Континуираниот раст на вредноста на златото во изминативе неколку години кулминира во март годинава, кога цената на благородниот метал првпат во историјата ја надмина психолошката граница од 3.000 долари за унца. Цената на златото забрзано расте поради зголемената побарувачка поттикната од геополитички превирања, кои се закануваат да ја променат од корен светската економија. Голем број централни банки во светот, институционални инвеститори, но и физички лица купуваат односно инвестираат во злато за да ги заштитат своите средства од инфлација, но и од други економски шокови, кои станаа секојдневие откако Доналд Трамп вторпат стана претседател на САД и предизвика отворена трговска војна во светот. Се чини дека инвеститорите во злато не погрешија, бидејќи сите прогнози упатуваат на тоа дека цената ќе продолжи да расте пред сѐ затоа што станува збор за редок метал, кој го има во ограничени количества, за него има голема побарувачка во одредени технолошки гранки и затоа што со векови се покажа како одличен чувар на вредноста.
GOLDS:COM
GOLD SPOT $/OZ
3.051,61 USD
+32,23 +1,07%
почетна цена
3.018,82
претходна цена на затворање
3.019,38
промена од почетокот на годината
15,688702610021%
дневен опсег
3.017,70 - 3.053,44
опсег на 52 недели
2.173,50 - 3.057,49
Со оглед на тоа што во светот очигледно се разгорува златната треска, сакавме да видиме какви се трендовите во земјите од регионот Адрија односно колку централните банки и граѓаните од регионот се зафатени од неа.
Прочитај повеќе

Златото се стабилизира по тридневни загуби, се чекаат тарифите на Трамп
Прачките се тргуваа близу 3.010 долари за унца, што е помалку од 50 долари во однос на рекордното ниво постигнато минатата недела.
25.03.2025

Среброто во сенка на златото - дали е ова правата можност за инвестирање?
Цената на унца сребро моментално е околу 31 долар, додека иста тежина на златото чини нешто повеќе од 3.000 долари.
20.03.2025

Златото расте, a биткоинот не. Зошто, ако се смета за дигитално злато?
Биткоинот достигна врв од 109.000 долари на 20 јануари, но оттогаш падна под 80.000 долари, а најголемата криптовалута сега се тргува со 82.500 долари за биткоин, 24 отсто под својот врв.
19.03.2025

Златото забрзано се преместува од Лондон во Њујорк
Цената на златото помести неколку рекорди од почетокот на 2025 година
18.03.2025

Златото на рекордно ниво поради тензиите на Блискиот Исток и загриженоста за економијата во САД
Цената на златото се зголеми за 0,6 проценти откако Израел соопшти дека извршил воени напади врз цели на Хамас во Газа.
18.03.2025

Златото првпат надмина 3.000 долари за унца, може ли да ја задржи таа цена?
Златото во текот на денешното тргување се искачи дури за 0,4 проценти, на 3.001,20 долари за унца.
14.03.2025
Србија има повеќе златни резерви од сите други земји заедно
Кога станува збор за девизните резерви во злато, Србија е убедлив лидер во регионот и има многу поголеми златни резерви од сите други четири земји заедно (Словенија, Хрватска, БиХ, Македонија).
Златните резерви на Народната банка на Србија (НБС) на почетокот на март изнесуваа рекордни 48,8 тони, а нивната вредност е околу 4,3 милијарди евра, информираат од НБС. Оттаму додаваат дека учеството на златните резерви во вкупните девизни резерви на Србија е 14,9 отсто, а вредноста на вкупните резерви на земјата достигна 28,8 милијарди евра.
„НБС го откупува златото во форма на златни прачки пред сѐ од домашно производство, од компанијата ’ЗИЈИН бакар’ (ZIJIN Copper), како и од меѓународниот пазар“, велат од НБС.
Во изминативе шест години НБС на меѓународниот пазар купила вкупно 17 тони злато. Девет тони биле купени во 2019 година, три тони во 2020 година и пет тони на почетокот на јули 2024 година. НБС купеното злато го чува во своите трезори, освен последните пет купени тони, кои сѐ уште се на посебна сметка на НБС во Берн.
Централната банка на Србија информира дека сите набавки на злато на меѓународниот пазар биле извршени преку една од најкредибилните меѓународни институции - Банката за меѓународни порамнувања во Базел. Во средината на 2021 година, додаваат од НБС, при зголемена глобална несигурност и во согласност со практиката на другите централни банки, како што се германската, холандската, австриската, полската и унгарската, НБС ги вратила во земјата 13-те тони злато од странство.
