Токму кога мислевме дека најголем дел од проблемите со цените на храната е зад нас, во последните неколку недели состојбата со цената на оризот почна да се менува, а се зголемуваат и ризиците за раст на цените на другите житарки поради неизвесноста околу украинскиот извоз на пченица и пченка.
Во контекст на неизвесноста околу цената на оризот, главната улога ја има Индија, како втор најголем производител и најголем извозник на ориз во светот. Уделот на Индија во светскиот извоз на ориз е околу 40 отсто, а заедно со Тајланд и Виетнам, како втор и трет извозник, чинат близу 70 отсто од светскиот извоз. Деновиве Индија целосно го забрани извозот на сите видови ориз, освен оризот басмати, при што оваа забрана го заменува претходното ограничување на извозот од 20 отсто. Ова би требало да го намали извозот на ориз во Индија за 25 отсто. Ваквата мерка на индиската влада всушност има цел да ја ограничи, ако не и да ја намали инфлацијата од нивото од 6 отсто, бидејќи самата Индија е веќе голем потрошувач на ориз.
Освен извозните ограничувања, проблеми од страна на понудата на ориз веќе произлегуваат од намалените жетви како резултат на обилните дождови и поплавите во областите каде што се произведува. Тоа е најмногу резултат на метеоролошкиот феномен Ел Нињо, кој по неколку години се појави на подрачјето на Јужна и Југоисточна Азија.
Прочитај повеќе
Рекордни цени на кириите во Лисабон и Сингапур
Цените на наемнините во Хонгконг пораснале за 2,7 отсто, во Лондон забележале раст од 1,9 отсто, во Токио од 1,7 отсто, а во Њујорк од 1,6 отсто.
20.07.2023
Цената на пченицата расте, руски закани за бродовите упатени кон Украина
Цената на пченицата продолжи да расте по најголемиот дневен пораст за една деценија во средата...
20.07.2023
„ЗК Пелагонија“: Нереално ниски се откупните цени за пченицата
Од комбинатот укажуваат дека здружувањето на млинарите со цврст став да ја откупуваат пченицата по ниски цени, нема никаква реална основа
16.07.2023
Колу намалувањето на понудата влијае на цената најдобро илустрира податокот за минатогодишниот глобален раст на цените за шест отсто во само неколку дена откако Индија воведе извозна царина од 20 отсто. Според најавите, ќе има дополнително влошување на времето и засилување на монсунските дождови во Индија во оризопроизводствените области, што ќе продолжи да го поттикнува растот на цените на оризот на азискиот пазар, а со тоа и на пазарите зависни од увозот од тие делови на светот. Исто така, за да се заштитат домашните потрошувачи и да се стабилизира инфлацијата, другите земји извознички на ориз би можеле да прибегнат кон извозни бариери како што се царини или привремени забрани за извоз.
Bloomberg Adria
Индија извезува на повеќе од сто светски пазари, но од овие ограничувања најмногу би можел да биде погоден и онака сиромашниот регион на Западна Африка и Гвинејскиот Залив. По Саудиска Арабија, Индија најмногу извезува во земјите со пониски приходи, како што се Бенин, Сенегал, Гвинеја и Того, кои зависат од увозот не само на ориз туку и на други житарки. Големи увозници на индиски ориз се Ирак и Иран, кои не се во економски бум, врз чија основа би можеле успешно да апсорбираат нов шок на пазарот на жито. Едноставно кажано, ценовниот шок најмногу би ги погодил развојните и пограничните пазари и дополнително би го зголемил притисокот за одржување повисоки стапки на инфлација.
Според податоците на индиското министерство за земјоделство, цената на оризот на локалниот пазар веќе е зголемена за 11,5 отсто само оваа година во однос на истиот период претходната година. Глобалната просечна цена на оризот, според индексот на ФАО, кој обединува 21 вид ориз, се зголеми за 13,9 отсто од јуни 2022 година до денес поради различните извозни ограничувања.
Што се однесува до влијанието врз Европа, не треба да има значајни нарушувања на пазарот, со оглед на тоа што Европејците се слаби потрошувачи на ориз. Имено, Европејците во просек консумираат по шест килограми ориз по жител, додека светскиот просек е 54 килограми. Учеството на потрошувачката на ориз во вкупната потрошувачка на домаќинствата во Европската Унија не е ни еден отсто. Во регионот Адрија, како и кај другите категории на потрошувачи, најголем дел од приходите на домаќинствата се издвојува за откуп на ориз во земјите со помал приход. Така, најголемо учество во потрошувачката има во Северна Македонија, а најмало во Словенија.
Bloomberg Adria
.webp){kind=icon}