.webp){kind=icon}
Сè повеќе расте дефицитот на работна сила во земјоделството. Младите немаат интерес за оваа гранка, а на долг рок, доколку не ја промениме структурата на земјоделството, ќе имаме проблем и со производството на храна, посочи во интервју за „Блумберг Адрија“ универзитетскиот професор Ордан Чукалиев.
„Доколку не се придвижиме во правец кон дигитализација, роботизација, примена на современи технологии, мислам дека ќе имаме сериозен проблем со обезбедувањето храна. Ние и досега никогаш не сме биле самостојни и доволни во производството на храна, секогаш зависиме и од увозот на храна, но кога ќе се намали нашето сопствено производство, ќе бидеме уште позависни од увозот, а тоа може да ја покачи цената. А, со оглед на вака нискиот стандард, со сето тоа може да дојде и до нарушување на достапноста до храна. Храната пред сè треба да биде евтина, квалитетна и достапна. Тоа е основата, климатските промени го нарушуваат тој биланс и ние треба многу да работиме на тоа како да опстанеме и во иднина“, вели Чукалиев.
Bloomberg Adria
Еден од факторите што ги оттурнувaат младите генерации од земјоделската гранка, според професорот, се условите за живот во руралните средини.
„Обезбедување пристојни услови во руралните средини, за младите луѓе да можат да се видат себеси таму. Сè додека ние не ги обезбедиме условите за нормален живот во руралните средини, ќе има и миграција. Нашите земјоделци имаат многу вештини и се барани на пазарите, но не се гледаат себеси во една неразвиена рурална средина“, вели Чукалиев.
Друг ризик што може да го ограничи земјоделското производство во Македонија се климатските промени.
Македонија е во делот на Европа каде што земјоделството е силно погодено од климатските промени. Растат притисоците врз почвата, водата, земјоделските култури и домашните животни, а за соодветно приспособување, како што посочува професорот, неопходна е едукација на земјоделските производители.
„Имаме и тестирани технологии, кои, за жал, сè уште не наоѓаат примена во практиката. Зошто не наоѓаат примена во практиката? Затоа што цело време го запоставуваме она што е најважно. Вие го спомнавте умното, паметно земјоделство, но нам ни се потребни и умни, едуцирани и образовани земјоделски производители. Во Македонија, за жал, од земјоделските производители помалку од пет проценти имаат какво било образование од аспект на земјоделството. Сето тоа доведува во едни влошени услови товарот на приспособување да го ставаме на оние што немаат ниту соодветни знаење ниту соодветни капацитети да се приспособат“, вели Чукалиев.
Тој посочува дека автономните адаптации одамна покажаа дека немаат решение, и додава дека е неопходно зголемување на адаптивните капацитети, пред сè почнувајќи од човечките потенцијали.
„Ние не можеме да ги очекуваме сите оние технологии што се развиваат на Запад. Ние, за жал, не развиваме многу технологии што би можеле да помогнат во приспособувањето на климатските промени, но еве и да ги увеземе, нам ни требаат луѓе што ќе можат да ги применат. Сето тоа прави фокусот при покачување на капацитетите да го ставиме на знаењето, умеењето и образованието. Дури откако нашите земјоделци ќе ги развијат своите капацитети и ќе го постигнат тоа на ниво да можат да ги применат новите технологии, ќе дојдеме до ситуација кога ќе може да сметаме дури и на искористување на она што е позитивно кај климатските промени за земјоделството, бидејќи фотосинтезата зависи од количеството на јаглероден диоксид, што значи дека доколку ги обезбедиме сите други услови, повисокото количество на јаглероден диоксид може да доведе и до зголемени приноси“, потенцира Чукалиев.