Инаку, според договор со компанијата „Србија Зијин бакар“ (Serbia Zijin Copper), НБС има право на првенство на купување злато произведено од компанијата во форма на златни прачки и досега ја користела оваа опција без исклучок. Според НБС, во 2024 година од оваа кинеска компанија се купени рекордни 257 прачки златко со највисок квалитет и финост со вкупна тежина од 3,2 тони, а во текот на 2025 година (заклучно со 28 февруари) се купени вкупно 46 златни прачки со тежина од 577,2 килограми.
„Со продолжувањето на откупот на злато на домашниот пазар, НБС не само што придонесува за дополнителна диверзификација на структурата на девизните резерви туку и ги зголемува, бидејќи плаќањата за златни прачки се вршат во динари, а не во девизи како во случајот со набавките на меѓународниот пазар, кога не се менува нивото на девизните резерви, туку само нивната структура“, објаснуваат од НБС.
НБС е една од ретките централни банки во регионот што активно купуваат поголеми количества злато/Извор: Depositphotos
Според податоците на Светскиот совет за злато (World Gold Council), Србија е на 54. место во светот според количеството на злато во девизните резерви. Во непосредната погранична област на Србија, само Унгарија (110 тони) и Романија (104 тони) имаат поголеми резерви на злато во своите девизни резерви.
Од НБС објаснуваат дека златото историски игра улога на безбедно средство и дека оваа карактеристика е особено очигледна во периоди на зголемена неизвесност и криза и често служи како форма на заштита од инфлација на долг рок.
„Со оглед на тоа што на оваа форма на актива е потешко да се влијае преку каматните политики на различни монетарни власти, златото како класа на актива овозможува намалување на ризикот и зачувување на вредноста на инвестициите. Ниската корелација на златото со традиционалните форми на актива, особено со валутите како што е американскиот долар, го прави овој благороден метал корисно средство за дополнителна диверзификација на вкупните вложувања. Од друга страна, златото не е каматоносен облик на актива, тоа се карактеризира со поголема нестабилност на цените и нешто пониска ликвидност од некои традиционални класи на актива, поради што се чува во резервите на централните банки како една од многуте класи актива во рамките на процесот на диверзификација на инвестициите“, објаснуваат од НБС.
Македонија чува околу 6,9 тони злато
На крајот на февруари 2025 година официјалните девизни резерви на Македонија изнесуваат 4,8 милијарди евра. Најголем дел од девизните резерви се пласирани во хартии од вредност (76,2 отсто), по што следуваат монетарното злато (12,5 отсто) и валутите и депозитите (11,3 отсто). Од почетокот на 2019 година заклучно со февруари годинава вредноста на македонските златни резерви пораснала повеќе од двапати односно од 256 милиони евра на 605 милиони евра.
Од Народната банка на Македонија неодамна открија дека во изминатиов период има благо зголемување на количествата на златни резерви, но растот на вредноста сепак најмногу се должи на поскапувањето на металот, а не на зголемувањето на количеството.
„Народната банка управува со околу 6,9 тони монетарно злато (односно 221.617 унци) и го одржува количеството на злато на релативно стабилно ниво од околу 10 проценти од девизните резерви, при што во изминатиот период количеството на златото се зголеми за 2.288 унци или за околу 70 килограми“, велат од Народната банка.
Оттаму додаваат дека за да може активно да се управува со златото со кое располага Народната банка, тоа се чува во странство во златни прачки што ги исполнуваат стандардите на пазарот на злато во Лондон.
„За остварување приходи, еден дел од златото се пласира во краткорочни депозити кај централни банки и првокласни странски деловни банки, при што износот се менува (вообичаено изнесува околу 50-70 проценти од вкупното злато) и зависи од пазарните услови (каматните стапки и рочноста на депозитите) под кои може да се пласира“, објаснуваат од Народната банка.
Незначителни количества во БиХ и во Словенија
На крајот на 2024 година Централната банка на Босна и Херцеговина (ЦББХ) поседуваше злато во вредност од 283,8 милиони евра. Според податоците на Светскиот совет за злато, резервите на злато во БиХ во третиот квартал од минатата година изнесувале 1,49 тон. Просечното количество на злато во БиХ од 2000 до 2024 година изнесувало 1,54 тон, со највисоко забележано ниво од 2,99 тони во првиот квартал од 2013 година и најниско од 0,00 тони во вториот квартал од 2000 година.
