По повеќе од еден месец неизвесност предизвикана од блокирањето на американската влада, инвеститорите и аналитичарите сè повеќе се прашуваат што ќе се случи кога конечно ќе заврши затворањето и пазарот одеднаш ќе биде погоден од бран на одложени макроекономски податоци. Парализата на клучните федерални агенции создаде информациски вакуум, принудувајќи ги учесниците на пазарот и креаторите на монетарната политика да се потпираат на приватни и алтернативни извори на податоци.
Во неделата Сенатот го одобри првиот чекор кон договор со кој ќе му се стави крај на затворањето на САД, а според страниците за обложување, како што се „Полимаркет“ (Polymarket) и „Келши“ (Kalshi), шансите за постигнување договор оваа недела се над 80 проценти.
Оваа статија објаснува што ќе се случи кога податоците повторно ќе почнат да пристигнуваат, како ќе реагираат пазарите и што значи тоа за монетарната политика.
Прочитај повеќе
Нов историски рекорд: Биткоинот надмина 125.000 долари
Биткоинoт постави нов рекорд бидејќи пошироката финансиска еуфорија поврзана со затворањето на американската влада ја поттикна најголемата криптовалута во светот.
05.10.2025
Сенатот со план да ѝ стави крај на владината блокада, демократите согласни
Дел од умерените демократи се приклучи кон републиканците за да ѝ се стави крај на 40-дневната блокада, која ја парализираше владата и ги забави економските активности.
10.11.2025
Орбан тврди дека Трамп понудил да ја брани Унгарија од финансиски шпекуланти
„Потпишав договор со американскиот претседател за финансиски штит“, им рече Орбан на новинарите на враќање од состанокот со Трамп во Белата куќа.
09.11.2025
Една година Трамп 2.0: свет без правила и предвидливост
Во средата се наврши цела година откако Трамп повторно победи на претседателските избори во САД.
09.11.2025
Пазари во магла
За време на затворањето, агенции како што се Бирото за статистика на трудот и Бирото за економски анализи, го суспендираа објавувањето клучни индикатори, како што се месечниот извештај за вработување, индексот на потрошувачки цени (CPI) и податоците за растот на БДП. Овие индикатори се основа за економска анализа и инвестициски одлуки, па затоа нивното отсуство создаде сериозен информациски јаз. Како што рече претседателот на Федералните резерви, Џером Пауел, централната банка беше принудена да „вози во магла“, дополнително забавувајќи го процесот на донесување одлуки.
Во меѓувреме, пазарот се сврте кон алтернативни извори на податоци. Приватните фирми како што е АДП (ADP), кои ги објавуваат своите процени за вработување, станаа клучна алатка за аналитичарите, додека метриките како што се трошењето преку кредитни картички, движењето на сообраќајот во продавниците и индексите на цените на интернет исто така се следат. Но, иако овие извори нудат корисен увид, им недостигаат сеопфатноста и неутралноста на официјалната статистика, што донесе нова доза на шпекулации и неизвесност на пазарот.
Што говорат алтернативните податоци?
Алтернативните индикатори на пазарот на трудот, како оние собрани од „Еарнест рисрч“ (Earnest Research) и анализирани од Си-ен-би-си (CNBC), укажуваат на постепено слабеење на вработеноста, при што новите барања за надоместоци за невработеност растат побрзо отколку што сугерираат историските трендови, што би можело да сигнализира дека пазарот на трудот продолжува да се лади. Извештајот на АДП, кој ги исклучува вработените во јавниот сектор и опфаќа само вработување во приватниот сектор, е еден од ретките индикатори достапни додека трае затворањето на владата. Работодавците од приватниот сектор додадоа само 42.000 работни места во октомври, соопшти во средата обработувачот на плати АДП, нова бројка што го нагласува континуираното стегање на пазарот на трудот, но сепак подобра отколку во некои претходни месеци.
