.webp){kind=icon}
ММФ во својот извештај за оцената на транспарентноста заклучува дека Народната банка применува високо ниво на транспарентност, кое е значително зајакнато во изминативе неколку кризни години, овозможувајќи успешно одржување на макроекономската стабилност. Довербата од јавноста е клучна за одржувањето стабилни инфлациски очекувања, стабилен курс на денарот и за задржување на макроекономската стабилност во изминатиот период.
Добро утро! Ова се петте вести што треба да ги знаете на почетокот од денот.
Давачките на плата во Македонија како во ЕУ, а за возврат?
Секој македонски работник редовно одвојува 38 проценти од месечната бруто-плата за таканаречени социјални придонеси и за данок на личен доход, што значи дека повеќе од една третина од целосната заработувачка одвојува за да ги покрие задолжителните трошоци наметнати од државата. Податоците на „Евростат“ покажуваат дека овие таканаречени трошоци за плата што работодавците во земјава се обврзани да ги плаќаат во име на своите вработени се речиси на исто ниво како во Европа.
Имено, просечните трошоци на членките на ЕУ за исплата на плата изнесуваат 38,6 проценти, додека просекот за еврозоната е нешто поголем и изнесува 39,6 отсто. Гледано одделно по земји, најголеми давачки на плата има во Белгија, каде што дури 46,5 проценти од бруто-платата одат за државата по различни основи. Следуваат Германија, Австрија и Унгарија, чии трошоци се движат меѓу 41 и 44 проценти.
ББА-анализа: Се очекува нов прилив на странски инвестиции во Македонија
Регионот Адрија беше успешен во привлекувањето странски директни инвестиции (СДИ) во изминативе години со речиси 10 милијарди евра во 2023 година, што е двојно повеќе во споредба со годишниот просек од десетгодишниот период пред пандемијата, констатираат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ во новата анализа објавена на „Блумберг Адрија инсајт“.
Според нив, поволната географска положба во Европа, потенцијалот за развој заснован на достапноста на работната сила, зголемената глобализација и ниршорингот (од англиски: nearshoring – реалоцирање на бизнисот во друга земја) се главните фактори зад силните странски инвестиции. Нашиот аналитички тим во оваа анализа навлегува во динамиката на инвестициите, спецификите на земјите од регионот и потенцијалот за понатамошни приливи. Тие гледаат два кластера во регионот - делот на ЕУ од каде што има побавни приливи, во кои доминира реинвестираната заработка од инвестициите од претходниот период, и вториот дел каде што инвестициите се чисти приливи и даваат поголем потенцијал, со оглед на сè уште високите стапки на невработеност.
Во бумот со ВИ, таен победник е пазарот со електрична енергија
Вештачката интелигенција е главната тема деновиве, при што сите, од производители на чипови, преку производители на компјутерска опрема, до автомобилски компании, се обидуваат да се обојат во нејзините надежни бои. Тоа исто така го поттикнува најновиот собир на берзата, како што забележаа инвеститорите изминатата недела.
Но тука станува збор за технологијата на вештачка интелигенција: потребно е огромно количество енергија за да се развие и да работи. И тука доаѓаат трошоците . „Побарувачката за енергија од центрите за податоци веќе беше огромна, потоа дојдоа возбудата за вештачката интелигенција и потребата за енергија вртоглаво порасна“, рече Манџу Наглапур, виш потпретседател и генерален менаџер за облак, апликации и инфраструктурни решенија во „Унисус“ (Unisys). „Со сите пари потрошени на центри за податоци, потрошувачката на енергија масовно ќе се зголеми“.
Приказ на глобалната економија: Инфлацијата нема да попушти
Банката на Јапонија ги задржа каматните стапки непроменети, доведувајќи го јенот на ново 34-годишно ниско ниво, додека американската инфлација покажа неколку знаци на опаѓање. Јапонскиот јен падна, додека гувернерот на БоЈ, Казуо Уеда, го намали влијанието врз инфлацијата од слабеењето на валутата. Додека укажува дека претпочита постепено да продолжи со зголемувањата на стапките, Уеда се обидува да избегне ограничување на економијата.
Тоа станува уште поголем предизвик откако американските податоци неделава покажаа дека инфлацијата е забрзана во првиот квартал, засилувајќи ги очекувањата дека Федералните резерви веројатно ќе ги задржат каматните стапки повисоки подолго време. Надвор од БоJ, Парагвај, Турција, Русија и Гватемала ги задржаа стапките стабилни. Унгарија дополнително го забави темпото на намалувања. Аргентина ја намали основната каматна стапка по четврти пат откако претседателот Хавиер Милеи ја презеде функцијата во декември, додека властите се обложија на одржливо забавување на инфлацијата.
Крај на слободниот интернет?
Иако поголемиот дел од светот, барем оној дел што не живееше под јаремот на авторитарни и тоталитарни режими, се навикна на можноста за слободна размена на податоци и уживање во забавните содржини создадени низ планетата, враќањето на геополитичката конкуренција, еден вид доказ дека историјата не заврши со падот на Берлинскиот ѕид, го означува и почетокот на повторното разграничување на информацискиот простор на националните држави загрижени за својата безбедност.
Кина е предизвикувач, САД ги бранат своите позиции, но полека се принудени да попуштаат, овде-онде. За да можат САД да ја задржат својата позиција што е можно подолго, мора да прибегнат кон протекционистички мерки. Како што некогаш американскиот политички и бизнис-естаблишмент ја ограничуваше кинеската државна корпорација од секторот за мобилна телефонија – „Хуавеј“, така и денес се обидува да го ограничи Тикток. Вистина е дека сите информации што американските тинејџери ги оставаат на таа социјална платформа се зачувани на кинески сервери, исто како што е точно дека Тикток е многу моќен извор на дезинформации што потекнуваат од недемократски режими, но тие не се главната, или барем не единствената, причина за потенцијалната забрана на Тикток.
