Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ја назначи Хафизе Гаје Еркан за нова гувернерка на централната банка. Таа на позицијата ќе го замени Сахап Кавчиоглу, што може да сигнализира враќање на земјата кон поконвенционална монетарна политика.
Соопштението, објавено преку указ во службениот весник, става крај на промените во врвот на економскиот тим на Ердоган, откако претседателот го назначи Мехмет Шимшек за министер за финансии. За време на неговата функција како гувернер, Кавчиоглу никогаш не отстапи од ставот на Ердоган дека намалувањето на каматните стапки може да ја забави инфлацијата.
Еркан, поранешна извршна директорка во американскиот банкарски сектор, е првата жена која ќе одлучува каде ќе се движи турската монетарна политика. Претходно работела за „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs Group Inc.) и „Фрст рипаблик“ (First Republic Bank), банката со седиште во Сан Франциско која пропадна во мај, повеќе од една година откако Еркан се повлекла од функцијата главна извршна директорка.
Пазарите може да го сфатат нејзиното назначување како знак дека монетарната политика на Турција ќе се нормализира по години на многу ниски трошоци за задолжување кои предизвикаа скок на инфлацијата. Нејзиниот успех ќе зависи од тоа колку автономија ќе добие под Ердоган, вели Ник Стадмилер, шеф на производи во „Медлеј Глобал“ (Medley Global Advisors).
„Да се надеваме дека нејзиното назначување ќе означи подобрување во однос на нејзиниот претходник“, рече Статдмилер. „Останува прашањето дали Ердоган ќе ѝ дозволи на централната банка да ги зголеми стапките доволно за да ја намали инфлацијата“.
Која е новата гувернерка на централната банка на Турција?
- Еркан дипломирала индустриско инженерство на турскиот универзитет Богазичи и докторирала на Универзитетот Принстон во областа на финансиското инженерство и применетата математика.
- Таа мина речиси осум години во банката „Фрст рипаблик“, вклучително и како претседател и главен директор за инвестиции
- Турските власти, вклучително и Шимшек, почнаа да вршат притисок Еркан да пристапи во централната банка веднаш по изборите на 28 мај.
Според податоците на „Блумберг“, лирата ослабе во азиското тргување во петокот. Падна речиси два отсто на 23,5 во однос на доларот, што претставува ново рекордно ниско ниво. Бројките ги одразуваат пазарните нивоа, а не нужно тргуваните цени. Оваа година лирата падна за околу 20 отсто, што е поголем пад од повеќето валути на други слични пазари во развој.
„И натаму сум внимателен во однос на очекувањата дека монетарната и економската политика ќе се движат во насока поволна за инвеститорите бидејќи Ердоган остана на возачкото место“, вели Брендан Мекена, стратег во „Велс Фарго“ (Wells Fargo & Co.) во Њу Јорк. „Би очекувал да продолжи падот на лирата“.
Политиката на Ердоган
Централната банка на Турција беше во центарот на стратегијата „раст по секоја цена“ што ја спроведуваше Ердоган откако тој го претвори својот кабинет во јадро на целата извршна власт во 2018 година.
Пред да го назначи Кавчиоглу за гувернер во март 2021 година, Ердоган ги критикуваше неговите тројца претходници за преголемо затегнување на монетарната политика.
И покрај максималниот раст на цените од 86 отсто минатата година, централната банка предводена од Кавчиоглу се воздржа од зголемување на каматните стапки и наместо тоа ја намали референтната вредност на 8,5 отсто од 19 отсто.
Кавчиоглу беше назначен за шеф на турскиот банкарски регулатор, според специјалниот претседателски декрет издаден во петокот.
Ердоган беше реизбран во мај, откако вети натамошни намалувања на стапките пред да му ја предаде контролата врз економијата на Шимшек, кој веднаш објави дека Турција нема друг избор освен „да се бори против инфлацијата на рационална основа“.
Следниот состанок за одредување на каматните стапки, закажан за 22 јуни, ќе покаже дали Ердоган ќе се согласи на построга политика во неговиот нов мандат.