Од ЦББХ велат дека уделот на монетарното злато во вкупните девизни резерви во последните десет години, до 2024 година, се движи од еден до 2,7 проценти.
„Во 2024 година, во согласност со новата стратегиска определба, ЦББХ го зголеми учеството на монетарното злато во вкупното портфолио на девизните резерви. Според тоа, учеството на монетарното злато во вкупните девизни резерви на ЦББХ сега изнесува околу 3,5 отсто, што претставува најголемо количество на монетарно злато што ЦББХ некогаш го поседувала од своето основање“, објаснуваат од ЦББХ.
Банката на Словенија поседува 3,2 тони злато како дел од нејзините меѓународни монетарни резерви. Златото на Банката на Словенија не се чува во нејзините трезори, ниту на територијата на Словенија. „Златото на Банката на Словенија се депонира надвор од територијата на Република Словенија кај финансиски институции специјализирани за складирање злато“.
Од Банката на Словенија не ја откриваат локацијата каде што се чува златото/Извор:Depositphotos
Таквото складирање им овозможува да управуваат или тргуваат со злато на меѓународните финансиски пазари и да се ослободат од него во итни ситуации.
„Не можеме да ја откриеме точната локација на златото“, велат од банката.
Банката на Словенија не одговори директно на прашањето дали има намера да ги зголеми или намали резервите на злато во иднина. Погледот на извештаите на Банката на Словенија открива дека банката со години има непроменето количество злато, чија вредност се зголемува во согласност со растот на неговата цена.
„Управувањето со финансиските инвестиции во злато е дел од долгорочната инвестициска стратегија на Банката на Словенија, која ја утврдува Советот на Банката на Словенија и нејзините органи, а ја спроведуваат надлежните стручни служби“, одговори БС.
„Целта на долгорочната инвестициска стратегија е да придонесе за зајакнување на капиталот на Банката на Словенија на среден рок, а со тоа да придонесе за обезбедување финансиска независност во исполнувањето на задачите на централното банкарство“, додаваат тие. Покрај тоа, тие се стремат и кон општествено одговорно и одржливо инвестирање.
Непостојните златни резерви на Хрватска
Структурата на финансиските средства со кои управува Хрватската народна банка (ХНБ) во моментов не вклучува злато.
„Најголемиот дел од финансиските средства на ХНБ денес се состои од средства што до влезот во еврозоната ги претставуваа меѓународните резерви на Република Хрватска. Во периодот пред воведувањето на еврото, резервите примарно и во голема мера се чуваа во евра за да се постигнат целите на монетарната политика. Денес, оние во евра ги сочинуваат сопствените финансиски средства на ХНБ во домашна валута, додека преостанатиот дел е деноминиран во други валути и продолжува да има карактер на девизни резерви. Заедно со вообичаените инструменти како готовина, девизни депозити, обврзници итн., во меѓународните резерви може да се вклучи и злато“, објаснуваат од банката.
Иако ХНБ нема злато, по пристапувањето во Евросистемот, таа беше обврзана да пренесе дел од своите меѓународни или девизни резерви на Европската централна банка (ЕЦБ) во злато.
„Пренесеното злато како дел од меѓународните резерви на Евросистемот е управувано од ЕЦБ, но тоа не значи дека земјата членка останува без пренесеното злато. Имено, по трансферот на резервите, ХНБ го задржа истиот износ на побарувања од ЕЦБ на страната на средствата на својот биланс, така што средствата на ХНБ не се намалија, а ХНБ посредно го побарува пренесеното злато“, објаснуваат од ХНБ.
Што се однесува до мотивацијата и побарувачката за злато од страна на централните банки, објаснуваат тие, може да се каже дека причините за чување злато се многу сложени, делумно поради историското наследство и многу неекономски фактори.
Оттаму посочуваат и дека не е практика централните банки да купуваат злато и да го продаваат кога цената расте, а со тоа да остваруваат финансиски профит.
Во последниот период ненадејните промени во цената на златото и неговата висока нестабилност беа особено под влијание на неочекуваните геополитички настани (војни и поврзани санкции), додека економските движења станаа помалку важен фактор.
