Одбранбениот сектор влегува во 2025 година обликуван од значајните глобални промени во претходните години. Доаѓањето на новата администрација во Соединетите Американски Држави (САД) ја доведе во прашање иднината на НАТО и традиционалните воени сојузи. Паралелно, Европа значително ги зголеми трошоците за одбрана од почетокот на војната во Украина во 2022 година. Како одговор на геополитичките предизвици, лидерите на Европската унија (ЕУ) неодамна се договорија за заеднички инвестиции до 800 милијарди евра за зајакнување на одбранбените капацитети.
На глобално ниво се гледаат поголеми инвестиции во воено-индустрискиот комплекс. Гледано преку процентот на БДП наменет за воените капацитети, во 2023 година тие се зголемија за 0,3 процентни поени од петгодишниот просек од 1,9 проценти. Додека трошењето во Америка е релативно стабилно на 3,4 проценти, во Европа е зголемено за 40 проценти, на 2,8 проценти. Регионот Адриjа исто така забележа раст од 1,5 на 1,7 проценти.
Берзанските индекси на воено-индустрискиот сектор бележат позитивен тренд, благодарение на растечката побарувачка. Индексот MSCI што ги следи европските компании во воено-индустрискиот комплекс забележа најзначаен раст, надминувајќи го и MSCI Global Defence Index и MSCI General Index. Најголем скок на вредноста на овој индекс е забележан од март 2025 година.
Прочитај повеќе
Германската стратегија за „отклучување“ на буџетот ги јакне европските пазари
Германскиот референтен берзански индекс порасна за 3,4 отсто.
06.03.2025
Накратко од светот: Макрон нуди нуклеарки, Германија бара повеќе пари за одбрана
Промените и новините во областа на царините, кои актуелната американска администрација постојано ги разгледува, воведува и одложува, сè уште се главна тема.
06.03.2025
Германија ги менува фискалните правила за да ја трансформира европската одбрана
Германија ќе го измени Уставот за да ги изземе трошоците за одбрана и безбедност од ограничувањата на фискалните трошоци и ќе направи „сė што е потребно“ за да ја одбрани земјата.
05.03.2025
Скокнаа европските акции од одбраната по лидерските ветувања за воената потрошувачка
Кошничката од европските одбранбени акции на „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs Group Inc.) порасна за дури 16 проценти до нов рекорд. Таа е зголемена за над 50 проценти досега оваа година.
03.03.2025
Сегашниот сооднос цена-заработка (P/E) за европскиот одбранбен индекс е 34,3, што е пониско од просекот за американските компании (47,3), но сепак значително повисоко од просекот на пазарот (20,9), што укажува на високи очекувања за раст на профитот во секторот. Сличен тренд се забележува и во односот цена/книговодствена вредност((Price/Book Value-P/B): европскиот одбранбен сектор има P/B над 8,4, што е повисоко од американскиот (6,8) и далеку над пазарниот просек (3,5). Сепак, мултипликаторот ЕВ/ЕБИТДА на европските одбранбени фирми (14,0) е понизок од оној на американските фирми (25,1), што укажува на тоа дека американските компании имаат повисока пазарна премија во однос на оперативниот профит.
Просечните ЕБИТДА маржи на европските компании од воено-индустрискиот комплекс во моментов изнесуваат околу 14,5 проценти, што е повисоко од петгодишниот просек од 12,2 проценти. Ова е повисоко од сегашниот глобален (11,8 проценти) и американски (10,6 проценти) просек на индексот.
Европските компании од воено-индустрискиот комплекс во просек се помалку задолжени од американските, но инвестициите во истражување и развој се намалуваат во Европа. Во однос на петгодишниот просек, овие компании инвестираат 4,8 проценти помалку, додека нивните американски конкуренти инвестираат 5,4 проценти повеќе во однос на истиот период.
Во земјите од регионот Адрија, Србија најмногу издвојува за воената индустрија, околу 2,9 проценти од БДП во 2023 година, што е зголемување од петгодишниот просек од 2,6 проценти. Спротивно на тоа, членките на НАТО од регионот генерално трошат помалку од целните 2 процента од БДП: Хрватска одвои околу 1,8 проценти од БДП во 2023 година, а Словенија 1,3 проценти. Босна и Херцеговина издвојува само 0,8 проценти од БДП. Сепак, споредено со петгодишниот просек, сите земји од овој регион го зголемија процентот на распределба.
Во регионот Адрија, во БиХ, работи единствената одбранбена компанија од регионот која е дел од берзанските индекси – „Претис“. Оваа компанија има исклучително низок сооднос цена/заработка во споредба со европскиот одбранбен индекс и нејзината пазарна вредност е значително под нејзината книговодствена вредност. „Претис“ работи и со подобра ЕБИТДА маржа од просекот во европскиот сектор.
Глобалните околности укажуваат на позитивен тренд во развојот на воено-индустрискиот сектор во наредниот период. Се очекуваат повисоки трошоци за одбранбените капацитети, особено во Европа. Иако побарувачката е голема, на европската индустрија и треба време да се приспособи на порастот на нарачките. Ограничените фабрички капацитети веќе предизвикаа одложувања во испораките (како што е испораката на муниција во Украина во 2023 година). Американската одбранбена индустрија засега останува главен снабдувач на воена опрема за Европа.
Инвеститорите гледаат поголем раст на приходите за европските компании во споредба со нивните американски конкуренти во наредниот период. Сепак, поради фрагментарното производство организирано на ниво на поединечни земји, Европа е подложна на поголем ризик од САД. Политичките несогласувања во ЕУ, исто така, претставуваат ризик во контекст на утврдување на буџетот и одобрување на воените програми, кои се главните двигатели на растот на компаниите во блокот. Затоа, како и поради постоечките производствени капацитети, очекуваме американскиот сектор да ја задржи доминацијата на светскиот пазар во однос на пазарниот удел, иако европските компании имаат поголем релативен простор за забрзан раст.
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...