Луксузна гарсониера од 24 квадрати во Дебар Маало се издава под закуп по цена од 300 евра. Наместена гарсониера од 25 квадрати спроти универзитетот ФОН се издава под закуп по цена од 7.000 денари (околу 113 евра). Гарсониера од 25 квадрати во Карпош, во зградите кај МИ-ДА, се издава под закуп по цена од 270 евра со гаража или 220 евра без гаража. Овие три примери од огласите ја илустрираат фантастичната разлика во цените за закуп на станбен простор во Скопје.
Иако се на растојание помало од седум километри, цените за закуп на станови со иста квадратура во Дебар Маало и другите поатрактивни населби во главниот град во некои случаи се трипати повисоки отколку оние во Ново Лисиче или во другите населби што се малку подалеку од централното градско подрачје. Примерот со гарсониерата во Карпош, пак, покажува дека понекогаш и растојание од неколку стотини метри може да има битна улога во определувањето на цената за закуп.
Нашата анализа на огласите за закуп на станови во соседна Грција откри дека во многу случаи цените за закуп на станови во Скопје се повисоки отколку во Солун. Имено, во Солун релативно лесно може да се изнајми гарсониера од 25 квадрати во централното градско подрачје по цена од 250 евра, а за месечна кирија од 300 евра може да се најде и стан со површина од 50 квадрати.
Инфлацијата благо ги зголеми цените за закуп
Од агенцијата за недвижности „Некст хоум“ велат дека во изминатиов период има мал пораст на цените за закуп на станбен и на деловен простор, но посочуваат дека тоа ни оддалеку не е во ист обем како зголемувањето на цените за купопродажба на недвижности.
„Може да се забележи зголемување на цените за закуп на станбен простор и тоа се движи од 50 до 100 евра на вкупната цена, во зависност од локацијата, квадратурата и други фактори. Сопствениците ги зголемија цените за закуп по растот на инфлацијата бидејќи пораснаа и нивните трошоци“, велат од агенцијата.
Оттаму додаваат дека сличен тренд има и кај деловниот простор, како и дека цената за закуп зависи од повеќе фактори.
„Во централното градско подрачје, односно во попривлечните скопски населби, цената за закуп на деловен простор се движи од 12 до 15 евра по квадратен метар. Закупот на деловен простор во Аеродром чини од 8 до 10 евра по квадрат. Цената варира во зависност од големината и опременоста на деловниот простор и од други фактори, но пресудно е дали се нуди и паркинг-простор. Всушност, клиентите заинтересирани за закуп на деловен простор најпрво прашуваат дали има паркинг-простор, па дури потоа прашуваат за цената“, велат од агенцијата.
Во однос на побарувачката за закуп на станбен и на деловен простор, во „Некст хоум“ велат дека таа не спласнува.
„Ние стравуваме дека пандемијата на ковид-19 ќе предизвика колапс на пазарот, меѓутоа не се случи тоа и побарувачка за закуп и купување недвижности имаше и во тој период. Таа не запира ниту сега, откако пораснаа цените за купопродажба и за закуп на недвижности“, велат од агенцијата.
Клучни фактори за висината на кириите
Од тимот на ФОРТОНМКА велат дека цените за закуп на станови се стабилни, а порастот на цените за купување станбен простор во изминатиов период не се рефлектира врз висината на закупот.
„Затоа на нашиот пазар, во глобала, станбениот простор не се купува наменски за закуп на истиот како бизнис модел“, велат од ФОРТОНМКА.
Кога станува збор за деловните центри, оттаму укажуваат дека за развојот на сегментот канцелариски простор, во голема мера допринесуваат барањата на закупците, на кои им е потребен модерен и урбан простор со исполнети специфични технички барања.
„Тука подразбираме: бизнис зграда со посебен контролиран влез, обезбедување, соодветен паркинг простор, систем за ладење, греење и вентилација со соодветен капацитет, лесна внатрешна комуникација, пристап до социјална инфраструктура, фасади со природна вентилација и големи стаклени површини, тераси, флексибилен внатрешен простор, подигнат под, спуштен плафон и се што прави една бизнис – деловна зграда да биде категоризирана како А класа. Високите стандарди наметнуваат и повисоки закупнини, па така во изминатата година забележуваме благ раст на цените по квадрат, а зголемувањето е во рамка на 10 проценти“, велат од тимот на ФОРТОНМКА.
Тие додаваат дека барањата на компаниите не застануваат тука и дека новите проекти предвидуваат и посебни услуги, како на пример организиран градски превоз за вработените, кантина, градинка, и се она што може да придонесе за поквалитетен работен простор.
Според нив, просечните цени за закуп на станбен простор во центарот на градот се движат од 5 до максимум 8 евра за квадратен метар. Оттаму додаваат дека меѓу клучните фактори кои влијаат на висината на цената за закуп на станбен простор на прво место е локацијата, т.е. достапноста до добра и услуги.
„Тука пред сè се мисли на централното градско подрачје, понатаму, свое влијание секако има староста на објектот и внатрешната уредност односно нивото на опременост на станот, со каков мебел е опремен и што од опрема поседува самиот стан“, велат од ФОРТОНМКА.
Како факторите кои влијаат врз цената за закуп на деловните простори ги наведуваат локацијата, позиционираноста и видливоста на деловните простори, можностите и обемот на услуги кои што ги нудат самите деловни објекти во рамки на едно корпоративно функционирање, а еден од главните фактори кои што ја диктираат цената на закупот е енергетската ефикасност на деловниот простор.
Најпосакувани локации
Од тимот на ФОРТОНМКА велат дека на прво место на листата најпосакувани локации за закуп на стан е центарот на Скопје.
„Следуваат Водно и регионот околу него, Капиштец и Дебар Маало, понатаму доаѓа Карпош со Тафталиџе и регионот околу булеварот Партизански одреди, па потоа доаѓа Аеродром. Цените во Центар варираат во зависнот од уредноста на станот и неговата старост и се движат меѓу 5 и 8 евра за квадрат. Цените во Карпош се движат од 4 до 6 евра за квадрат, Аеродром од 5 до 8 евра, Кисела Вода од 3 до 6 евра за квадрат, Гази Баба и Ѓорче Петров од 3 до 5 евра за квадрат“, велат од ФОРТОНМКА.
Од нивното искуство, најатрактивна и најбарана локација за изнајмување на деловен простор е централното градско подрачје, а на второ место е регионот околу Карпош, односно во делот на комплексот „Ми-Да“, како и Тафталиџе.
„Во изминатиот период се забележува и сè поголема заинтересираност во источниот дел на градот односно во Аеродром. Цените за изнајмување во центарот на градот се движат од 13 евра до 16 евра за квадрат. Цените во Карпош и околината се движат од 9 до 12 евра за квадрат, во зависност од локацијата и староста на објектот. Цените за изнајмување во Аеродром се движат од 8 до 11 евра по квадрат“, велат од ФОРТОНМКА.
Оттаму очекуваат на среден рок цените за закуп на станбен простор да бидат стабилни.
„Во овој момент, предвидувањата за цените на деловните простори во Скопје до крајот на годината, како и во текот на 2024 година се очекува да бидат непроменети, без значителни намалувања или зголемувања“, велат од ФОРТОНМКА.