„Затоа одлуката за купување злато од поединечни централни банки неодамна често беше политички мотивирана, а не поттикната од инвестициските политики до кои се придржуваат централните банки при управувањето со меѓународните резерви“.
Расте интересот за злато меѓу граѓаните на целиот регион
Нашето истражување покажа дека расте интересот за инвестирање во злато меѓу граѓаните во целиот регион. Георги Христов, директор на компанијата „Тавекс голд енд силвер“ (Tavex Gold & Silver ) за српскиот пазар, која тргува со благородни метали, истакнува дека во изминатите неколку години има огромен пораст на интересот кај српските граѓани за инвестициско злато.
„Србија на тој начин го следи светскиот тренд на зголемување на инвестициите во злато. Пазарот во Србија се шири, поединците сѐ повеќе се запознаваат и со производите и со маржите и се развива чувството за ова средство“, вели Христов.
Според него, главен поттик и за глобалниот и за домашниот пазар беше војната во Украина, покрај глобалниот скок на инфлацијата и сè понестабилните економски и политички односи во светот.
„Во оваа смисла, расудувањето на српските инвеститори целосно се совпаѓа со она на светот, што покажува дека граѓаните во Србија се повеќе и еднакво претпазливи и информирани“.
Се менуваат навиките и сѐ повеќе граѓани купуваат злато/Извор: Depositphotos
Христов посочува дека до 2022 година поединците се одлучувале за помали златни производи и биле многу повнимателни. „Како што луѓето стануваа поинформирани, како што цената на златото растеше, поголемите производи и долгорочните инвестиции стануваа сè поприсутни“.
Тој вели дека она што е специфично за српските инвеститори е тоа што се скептични и претпазливи. Како што нагласува тој, на пазарот се појавуваат многу нови трговци, а растат и побарувачката и понудата.
Христов нагласува дека предноста на златото е тоа што на некој начин претставува долгорочен штит од инфлација и позитивно реагира во периоди на нестабилност, и политичка и економска.
„Покрај тоа што има функција за заштита од кризи и зачувување на куповната моќ на долг рок, инвестициското злато е и меѓународно признаена и стандардизирана инвестиција. Сите светски рафинерии произведуваат злато во согласност со стандардите на Лондонската асоцијација, која гарантира највисоко ниво на квалитет и универзална заменливост на производите бидејќи ги имаат истите параметри“, вели Христов.
Сигурна „дестинација“
Финансиски експерт Бранислав Јоргиќ истакнува дека постои генерално правило дека кога ќе се појават политичка, економска или воена криза и неизвесноста што ги придружува, тогаш инвеститорите до одреден степен ги зголемуваат вложувањата во злато како сигурна „дестинација“.
„Тие очекуваат дека со вложување во злато можат да ја заштитат вредноста на својот имот. И сега се случува тоа - зголемен интерес за инвестициско злато, како од инвестициските фондови и од граѓаните така и од државите“, вели Јоргиќ.
Иако нема официјални податоци за вредноста на вложувањата на компаниите и граѓаните на Србија во инвестициско злато, Јоргиќ нагласува дека процените укажуваат дека интересот за вложување во инвестициско злато е тројно зголемен во последните две-три години.
„Верувам дека е така, па дури и повеќе од тоа. Златото одамна стана многу популарно во Србија, и за купување и за заштеда. Последниве години се засили и затоа што има организиран начин да се купи инвестициско злато, но и затоа што нема многу можности за инвестирање во Србија“, вели Јоргиќ.
Се менуваат навиките во Хрватска
Додека во Хрватска има такви што се подготвени да инвестираат, на пример, во S&P 500, поголем број граѓани сè уште посегнуваат по поконзервативни решенија. Златните прачки или поточно инвестициското злато се едни од решенијата.
„Популарноста на инвестициското злато меѓу домашните инвеститори најдобро се докажува со фактот дека вредноста на продажбата на инвестициско злато во Хрватска се зголеми од 50 милиони евра пред шест години на околу 300 милиони евра во 2023 година, додека минатата година Хрватите купија инвестициско злато во вредност од повеќе од 350 милиони евра“, објаснува Миа Петричевиќ, претседателка на управата на „Ауро домус“ (Аuro Domus).
Сè повеќе луѓе се свесни дека златото, историски гледано, ја зачувува вредноста на имотот и генерира приход и дека е многу подобро да се инвестираат пари во физичко злато отколку да се остават да седат на банкарска сметка и да гледаат како инфлацијата постепено ги јаде заштедите. Иако Хрватска е сè уште многу банкоцентрично општество, навиките полека почнуваат да се менуваат.
Затоа, со водечките продавачи на инвестициско злато проверивме како дишат Хрватите за златните прачки.
Некои инвестираат милиони, а други по сто евра месечно
Инвестициските навики, објаснува Петричевиќ, се разликуваат од клиент до клиент првенствено врз основа на нивните финансиски можности, односно сумата на пари што ја имаат при рака и би сакале да ја инвестираат во злато.
„Имаме клиенти што инвестираат милиони евра во период од неколку години, а нивните пасивни приходи се евидентираат во стотици илјади евра. Ваквите големи инвеститори најчесто избираат златни прачки од 250, 500 или 1.000 грама за своето портфолио. Многумина првично се подготвени да инвестираат помали износи, но кога ќе сфатат колкава е заработката на долг рок, многу брзо се подготвени повторно да инвестираат. Од друга страна, имаме клиенти што вложуваат помали износи од 100, 200 или 500 евра и тоа го прават на месечно ниво. Значи, наместо да ставаат пари во банка, тие штедат во злато, чија вредност се зголемува од месец на месец“, вели Петричевиќ.
Растот на заштедите во злато е дефинитивно забележлив и „просечниот Хрват денес инвестира до десет пати повеќе во злато отколку пред само неколку години. Сепак, Хрватска сè уште е многу банкоцентрично општество, па граѓаните сè уште имаат над 40 милијарди евра на банкарски сметки, и покрај ниските, а понекогаш и непостојните каматни стапки за оваа форма на штедење“, наведува Саша Ивановиќ, сопственик и директор на „Центар злата“ (Centar Zlata).
Внатрешните податоци на компанијата покажуваат дека Хрватите минатата година инвестирале околу 350 милиони евра во злато, што е значително зголемување во однос на претходната година. Ивановиќ посочува дека најголемиот дел од оваа сума е физичко инвестициско злато во вид на златни прачки и златници, кои се ослободени од сите даноци и чија цена се зголеми за повеќе од 40 отсто во последните 12 месеци, сметано во евра.
Инвеститорите во златни прачки и монети се многу разновидна група составена од луѓе со различни карактеристики.
„Едни претпочитаат периодични месечни купувања на помали износи и штедење на тој начин, додека други инвестираат поголеми износи одеднаш по истекот на орочениот банкарски депозит или, на пример, продажбата на недвижен имот“, објаснува Ивановиќ.
Инвестициите во злато навистина растат значително во Хрватска, „но уделот на овие инвестиции, споредено со вкупниот износ на заштеди на хрватските граѓани во банките, сè уште е многу мал и е околу еден процент или уште помалку“, објаснува Крунослав Марчинко, директор на компанијата „Тетраграм племенит“ (Tetragram Plemenit).
Марчинко посочува дека овој вид вложување во последно време е особено привлечно за поранешните сопственици на имот, кои по продажбата на имотот честопати ги префрлаат своите пари во физичко злато. „Може да се каже дека некој не би рекле просек туку медијана на купување инвестициско злато се околу 100 грама, бидејќи најголемото количество на инвестициско злато што може да се купи во готовина е приближно толкава маса“, објаснува Марчинко.
Босанци „на шопинг“ во Хрватска
„Во последниве години интересот за купување инвестициско злато се зголеми во Босна и Херцеговина“, вели Марчинко, кој е регионален брокер за инвестициски благородни метали.
Тој објаснува дека босанските купувачи избираат да купат инвестициско злато во Хрватска, бидејќи во оваа земја е можно да се купат инвестициски благородни метали според европските стандарди, што значи дека инвестициското злато може да се купи без данок на додадена вредност (ДДВ).
Купувањето може да се изврши во готово до износ од 9.954 евра, а за купување инвестициско злато во поголем износ е потребен трансфер од банкарската сметка на купувачот на сметката на продавачот.
Според него, граѓаните на БиХ почесто од другите купувачи од регионот одлучуваат да го складираат своето злато во нивните сефови, бидејќи царини и даноци се плаќаат при купување или увоз на инвестициско злато во БиХ. Тоа не е случај во земјите од Европската Унија, вклучувајќи ја и Хрватска, поради што на купувачите од БиХ им е попогодно да ги остават своите купени производи во нивните заштитени и 24-часовно надгледувани сефови.
