Во обид да се скроти инфлацијата, и во 2023 година продолжуваат агресивната монетарна политика и растот на каматните стапки. Извесно е дека стапките на Европската централна банка (ЕЦБ), која уште еднаш ги зголеми каматите за половина поен, ќе ги следи и македонската Народна банка, чиј следен состанок е закажан за наредната недела.
Вицегувернерката на Народната банка, Ана Митреска, во гостување во емисијата „Зум ин“ вели дека однесувањето на ЕЦБ ќе има одредено влијание на нашата каматна политика, но дека основа за следните чекори ќе бидат состојбите и во домашната економија и на меѓународните пазари.
„Нашите потези ќе зависат од инфлацијата и од случувањата на девизниот пазар кај нас, со оглед на тоа што функционираме во услови на режим на фиксен девизен курс, кој е номинално сидро и основа на целокупната стабилност на нашата економија. И на двата фронта во моментов гледаме одредено стабилизирање, но ризици сè уште постојат. Се разбира дека и однесувањето на ЕЦБ ќе има одредено влијание врз нашата каматна политика, но потребно е сите информации со кои располагаме за нашата домашна економија и за меѓународните пазари да бидат систематизирани и структурирани и тие ќе претставуваат основа за следните чекори во монетарната политика“, вели Митреска.
Таа додава дека двете глобално значајни централни банки (ЕЦБ и ФЕД) јасно покажуваат дека идните промени во голема мера ќе зависат од конкретните идни податоци за економските и финансиските услови и во двете економии и од тоа колку досега се пренеле монетарните сигнали во економијата.
„Дали и колку на пример последните случувања во финансискиот систем во Америка ќе имаат ефект врз економските показатели и колку тоа ќе се рефлектира врз идната монетарна политика сè уште е рано да се каже и треба да се почекаат сигналите и стабилизирањето на пазарите. Во секој случај, пазарите досега очекуваа умерено зголемување на каматните стапки и во двете економии некаде до средината на 2023 година, а потоа се очекува стабилизација на каматите“, вели Митреска.
Митреска уверува дека НБРМ е претпазлива, со цел да се направи баланс меѓу борбата со инфлацијата и одржувањето на економскиот раст.
Од друга страна пак, Бранимир Јовановиќ од Виенскиот институт за меѓународни економски студии вели дека централните банки се во заблуда дека агресивното темпо на кревање на каматните стапки ќе ја заузди инфлацијата, истакнувајќи дека таа не е предизвикана од зголемена побарувачка.
„Монетарните власти во светот и кај нас се наоѓаат во фаза на колективна заблуденост, во смисла дека сите зборуваат како мора да се покачуваат каматните стапки за да се намали инфлацијата, а забораваат дека инфлацијата во моментов не е главно предизвикана од страна на побарувачката, туку е последица на тоа што имаме покачување на трошоците од страна на фирмите“, вели Јовановиќ.
Тој додава дека пропаѓањето на банката „Силикон валеј“ (СВБ) треба да е „повик за будење“ и конечно забавување со агресивното зголемување на каматните стапки.
Јовановиќ додава дека владините мерки со замрзнувањето на цените не смеат да се укинат додека не стивне инфлаторниот притисок.