ние сме една од најавтоматизираните фабрики на ’Џонсон Мети’ во целата групација во светот, што е малку контраинтуитивно, но тоа е одлука што ја презедовме прилично рано и продолжуваме во иста насока - агресивни инвестиции во нашите тимови и во вештините на нашите тимови“, заклучува Борозанов.