„Сепак, има и многу купувачи од БиХ што физички ги преземаат купените благородни метали и потоа ги складираат во приватен аранжман, што не претставува голем проблем, бидејќи златото е многу компактно во однос на вредноста. На пример златна прачка со големина на кутија цигари би имала вредност од над 100.000 евра“, нагласува Марчинко.
Австро-унгарските златни дукати меѓу најпопуларните
Исто така нема голема разлика во видот на производите што ги купуваат граѓаните на БиХ во однос на другите купувачи од регионот. Најпопуларните производи вклучуваат златни прачка од 100 грама и помалку (50 грама, 1 унца или 31,103 грам, 20 грама итн.), кои може да се купат во готово, а потоа следат австриските инвестициски златни и сребрени монети „виенска филхармонија“ од една унца (31,103 грам) и помали (половина унца или 15,55 грама и четвртина унца или 7,77 грама итн.)
„Често се купуваат единечни и четирикратни златни дукати на Франц Иос, кои уште од времето на австро-унгарската монархија имаат традиција во нашите краеви. За среќа, овие австро-унгарски дукати и денес се произведуваат во големи количества во виенската ковачница ‚Мунце Остерајх‘ (Munze Osterreich), поради што се лесно достапни на пазарот и имаат поволна цена“, додава Марчинко.
Кога станува збор за продажба на купеното злато, Марчинко вели дека тоа не се случува премногу често. Соодносот на купеното инвестициско злато со откупеното злато во периоди кога цената на златото постојано расте не надминува 20 отсто од вкупното истргувано количество. Тоа значи, на пример, ако за еден месец се тргува со 10 килограми злато, по правило на купувачите им се продаваат осум килограми, а се откупуваат само два килограма.
„Во време кога на светскиот пазар почнува корекција на цените на благородните метали, односот благо се зголемува на околу 65-70 отсто од продажбата наспроти 30-35 отсто од набавките, но бидејќи вкупното количество на злато што може да се најде во сопственост на граѓаните од регионот е помало од европскиот просек, во нашите краишта сè уште постои огромна побарувачка за инвестиции во благородни метали, што очекуваме да продолжи во годините пред нас“.
Тој додава дека не очекува во блиска иднина количествата на откупено инвестициско злато да бидат поголеми од количествата на продадено злато.
Значителни суми во Словенија
Трговците со злато забележуваат зголемен интерес за купување инвестициско злато од физички лица. Колку купиле и кои биле причините да го купат? Официјални податоци за продажбата на злато во Словенија нема, бидејќи сопственоста на злато не мора да се пријавува, а купувањето и продажбата на злато не се оданочуваат. Добивката остварена од продажба на инвестициско злато исто така не подлежи на персонален данок на доход за физички лица. Банката на Словенија не знае колку злато има во земјата.
„Податоците за кои прашувате не ни се достапни во Банката на Словенија“, одговори словенечката централна банка на прашањето колку злато поседуваат Словенците.
Приватните трговци што продаваат и купуваат инвестициско злато во форма на монети и прачки имаат свои процени за купувањето злато од поединци.
„Се проценува дека ние трговците продадовме околу два тона инвестициско злато минатата година“, одговори Ирена Моро од „Моро енд Кунст“ (Moro & Kunst).„Секако дека постои зголемен интерес за купување и складирање инвестициско злато кај Словенците, бидејќи сè повеќе сме свесни дека сме принудени да ја зачуваме вредноста на парите и со тоа да ја обезбедиме нашата безбедност во иднина, можеби дури и за следната генерација“, додава Моро.
Внатрешните процени на трговската фирма „Центар злата“ (Center Zlata) покажуваат дека во 2024 година во Словенија биле инвестирани меѓу 250 и 300 милиони евра во злато. При минатогодишната просечна цена на златото од 2.400 долари за унца, тоа би значело од 3,5 до 4,2 тони злато.
„Најголем дел од овие вложувања е во физичко инвестициско злато во вид на златни прачки и златници, а најбарани се производите од швајцарски, австриски и германски ковачници“, вели Саша Ивановиќ, директор на компанијата.
Оваа фирма бележи и раст на побарувачката за златни прачки и златни монети, тренд што се забележува и во другите земји.
„Побарувачката во првите два месеца од 2025 година е на повисоко ниво од истите месеци минатата година, а очекуваме тој тренд да продолжи и во наредните месеци“, вели Ивановиќ.
