Кризата предизвикана од растот на цените на струјата и на природниот гас и забревтаното зголемување на цените на суровините во изминатиов период им создаде главоболки на поголемите компании од прехранбената индустрија коишто котирааат на Македонската берза. Во првата половина од годинава, расходите ја изедоа нивната добивка, а некои од нив забележаа значително зголемување на загубите.
Природниот гас поскап за 320 проценти, струјата за 247 проценти
Таков е примерот на „Жито Лукс“ АД Скопје, компанија која е еден од најголемите производители на леб и останати прехранбени производи на македонскиот пазар. Компанијата ја заврши првата половина од 2022 година со загуба пред оданочување од 45.954.000 денари, што е зголемување во однос на истиот период минатата година кога загубата на компанијата изнесувала 564.000 денари.
„Глобалниот тренд на растечки цени на сите видови енергија (гас 320 проценти и струја 247 проценти во однос на минатата година) пропратено со зголемените цени на сите суровини во прехранбената индустрија (пченица 41 проценти), имаше големо влијание врз резултатите од работењето на компанијата во првата половина од 2022 година. Одлуката на Владата за замрзнување на цените во првите два месеца од годината, доведе до негативни нето резултати, кои беше тешко да се покријат во месеците кои следеа“, информираа од компанијата.
Оттаму објаснуваат дека и покрај очекувањата да дојде до стабилизирање на цените во претстојниот период, последните проекции не се многу ветувачки.
„Со фокус на полесно премостување на овој предизвикувачки период внимателно ја следиме ситуацијата и сите промени во локалната, регионалната и светската економија за да ги имаме сите потребни информации корисни во процесот на одлучување и ќе превземеме соодветни чекори, додека остануваме доследни и посветени на континуирано снабдување на пазарот со квалитетни производи“, соопшти компанијата.
Поскапата енергија и суровини негативно влијаеа и врз работењето на „Пекабеско“ АД. За периодот јануари-јуни 2022, компанијата оствари добивка од 44,2 милиони денари, што е намалување за 19 проценти во однос на истиот период од 2021 година.
Од компанијата како главни причини за послабиот резултат ги наведуват состојбата на замрзнати продажни цени со одлуката на Владата за периодот од 01.12.2021 до 28.02.2022 година, замрзнатите маржи на определени производи од 09.03.2022 па се до 30.09.2022, порастот на трошоците за енергија за 200 проценти во однос на минатата година како и раст на сите влезни цени за набавка на суровини и репроматеријали.
Негативни влијанија и кај производството на пијалоци
Енергетската криза удри и врз компаниите коишто се занимаваат со производство на пијалоци. „Прилепска Пиварница“ АД – Прилеп во првото полугодие од 2022 година оствари добивка од 52,1 милиони денари, што е намалување во однос на истиот период минатата година кога добивката на компанијата изнесувала 59,3 милиони денари.
Остварените вкупни расходи во првото полугодие изнесуваат 791.674.000 денари и во споредба со остварените вкупни признати расходи во 2021 година од 707.977.000 денари бележат зголемување и имаат реализација од 111,82 проценти.
„Во зголемувањето на расходите поодделно по вредност и процент најмногу учествуваат следните расходи: потрошената енергија и материјали за енергија од 55.524.000 денари (зголемување од 50,24 проценти), трошоците за отпис на амбалажа, ситен инвентар и др. од 21.413.000 денари (зголемување од 49,42 проценти), транспортните услуги од 51.784.000 денари (зголемување од 24,09 проценти), услугите за одржување и заштита од 8.061.000 денари (зголемување од 21,78 проценти), трошоците за наемнина/лизинг од 18.261.000 денари (зголемување од 11,40 проценти) и бруто платите во износ од 82.585.000 денари (зголемување од 14,85 проценти), што е во линија со остварените приходи во деловната година (задржување на вредноста на платите и пораст во услови на зголемени приходи). „Прилепска пиварница“ АД ја остварува донесената стратегија колку што е можно помалку тековните проблеми во 2022 година да се рефлектираат врз платите на вработените“, соопшти компанијата..
Оттаму информираат дека „Прилепска Пиварница“ АД Прилеп ги исполнува плановите во реални и остварливи рамки во крајно отежнати услови за работење кои се одраз на последиците од енергетската криза и пораст на цените на влезните фактори.
„Донесениот план за втората половина од 2022 година е во целост во корелација со начинот на работењето и условите за работење во деловната 2022 година и според најновите податоци за зголемување на влезните цени и планот за продажба се очекува добивката на крајот на годината да биде остварена најмногу до 40 проценти споредено со ланската 2021 година“, соопшти компанијата.
Една од најголемите компании за производство на минерална вода и сокови „Пелистерка“ соопшти дека финансискиот резултат во споредба со минатата година е намален за 9 милиони денари и дека тоа се должи на зголемените трошоци за производство, а исти продажни цени.
„Расходите во споредба со минатата година се зголемени, а тоа се должи на фактот што се зголемени трошоците за производство поради повисоки цени на репро-материјали и повисоки цени на гориво и електрична енергија“, информираат од компанијата.
Доколку набрзо не дојде до стаблизирање на вредноста на енергенсите на светските пазари извесно е дека компаниите од прехранбената индустрија ќе мораат да ги зголемат цените во малопродажбата.
Тоа секако дополнително ќе се одрази врз стапката на инфлација којашто во јули, годинава достигна 16 проценти, што не се случило во земјава во изминативе триесетина години.