Највисоко даночно оптоварување во Европа, трет највисок јавен долг и ограничен маневарски простор — францускиот премиер Франсоа Бајру чекори по тенок мраз пред гласањето за доверба на 8 септември, обидувајќи се да најде рамнотежа меѓу финансиската дисциплина и политичкиот опстанок.
Од една страна, министерот за финансии Ерик Ломбард смирено ги уверува инвеститорите дека Франција нема да се откаже од стратегијата за намалување на јавниот долг, кој достигна 3.345 милијарди евра. Во последните две децении долгот постојано расте, а кон крајот на 2024 година достигна рекордна вредност од 113,9 отсто од БДП, со што Франција стана земја со трет највисок јавен долг во Европа — веднаш по Грција и Италија.
Од друга страна, премиерот Франсоа Бајру ризикува пад на владата поради несогласувањата во парламентот околу воведувањето на фискални реформи.
Прочитај повеќе
Француската влада во ризик од нов колапс, пазарите под притисок
Гласањето за доверба на премиерот Бајру може да ја урне владата, да ја зголеми финансиската нестабилност и да предизвика нови парламентарни избори.
26.08.2025
Француските тврдења за италијански „фискален дампинг“ ја налутија Мелони
Францускиот премиер Бајру ја обвини Италија за „фискален дампинг“. Канцеларијата на Мелони возврати дека обвинувањето е неосновано.
01.09.2025
Италија, Шпанија и Грција го преземаат приматот на пазарот на обврзници
Поранешните „ризични“ економии сега доминираат на пазарот на обврзници, привлекувајќи капитал што некогаш одеше во Германија и Франција.
11.08.2025
Политичкиот судир ќе кулминира на 8 септември, кога Бајру ќе се соочи со гласање за доверба што може да стави крај на неговиот премиерски мандат. Двајцата политичари засега испраќаат различни пораки: Ломбард зборува за континуитет, стабилност и уверување на пазарите, додека Бајру тврди дека е загрозен опстанокот на француската економија.
Франција се наоѓа во финансиска криза затоа што јавната администрација, локалните власти и системот за социјално осигурување трошат повеќе отколку што заработуваат. Според податоците на „Блумберг“, Франција нема забележано буџетски суфицит повеќе од половина век — последен пат тоа се случило пред нафтената криза во 1973 година.
„Во текот на последните децении, Франција не направи ништо за да го стабилизира фискалниот дефицит и односот на долгот кон БДП,“ вели Матеј Вујаниќ, аналитичар на „Блумберг Адрија“. „Франција веќе има највисоко даночно оптоварување во Европа, а воведувањето дополнителни давачки би го ограничило економскиот раст,“ истакнува тој.
Премиерот на Франција Франсоа Бајру/ Bloomberg
Што сака францускиот премиер, а што опозицијата?
Францускиот премиер Франсоа Бајру предложи план за реформи преку кој би се прибрале 44 милијарди евра — преку намалување на државната потрошувачка и зголемување на даноците. Меѓу предложените мерки се: намалување на бројот на државни празници, двојно зголемување на годишното ограничување за партиципации во здравството.
Неговиот предлог наиде на остар отпор во парламентот. „Народот на Франција мора да ја сфати сериозноста на нашата ситуација, затоа ја ставив иднината на владата на маса,“ изјави Бајру минатата недела, пренесе „Блумберг“.
Опозициските партии, кои имаат мнозинство во францускиот парламент, веќе најавија дека ќе гласаат недоверба на премиерот. За да остане на власт, Бајру оваа недела одржа низа консултации со парламентарните партии, обидувајќи се да го ублажи нивниот став. Колку беше успешен, ќе се дознае по гласањето закажано за понеделник, 8 септември.
Нервоза на финансиските пазари
Инвеститорите со загриженост го очекуваат гласањето. Разликата во приносите меѓу француските и германските десетгодишни обврзници — мерка за инвестициски ризик — расте пред гласањето за недоверба, пренесува „Блумберг“.
„Пазарот на акции бележи значително послаб принос од почетокот на годината во споредба со европскиот индекс: приносот се преполови од средината на август,“ истакнува аналитичарот Матеј Вујаниќ.
Во август, политичката неизвесност доведе до пад на индексот CAC 40 за околу 0.9 отсто, покажува анализа на „ЏП Морган“.
„Пазарот бележи нагло зголемување на приносите на долгиот крај од кривата,“ истакнува Матеј Вујаниќ. „Тоа укажува на загриженост кај инвеститорите во однос на долгорочната одржливост на францускиот јавен долг,“ додава тој.
Особено е видливо кај приносите на тридесетгодишните обврзници, кои изнесуваат околу 4,5 отсто. „Толку низок принос не е забележан уште од 2011 година, кога еврозоната минуваше низ должничка криза,“ нагласува Вујаниќ.
Сепак, францускиот министер за финансии останува смирен. Говорејќи на годишната конференција на деловното здружение Mедеф минатата недела, тој изјави дека Франција е на добар пат да ја постигне овогодишната цел — буџетскиот дефицит да не надмине 5,4 отсто од БДП. Како што додаде, односот меѓу дефицитот и БДП следната година би можел да биде уште понизок — околу 4,6 отсто, пренесува „Блумберг“.
„Убеден сум дека трошоците за задолжување ќе се намалат кога ќе се намали неизвесноста,“ додаде тој.
Администрацијата на францускиот претседател Емануел Макрон се соочува со двоен предизвик. На надворешен план, се обидуваат да се претстават како фискално одговорни пред меѓународните инвеститори, додека на внатрешен план мора да постигнат консензус за да спречат продлабочување на политичката криза.
Макрон, на прес-конференција во четвртокот, зазеде помирлив тон, повикувајќи на „амбиција, одговорност и стабилност“ во претстојните дебати, пренесува „Блумберг“.
За премиерот Франсоа Бајру, гласањето за доверба не е само политичка, туку и лична борба. Ако не успее да собере доволно истомисленици, најверојатно ќе биде принуден да поднесе оставка. Ако преживее, ќе политички ќе здивне — но по цена на разоткривање на кршливоста на сојузот на Макрон.
Инвеститорите со нетрпение го очекуваат исходот од гласањето за недоверба. Понеделник би можел да биде пресуден — не само за кариерата на премиерот Бајру, туку и за иднината на Франција, која би можела да влезе во нова фаза на политичка нестабилност.
.webp){kind=icon}
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...