„Тешко е да се процени точно колкаво е вкупното количество на злато што Словенците го купуваат како инвестиција на годишно ниво. Сепак, Словенците сигурно значително го надминаа износот на злато што Централната банка на Словенија го има во своите златни резерви во последните години“, вели Петер Слапшак од „Елементум“ (Elementum).
Тој жали што Централната банка на Словенија не купила дополнително злато, бидејќи во последните десет години централните банки беа нето-купувачи на злато и купувањето злато се покажа како купување што ги зголемува диверзификацијата, сигурноста и вредноста.
Бизнисмени, но и баби и дедовци меѓу купувачите во Македонија
Од „УНИ банка“, првата банка што понуди инвестициско злато во Македонија, неодамна соопштија дека во изминатиот период значително е зголемен интересот за златните продукти и дека прометот е двојно поголем.
„Имаме купувачи од секаков профил. Најчесто тоа се физички лица, поретко компании, иако имаме склучено повеќе трансакции и со правни лица. За нив имаме и продукти за депозити, каде што на оние фирми што орочуваат позначајни износи во банката им подаруваме златни плочки од два и пет грама како еден вид додадена вредност за добрата соработка. Од физичките лица претежно се тоа бизнисмени, како и граѓани што веројатно се сѐ повеќе информирани за стабилноста на златото како инвестиција и големиот потенцијал за раст на цената допрва“, изјави неодамна Ѕвонко Станковски, директор на Дирекцијата за трезор во „УНИ банка“.
И од „Инвест метал“, овластен трговец со благородни метали, неодамна информираа дека во последниве месеци се чувствува зголемен интерес за купување злато од страна на македонските граѓани, но и компании, и дека количеството на злато во последните месеци е двојно поголемо.
„Иако интересот за инвестициско злато расте, сепак македонските граѓани сѐ уште не се добро запознаени со неговите предности“, вели Мариан Рангелов од „Инвест метал“.
Кога почнале со работа пред три години, првите клиенти им биле претежно македонски иселеници во странство, кои веќе знаеле дека инвестициското злато е капитал што може да го земете со себе каде било во светот и да го продадете ако имате потреба. Дополнителна предност што го прави уште попривлечно за поседување е што инвестициското злато во Македонија, но и во многу земји од светот, е ослободено од ДДВ. Потоа почнале да се интересираат и локалните граѓани и компании, па сега имаат купувачи од најразлични категории.
„Имаме купувачи од дедовци и баби што купуваат монети како подарок за своите внучиња, па до фирми што вложуваат сериозни пари во златни плочки, сметајќи дека сега тоа им е најсигурна инвестиција. Имавме и клиент физичко лице што поседува повеќе стана во Скопје, акции и обврзници, но решил да направи диверзификација на своето портфолио и со злато“, додава Рангелов.
Зошто злато?
Луѓето почнаа да сфаќаат дека инвестирањето во злато е одлична опција за штедење за иднината. Вредноста на златото во последните 20 години е зголемена за повеќе од 650 отсто, истакнуваат од „Ауро домус“, додека во последните 60 години бележи просечен годишен раст од над девет отсто, а ниту една банкарска штедна книшка не може да обезбеди таква каматна стапка.
Хрватите сакаат да играат на сигурно и да ги чуваат парите во банка, вели Петричевиќ, но според горенаведените бројки, кои укажуваат на зголемен интерес за инвестирање во злато, се чини дека полека почнуваат да ги разбираат предностите на овој вид инвестиции, а тоа е многу поголем поврат на инвестицијата.
Златото историски се покажува како одличен инструмент за заштита од инфлација/Извор:Depositphotos
Златото ретко е инструмент за шпекулативни трансакции на берзата, а почесто се купува како долгорочна инвестиција. Со штедењето во злато вредноста на заштедата постепено се зголемува, велат нашите соговорници, а еден ден кога ќе се искешира, тоа може да се направи во секое време, каде било во светот. Инвестициското злато, всушност, е многу ликвидно средство и тоа е една од неговите главни предности во однос на недвижностите, кои со текот на годините ја губат вредноста и не можат да се продаваат лесно и брзо како што е случајот со златото.
Во пишувањето на текстот учествуваа Слаѓана Гавриќ (Србија), Даниела Полонијо (Хрватска), Мирела Хаскиќ-Суша (БиХ) и Урбан Червек (Словенија)