Да се купи стан или куќа? Ако е куќа, да се купи готова или да се гради од почеток? Ако се гради, дали да биде цврста градба или можеби таканаречена монтажна куќа? Веројатно со овие прашања се соочува секој што планира чекор за обезбедување сопствен дом.
Нашата редакција често пишува за недвижностите, за нивните актуелни и очекувани цени, за квалитетот на градбите, за можностите за финансирање на инвестициите во недвижности... Овој пат „прошетавме“ по огласите за монтажни куќи и поразговаравме со повеќе претставници од компаниите што нудат такви куќи.
Што подразбира монтажна куќа?
„Монтажна“ не значи дека ако утре одлучите да се преселите, може да си ја размонтирате куќата и да ја монтирате на друга локација. Барем тоа не важи за која било куќа. Имено, најчесто куќите се градат, а не се монтираат, иако постои опцијата за куќа-контејнер, која би била пренослива.
Тоа што е заедничко за сите овие типови куќи е што дел од самата градба е обврска на купувачот. Тоа значи дека купувачот треба да поседува сопствено земјиште, потоа до локацијата треба самиот да спроведе односно да организира соодветна водоводна, канализациска и електрична инфраструктура и на крајот најчесто самиот треба да изгради фундамент, односно бетонска плоча врз која потоа ќе се гради куќата.
Преостанатиот дел е обврска на компанијата. Целата градба во сите случаи оди до моментот „клуч на рака“. Тоа значи дека градбата на куќата, внатрешното поврзување и инсталацијата на довод, одвод и струја ги врши компанијата.
Куќата се подготвува најчесто во период од два до пет месеци, но тоа не е правило, бидејќи зависи од типот и големината на куќата. Важно е да се напомене дека компаниите нудат одредена гаранција за квалитетот.
Купувачот на крајот го добива домот со монтирани врати, прозорци, олуци, покривна конструкција, наместен ламинат и плочки. Преостанатото зависи од понудата на продавачот. Некои компании во рамките на цената нудат и инсталирани санитарии, односно тоалет опремен со основните елементи, но некаде тоа не е вклучено во цената и останува обврска на сопственикот.
Може да се изгради куќа по желба на купувачот или да се одбере готов модел
Компаниите што се занимаваат со изградба на монтажни куќи најчесто нудат и готови проектирани модели, но секогаш се отворени за идеите, замислата и желбите на купувачот. Тоа значи дека може да одберете модел и големина на куќа од каталог, но може буквално самите сѐ да испланирате. Некои од продавачите со кои стапивме во контакт се флексибилни и може да им доставите готов проект, за кој секако самите ќе ангажирате архитект, или може да им ја претставите идејата и проектот да го изработи самата компанија. Тоа би чинело околу 10 евра од квадратен метар. Односно, за изработка на проект за куќа од 60 квадратни метри ќе треба да платите околу 600 евра.
Инаку, готовите модели често може да се приспособат на квадратурата што ја сака купувачот. Па, таа опција би значела заштеда во делот на трошоците за изработка на проект.
Монтажните куќи не се евтини
Иако впечатокот е дека оваа опција за обезбедување сопствен дом е најевтина, би советувале да размислите двапати пред да донесете одлука.
На интернет-страниците каде што има огласи за продажба на недвижности, но и на интернет-страниците на самите компании што градат монтажни куќи, ќе наидете на различни цени. Иако зависи од повеќе фактори, може да се заклучи дека во просек цената за градба на вакви куќи во Македонија се движи меѓу 280 и 500 евра од квадрат.
Доколку станува збор за куќа од поголема квадратура, на пример над 100 квадратни метри, купувачот може да добие дополнителни поволности од градежникот, на пример опремување на бањата или изработка на проект во рамките на истата цена за квадрат.
На пример, една од компаниите нуди градба на куќа од дрвена конструкција со челик, по цена од 450 евра за квадрат. Во цената се вклучени прозорци, врати, инсталација на довод, одвод, струја, ламинат и плочки. Ако станува збор за над 100 квадрати, тогаш опремуваат и со санитарии во рамките на истата цената.
Друга компанија за истата цена од 450 евра за квадрат ги нуди истите услови, но и санитарии во тоалетот.
„Цената се определува во зависност од проектот, дали сакате балкон, дали да има тенда и слично. Цената за квадратен метар е 490 евра. Може да се изработи и со ваш проект. Плочата, вода, канализација и струја до куќата се ваша обврска, сѐ друго е обврска на изведувачот“, велат од една од компаниите во кои прашавме за условите.
Некои од градежниците, пак, воопшто не работат со типски куќи и изгледот и квадратурата на секоја куќа ги договараат посебно со секој инвеститор. Според тоа, и цената варира, иако во просек е 450 евра од квадрат со опремен тоалет.
Според горенаведеното, може да заклучиме дека само за изградба на куќа на пример од 60 квадрати, по најевтината цена што ја најдовме во огласите, ќе ни бидат потребни најмалку 17.000 евра. А, кога на тоа ќе се додадат купувањето плац, комуналиите и обезбедувањето довод, одвод и струја, како и бетонската плоча, цената веќе многу ќе се промени. И сето тоа само за да добиете нова куќа без покуќнина и опремена кујна.
Од друга страна, некои од овие компании нудат и готови куќи со уредено дворно земјиште, чија цена можеби нема да излезе голема или можеби воопшто нема да излезе поскапо од опцијата сами да изградите куќа.
„Контејнерите“ се многу поевтина варијанта, но и квалитетот е неспоредлив
На пазарот има и значајно поевтина варијанта за куќа, а тоа се т.н. „контејнери“. Но квалитетот е сосема поинаков од горенаведените куќи. Секако, и дизајнот и големината се ограничени, поради самата контејнерска форма, иако за креативците секогаш има простор за реализација на идеите.
Според тоа што го најдовме на огласите и преку разговорот со продавачите, цената на контејнерите се движи од 1.800 до 7.700 евра. Најевтиниот контејнер е со големина од околу седум квадрати, а најскапиот е 30 квадрати. Секако, постои можност за нивно спојување.
И понудата на контејнерите, како монтажни објекти, е на принципот „клуч на рака“ и опфаќа врати, прозорци и тоалет.