Рускиот претседател Владимир Путин најде друго оружје кое може да го употреби против европските земји кои ја поддржуваат Украина. Тоа е суровата нафта на Казахстан. Нема да го чини речиси ништо, пишува нафтениот стратег на Блумберг, Џулијан Ли.
Додека се намалува периодот пред да почнат европските санкции за руската нафта планирани за 5 декември, а групата индустриски развиени земји Г7 размислува за ограничување на цената на изезената сурова нафта од Москва, Путин размислува за своја одмазда. Судот во градот Новоросијск му нареди на Caspian Pipeline Consortium (CPC) да ги запре испораките од својот извозен терминал на Црното Море на еден месец како казна за кршење на прописите и излевањето на нафта.
Предноста на потегот, од руска перспектива, е што скратениот проток не е првенствено за руска сурова нафта, која и онака може да се пренасочи на друго место, туку за производството од соседен Казахстан. Тоа значи дека речиси 1,5 милиони барели сирова нафта дневно може да недостигаат од и онака тесниот пазар и тоа практично без трошоци за Русија.
Испораките на европските пазари, каде завршуваат околу две третини од суровата нафта на CPC, веќе се ограничени поради немирите во Либија, кои го намалија извозот на северноафриканската земја за половина и се чини дека ќе го направат уште помал. Откако работеше релативно без проблеми повеќе од 20 години, гасоводот CPC беше погоден со серија прекини во месеците откако трупите на Путин ја нападнаа Украина и европските земји почнаа да испраќаат помош и оружје до владата во Киев.
Во март невремето оштети две од товарните платформи, со што целиот терминал беше надвор од функција неколку недели, а протокот беше намален до април. По тивкиот мај, истражувањето на морското дно во јуни откри мина од Втората светска војна што бараше прекин на товарењето на две од трите платформи. Штом тие беа вратени во функција, пристаништето беше повторно погодено.
Ревизијата на опасните оперативни капацитети, нарачана од заменик-премиер на Руската Федерација, откри „голем број документарни прекршувања според Планот за одговор на истекување на нафта (ПСР)“, пишуваше во соопштението на веб-страницата на CPC. И покрај тоа што компанијата доби рок до 30 ноември да ги исправи прекршоците, беше поднесено барање до судот да ја прекине работата како казна за прекршокот.
Запирањето, доколку се спроведе, практично нема да има влијание врз извозот на нафта на Русија. Суровата нафта од руско потекло сочинува само околу 10 отсто од количините на CPC и може да се пренасочи кон алтернативни продажни места. Поголемиот удар ќе го почувствува Казахстан, кој се потпира на гасоводот за речиси 80 отсто од извозот на јаглеводороди и има мала флексибилност да ја намали таа зависност.
Но, губењето на милион барели на ден лесна, слатка сурова нафта ќе биде силен удар за Европа. Со запирање на протокот на CPC, макар и накратко, Русија би можела да ги казни своите непријатели на запад со поттикнување на веќе покачените цени на суровата нафта, истовремено зголемувајќи ги потенцијално државните приходи од сопствениот практично неоштетен извоз.
ЗАБЕЛЕШКА: Џулијан Ли е нафтен стратег кој пишува за Блумберг. Набљудувањата што ги прави се негови и не се наменети како инвестициски совети.