Слично е и со инфлацијата. Наместо официјалниот индекс на трошоци на живот, аналитичарите сè повеќе се потпираат на моделите „наукас“ („nowcast“) на Федералната резервна банка на Кливленд, кои ја проценуваат инфлацијата дневно врз основа на ажурираните цени на стоките, енергијата и услугите. Овие модели сугерираат дека ценовните притисоци сè уште се движат околу 2,7 проценти, додека платформите како „Труфлејшн“ (Truflation), кои следат милиони онлајн цени во реално време, покажуваат малку поблаги трендови на инфлација.
Иако ваквите податоци можат да му помогнат на пазарот да „гледа низ маглата“, нивната ограничена покриеност и нестандардните методи воведуваат одреден степен на неизвесност. Затоа, инвеститорите остануваат претпазливи, свесни дека враќањето на официјалната статистика може да го изненади пазарот и да предизвика ненадејни промени во очекувањата за каматните стапки и монетарната политика.
Што да се следи и како ќе реагираат пазарите?
Кога завршува затворањето, федералните агенции повторно се отвораат во рок од еден или два дена, но економските податоци доаѓаат со задоцнување бидејќи владините агенции мора прво да ги обработат. Пазарите обично веднаш реагираат со раст на акциите и приносите, додека ефектот на „отпад на податоци“ се гледа подоцна. На пример, по затворањето во 2019 година, BLS објави три главни извештаи за една недела, предизвикувајќи остра нестабилност на пазарот. Инвеститорите ќе мора брзо да обработуваат и толкуваат информации од месеци, а секое изненадување, без разлика дали е позитивно или негативно, може да предизвика остра реакција.
Пазарот на акции ќе биде исклучително чувствителен на тонот на новите податоци. Доколку доцните извештаи покажат дека економијата е поотпорна од очекуваното, со силен раст на работните места и солиден БДП, тоа би можело да ги зголеми акциите сигнализирајќи посилни корпоративни приходи. Од друга страна, послабите податоци би можеле да ги потврдат стравувањата од забавување или дури и рецесија, што ќе доведе до распродажба на акциите. Самата концентрирана објава на многу податоци ќе ја зголемат волатилноста бидејќи инвеститорите брзо ќе ги рекалибрираат своите портфолија.
Кога станува збор за обврзниците, можеби најважни податоци ќе бидат оние за инфлацијата. Доколку инфлацијата е повисока од очекуваното, тоа ќе го зголеми притисокот врз Федералните резерви да ја одржат или дури и да ја затегнат својата монетарна политика, што подразбира повисоки каматни стапки. Од друга страна, податоците што покажуваат намалување на инфлациските притисоци би можеле да обезбедат олеснување на пазарите и да ги зголемат очекувањата за идно намалување на стапките.
Вредноста на американскиот долар ќе биде директно поврзана со претстојните податоци. Силните индикатори би го воспоставиле повторното восприемање на американската економија како безбедно засолниште и би го зајакнале доларот, додека послабите податоци би можеле да ги ослабат американските средства и да доведат до пад на вредноста на валутата, особено ако во исто време се зголемат загриженостите за инфлацијата, што веројатно би имало влијание врз цената на златото.
Крајот на затворањето е почеток на работа за аналитичарите
Крајот на блокадата на американската влада автоматски не носи јасност, туку отвора нов период на интензивна анализа и приспособување. Инвеститорите што со недели се движеа низ информативна магла сега се соочуваат со бран податоци што ќе ги обликуваат краткорочните и среднорочните пазарни процени. Клучно е да се следат не само бројките туку и реакциите на Фед, бидејќи нивните активности, врз основа на нови економски информации, може значително да влијаат на глобалните финансиски случувања. Во тој контекст, способноста за брзо читање на пазарните сигнали и толкување на податоците станува клучна за разбирање на насоката на американската економија и приспособување на инвестициските стратегии.