Засега, Македонија не увезува струја и се што користиме е од домашно производство, уверува директорот на македонското електростопанство, Васко Ковачевски. Засега, планирано е да работат сите три блока на РЕК Битола и земјава да нема проблем со снабдувањето со струја зимава, исто така тврди тој. Засега, власта вели дека ако се оди според планот, нема да има ни рестрикции. Сега, цената на струјата на централната берза во Европа, сместена во Лајпциг, надмина 500 евра за мегават час и е рекордна.
Македонските компании струја купуваат на слободен пазар, на берза. Главно, тоа го прават на унгарската берза (HUPEX), а не на централната во Лајпциг. Денешните цени на унгарската берза се дури и повисoки од тие во Германија.
Како се снаоѓаат македонските компании со ваквите цени на струјата најилустративно покажува примерот со охридските хотелиери. Во разговор за Блумберг Адриа ТВ, претседателот на здружението на хотелиери, Крсто Блажевски рече дека сметките за струја лани во јули изнесувале од 10 до 15.000 евра. Годинава во јули сметките се движат од 60 до 90.000 евра
Хотелиерите ќе одат во зимски сон, пекарите ќе ги дигаат цените
Блажевски вели дека цело лето имале проблем со дефинирање на цените на аранжманите заради променливите цените на струјата, а за наредниот период не очекува ништо подобро.
„Кај хотелиерите владее паника. Се прашуваме што не очекува, како ќе ја дочекаме зимата. Сите очекуваме дека прво ќе биде полошо, па ќе дојде подобро. Дел од хотелиерите, некои 30 до 40 отсто од нив, размислуваат по завршувањето на сезоната целосно да ги затворат хотелите до мај следната година“, вели Блажевски.
Слична е ситуацијата и во производствениот сектор. На пример, пекарниците се соочуваат со загуби и со недостиг на средства да ги обноват залихите навреме, а ќе бидат приморани да вршат и уште поголеми набавки од странство, по повисоки цени, зашто жетвата на домашната пченица потфрлила и во квантитет и во квалитет.
„Во август во однос на јули цената на гасот порасна 100 отсто, а на струјата го достигнува дневниот пик и до 500 евра за мегават час плус 10 отсто на отворениот пазар. Многу мали и микро пекарници кои беа на регулираниот пазар како домаќинствата, од јули годинава влегоа во блок тарифата од четврта група со највисоки цени со што им се зголемија сметките за струја за над 200 отсто. На сите овие поскапувања на енергенсите и електричната енергија, цената на лебот е зголемена за околу 10 проценти од претходната цена во малопродажните објекти“, изјави неодамна претседателот на Групацијата на мелничко-пекарската индустрија при Стопанската комора, Горан Малишиќ.
Во Србија, државата ја замрзна цената на струјата за фирмите
Според последната одлука на Регулаторната комисија за енергетика, од 01 јули малите компании во земјава плаќаат поскапи сметки. За споредба со Србија, кај нас тие плаќаат од 10 до 13 денари за киловат, а во Србија 8, 144 денари или 4,25 динари.
За останатите, големите компании пак, Владата на Србија во јуни препорача на ЕПС до 31 август цената на струјата за стопанството да остане 75 евра за мегават час, а резревно снабдување 97,5 евра по мегават. Ова значи дека цените на струјата за стопанството во Србија останаа замрзнати на ниво под пазарните од јануари годинава досега и се драстично помали од тие што ги плаќаат македонските фирми.
Според податоците на Стопанската комора на Македонија, македонските компании плаќаат поскапа струја не само од српските, туку од сите во регионот каде цените се движат од 70 до 90 евра за мегават час.
Од први септември земјава ќе биде во кризна состојба и ќе штеди струја
Владата на наредната седница ќе донесе одлука за прогласување кризна состојба за електрична енергија и за топлинска енергија што ќе важи од 1 септември годинава, потврди денеска министерот за економија Крешник Бектеши.
Истовремено, тој го презентираше и планот на Владата за штедење струја. Планот е сличен со тој на Европската комисија, односно да се заштедат до 15 отсто струја.
За домаќинствата, Владата издаде препораки за штедење. За државните и јавните институции пропишани се обврски кои доколку не се почитуваат, раководителите ќе бидат казнувани.