Европа гради премалку нови ветерни електроцентрали за да ги исполни енергетските цели

Во 2024 година ветерните електроцентрали сочинуваа 20 отсто од вкупната потрошувачка на електрична енергија во Европа и 19 отсто во рамките на Европската Унија, но изградбата на нови капацитети значително заостанува зад потребите. Според податоците на „Винд Јуроп“, ЕУ изградила 13 GW нови капацитети минатата година, што е далеку под 30 GW потребни годишно за да ги постигне своите цели за енергија и клима до 2030 година.

Три клучни проблеми го попречуваат растот на секторот - повеќето влади не ги спроведуваат новите правила за издавање дозволи на ЕУ, приклучоците на мрежата заостануваат, а бавното темпо на електрификација ја ограничува побарувачката за електрична енергија од обновливи извори.

Бавна имплементација на правилата за лиценцирање на ЕУ

Еден од најголемите предизвици за секторот на ветерната енергија е бавната и комплицирана процедура за издавање дозволи. Иако новите правила на ЕУ стапија во сила, многу земји членки сè уште ги немаат имплементирано во своето законодавство, а ситуацијата дополнително се влоши во текот на 2024 година.

Еден пример за успешна имплементација доаѓа од Германија, која одобри речиси 15 GW нови копнени капацитети во 2024 година, седум пати повеќе од пред пет години. Според „Винд Јуроп“, германскиот модел, кој вклучува јасни рокови за издавање дозволи и принцип на приоритет на јавниот интерес, треба да послужи како пример за другите членки на ЕУ.

Мрежниот метеж ги забавува проектите

Поврзувањето со електричната мрежа стана клучна пречка за развојот на нови ветерни електроцентрали во Европа. Во моментов повеќе од 500 GW потенцијален капацитет чека одобрение за поврзување. Како пример за лоша практика, „Винд Јуроп“ ја наведува ветерната електроцентрала „Боркум Рифгрунд 3“ во Германија, која е целосно изградена, но нема да биде поврзана со мрежата пред 2026 година.

Покрај одложувањата во поврзувањето, Европа генерално не ја проширува својата електрична мрежа доволно брзо за да го поддржи растот на капацитетот на ветерните електроцентрали.

Бавен напредок во електрификацијата

И електрификацијата на европската економија заостанува зад очекувањата. Електричната енергија учествува со само 23 отсто од вкупната потрошувачка на енергија во ЕУ, додека до 2050 година тоа учество треба да се зголеми на 61 отсто. Особено заостануваат секторите како транспортот, греењето и индустријата, каде што преминот кон електрична енергија е премногу бавен.

Европската комисија најави развој на акциски план за забрзување на електрификацијата, но неговото усвојување не смее да се одложи доколку ЕУ сака да ги постигне своите цели.

Расте корпоративниот интерес за енергијата од ветер

И покрај предизвиците, корпоративниот сектор покажува зголемен интерес за енергијата од ветер. Во 2024 година половина од сите договори за купопродажба на обновлива енергија (ППА) беа за енергија од ветер.

Тој тренд покажува дека корпорациите ја препознаваат профитабилноста од инвестирањето во енергијата на ветерот, имајќи предвид дека 1 GW ветерен капацитет произведува двојно повеќе електрична енергија од еквивалентниот капацитет на соларните панели.

Хрватска води по инвестиции во регионот

Според прогнозите на организацијата „Винд Јуроп“, Хрватска до крајот на 2025 година треба да додаде 250 MW нови капацитети на ветерна енергија. Поскромен раст од 50 MW годишно е планиран за 2026 и 2027 година, додека 2028 година треба да биде клучна година со зголемување од 300 MW. До 2030 година капацитетите треба да достигнат дополнителни 230 мегавати, но останува прашањето дали тоа темпо ќе биде доволно за долгорочните цели на енергетската транзиција.

На регионално ниво се очекува напредок, но вкупните инвестиции остануваат далеку под потребното ниво. Србија треба да го зголеми својот капацитет на ветерна енергија на 1,81 GW, додека за Северна Македонија се планирани 690 MW, за Босна и Херцеговина 610 MW и за Црна Гора 400 MW. Косово планира да достигне 290 мегавати, додека Албанија треба да ги добие првите мегавати од ветерните електроцентрали.

Иако овие податоци покажуваат позитивен тренд, јасно е дека динамиката на развој во регионот, вклучувајќи ја и Хрватска, нема да биде доволна за исполнување на европските климатски цели. Бавните процеси на лиценцирање, ограничувањата на мрежната инфраструктура и недоволната политичка поддршка остануваат клучни пречки. Забрзувањето на овие процеси ќе биде од клучно значење за одржливиот раст на капацитетите за обновлива енергија.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар