.webp){kind=icon}
Претставниците на Федералните резерви го дадоа најјасниот сигнал дека се подготвени да толерираат рецесија како алтернатива за сузбивање на високата инфлација.
Креаторите на политиката, критикувани дека предоцна го сфатија обемот на проблемот со инфлацијата во САД, агресивно тргнаа со зголемување на каматите. Вчера тие трет пат по ред ги зголемија каматните стапки за 75 базични поени и прогнозираа дополнително заострување пред крајот на годината.
Тоа беше повеќе отколку што очекуваа економистите. Покрај тоа, официјалните лица ги намалија проекциите за раст, ја зголемија прогнозата за невработеноста, а претседателот Џером Пауел зборуваше за болното забавување на економијата кое е потребно за да се запре ценовниот притисок кој е на највисоко ниво од 1980-тите.
„Признавањето на Пауел дека ќе има период на раст под трендот треба да се толкува како централната банка да зборува за „рецесија““, рече Сема Шах од Principal Global Investors. „Времињата ќе станат потешки во иднина“.
За да биде јасно, претставниците на ФЕД не предвидуваат експлицитно рецесија. Но, реториката на Пауел за зголемување на каматните стапки кои веројатно ќе предизвикаат потешкотии кај работниците и бизнисите стана сè поостра во последниве месеци. Во средата, на неговата прес-конференција по состанокот, Пауел рече дека благо приземјување со само мало зголемување на невработеноста би било „голем предизвик“.
„Никој не знае дали овој процес ќе доведе до рецесија или колку би била значајна таа рецесија“, им рече Пауел на новинарите откако официјалните лица го зголемија целниот опсег за нивната референтна стапка на 3% до 3,25%. „Шансите за меко слетување веројатно ќе се намалат до степен до кој политиката треба да биде порестриктивна или порестриктивна подолго време. И покрај ова, ние сме посветени на враќање на инфлацијата на два отсто“.
Официјалните лица сега имплицитно признаваат, преку нивните попесимистички проекции за невработеноста, дека побарувачката ќе треба да се ограничи на сите нивоа на економијата, бидејќи инфлацијата се покажа како постојана и широко распространета.
Просечната прогноза меѓу 19 функционери на ФЕД е невработеноста да достигне 4,4% следната година и да остане на тоа ниво до 2024 година, од сегашната стапка од 3,7%. Но, дури и тоа ново ниво може да биде премногу ниско. Речиси сите учесници рекоа дека ризиците за нивните нови прогнози се пондерирани надолу. Тие предвидуваат каматните стапки да достигнат 4,4% оваа година и 4,6% во 2023 година, пред да се намалат на 3,9% во 2024 година.
„Мораме да ја оставиме инфлацијата зад нас. Посакувам да има безболен начин да се направи тоа. Но, не постои“, рече Пауел.
Стравот на претставниците на ФЕД за нивната способност да ја намалат инфлацијата е видлив и во другите проекции. Дури и во услови на нови зголемување на каматните стапки, официјалните лица сè уште не гледаат дека инфлацијата паѓа до целта од два отсто до 2025 година.
Пауел неколку пати им кажа на новинарите дека можеби е потребен помек пазар на труд за доволно да се намали побарувачката. Но, тој, исто така, посочи на повисоките стапки на штедење и повеќе пари на државно ниво, бидејќи покажува дека економијата е сè уште релативно силна, што е „добра работа“, и како што рече, ќе ја направи поотпорна на значителен пад.
Тоа беше дочекано со скептицизам.
„Никогаш немало зголемување на невработеноста за половина процент без рецесија“, рече Роберто Перли, раководител на истражувањето на глобалната политика во „Piper Sandler & Co“. „Значи, тоа е многу веројатно. Тие го знаат тоа. Историјата вели дека тоа обично не се случува“.
Перли најавува уште едно зголемување од 75 базични поени во ноември, по што ќе следи зголемување од половина поен во декември. Голем број економисти во средата ги зголемија своите прогнози за тоа каде стапките на ФЕД ќе го достигнат својот врв.
Банката на Америка. сега забележува зголемување од 75 базични поени во ноември, 50 базични поени во декември и две зголемувања на почетокот на 2023 година, со што референтната стапка на ФЕД ќе стигне до целниот опсег од 4,75% до 5%.
Стивен Стенли, главен економист во Amherst Pierpont Securities, ја зголеми својата прогноза за крајна стапка на 5,25%, велејќи дека не мисли дека прогнозите за инфлација на ФЕД се реални и дека ќе бидат потребни повеќе заострувања за да се ограничи растот на цените.
„Првата половина од следната година ја гледам како опасно време за ФЕД“, напиша Стенли во белешката.
Без разлика дали Банката на федерални резерви ќе се придржува до сегашната прогноза од 4,6 проценти или ќе биде повисока, нејзината политика на заострување ќе донесе кратења на работни места, според главниот американски економист на Блумберг, Ана Вонг. Зголемувањето на стапките на 4,5% би чинело околу 1,7 милиони работни места, а стапките од 5% би значеле два милиони работни места помалку, рече таа.
Пауел призна дека стапките би можеле да бидат повисоки од моментално очекуваните.
„Го запишавме она што мислиме дека е веројатниот пат за стапката на федералните фондови“, рече тој. „Патувањето што всушност го правиме ќе биде доволно. Ќе биде доволно да се воспостави ценовната стабилност“.
