Советот на Народната банка на вчерашната редовна седница ја усвоил одлуката за задолжителна резерва, што предвидува сет од сеопфатни мерки главно насочени кон натамошна поддршка на процесот на денаризација во банкарскиот сектор и зголемување на долгорочното штедење во банкарскиот систем, соопштија од кабинетот на гувернерката.
Mерките овозможуваат и поедноставување, модернизација и усогласување на системот на задолжителна резерва со поставеноста во еврозоната.
Во согласност со одлуката, сите обврски на банките во домашна валута со рочност над две години, како и денарските депозити на населението орочени над една година, се ослободени од обврската за исполнување на задолжителната резерва, односно на нив ќе се применува стапка на задолжителна резерва од 0 проценти.
За обврските со рочност над две години во странска валута, банките ќе имаат обврска да издвојуваат задолжителна резерва по стапка од пет проценти.
Новите мерки, како што се наведува во соопштението, предвидуваат и постепено нормализирање на стапката на задолжителна резерва за краткорочните денарски обврски на преткризното ниво од 2022 година. Во првата фаза од јуни 2024 година, оваа стапка од тековните пет отсто ќе се зголеми на 6,5 отсто и дополнително на осум отсто во втората фаза, почнувајќи од јули 2024 година. За сите краткорочни обврски во странска валута и натаму важи стапката од 21 процент.
Народна банка
„Се очекува дека овие промени ќе придонесат за приспособување на каматните политики на банките заради зголемување на понудата на попривлечни долгорочни денарски инструменти за штедење на клиентите. Со тоа, дополнително ќе се зајакнат тековните поволни поместувања во депозитната база на банките, коишто водат кон зголемување на структурното учество на штедењето во денари и на подолг рок“, се наведува во соопштението од Народната банка.
Оттаму додаваат дека со новата одлука банките ќе имаат можност и за повисока флексибилност при управувањето со девизната ликвидност, со оглед на зголемувањето на делот од задолжителната резерва во евра, што банките го исполнуваат на просечна основа, од 10 на 15 проценти.
Со цел да се постави единствена рамка и примена на исти услови за сите институции што собираат депозити и придонесуваат во трансмисијата на монетарните сигнали преку кредитната активност, со одлуката, како што се посочува, се изедначуваат и стапките на задолжителната резерва за банките и штедилниците.
„Најголемиот дел од мерките ќе се применува од периодот на задолжителна резерва којшто започнува во јуни“, се наведува во соопштението од Народната банка.
Задолжителната резерва е инструмент на монетарната политика на Народната банка што ги обврзува банките и штедилниците да издвојуваат средства на сметките кај централната банка, во согласност со обврските што ги имаат преземено. Преку задолжителната резерва се управува со ликвидноста и краткорочните каматни стапки на пазарите на пари. Од 2009 година Народната банка посилно се потпира на системот на задолжителната резерва за поттикнување на денаризацијата.
.webp){kind=icon}