Барањето азил станува сė почеста појава од многу причини, особено во период на геополитички тензии и често прекршување на основните човекови слободи и права на кои секојдневно сведочиме. Поттикнати од последните бројки што ги објави деновиве европското статистичко тело „Евростат“, направивме поширока анализа за тоа каде и колкумина Македонци бараат азил, но и чии граѓани бараат заштита во Македонија.

Најновите податоци на „Евростат“ покажуваат дека лани бројот на први барања за азил во ЕУ се намалил за 13 проценти. Поточно, во 2024 година вкупно 912.000 лица што не се државјани на ЕУ побарале азил во некоја од државите од блокот, додека во 2023 година тоа го сториле 1.049.500 лица. Притоа, најмногубројни баратели на азил се тие со потекло од Сирија, Венецуела и Авганистан. Имено, дури 16 проценти од апликациите се од Сиријци (148.000 поднесени барања). Следуваат Венецуела со 72.800 барања (осум отсто од вкупниот број барања за азил во ЕУ) и Авганистан, кој инаку шест последователни години беше втора земја на оваа листа на баратели на азил. Лани оттаму се поднесени околу 72.200 апликации или осум отсто од вкупниот број.
Прочитај повеќе

Европа го користи потенцијалот на бегалците, Македонија тешко им дава дозвола
Германија ќе доживее раст од 0,5 отсто на БДП во рок од десет години како директен резултат на бегалците.
25.04.2023

Македонски работници? Барајте ги во Германија
Само во изминативе пет години (од 2019 до 2023 година) бројот на македонски граѓани евидентирани како странци во Германија се зголемил за повеќе од 41.000 лица.
19.12.2024

Со „карта на можности“ до работа во Германија дури и без познавање на јазикот
Картата на можности нуди полесен влез на германскиот пазар на труд за граѓаните од држави кои не се дел од ЕУ
09.12.2024
Четвртина од барањата за азил во ЕУ се поднесени во Германија
Германија, Шпанија, Италија и Франција се најатрактивни земји за барање азил и таму аплицирале три четвртини од барателите.
„Со 229.700 првпат регистрирани баратели на азил во 2024 година, Германија и понатаму е земја во ЕУ со најголем број апликанти, што претставува четвртина од сите почетни апликанти во ЕУ (25 проценти). По неа следуваат Шпанија (164.000, 18 отсто), Италија (151.100, 17 отсто), Франција (130.900, 14 проценти) и Грција (69.000, осум проценти)“, пишува во образложението од „Евростат“. Според тоа, овие пет земји на ЕУ заедно добиле вкупно 82 проценти од сите првични барања за азил во ЕУ минатата година.
Инаку, и покрај тоа што Германија е најатрактивна дестинација за бегство, сепак лани таму азил за првпат побарале 229.751 лице, што претставува намалување од 30,2 отсто во споредба со 2023 година. Тие што аплицирале во последните 12 месеци добивале решение во просек по 4,3 месеци.
Споредено со населението на секоја земја од ЕУ, најголем број на регистрирани баратели на азил за првпат е забележан во Кипар (7,2 на 1.000 луѓе), потоа Грција (6,6), Ирска и Шпанија (по 3,4) и Луксембург (3,2).
Германија и натаму е сон за многумина Македонци
Несомнено дека Германија е најголемата европска економија и можеби затоа и натаму е меѓу омилените земји за бегство (од какви и да е причини). Бројките на барателите за азил од Македонија воопшто не се наивни.
Според „Евростат“, од вкупно 1.815 барања на Македонци за азил во некоја од земјите од ЕУ лани, дури 1.410 се поднесени во Германија или речиси 78 отсто. Ова се однесува единствено на барањата што се поднесени првпат и не ги вклучуваат повторените барања. Меѓу другите најбарани држави за бегство од Македонија се вбројуваат Франција со 140 поднесени барања, потоа Белгија (95), Италија (85) и Холандија (30).
Официјалната статистика на германската Канцеларија за мигранти и бегалци (www.bamf.de) покажува дека по континуираниот пад на барањата на Македонци за азил во периодот од 2015 до 2019 година, како и стагнацијата во 2020 година поради ковидот, потоа бројката одново се качува сѐ до минатата година. Имено, во 2015 година азил во Германија побарале вкупно 14.131 лице (вкупно, за првпат или повторно), за до 2019 година бројката значително да се намали, на 2.258 лица. По пандемијата одново расте и во 2023 се поднесени 5.999 барања за азил во Германија, додека лани таа бројка е речиси преполовена и изнесува 2.817. Во текот на првите два месеца годинава 370 Македонци веќе побарале азил во најголемата европска економска сила.
Последните податоци според „Ворлддата“ (www.worlddata.info), пак, покажуваат дека во 2023 година од Македонија азил побарале вкупно 3.988 лица, од кои мноштвото се во Германија, дури 3.106 барања. По оваа држава најмногубројни се (иако бројките се неспоредливи) барањата за азил во Франција, Австралија, Австрија и Белгија. Притоа, статистиката вели дека се прифатени само 25 барања за азил, и тоа 15 од страна на Франција, а 10 од страна на Австралија. Според тоа, процентот на одобрени барања за азил едвај надминува половина процент од вкупните апликации. Притоа, важно е да се има предвид дека бројот на решенија (прифаќања или отфрлања) не мора да се совпаѓа со бројот на апликации бидејќи можеби сè уште имало отворени предмети од претходните години. Исто така, тие не мора да бидат затворени во иста календарска година. Дополнително, процедурите за азил исто така може да се затворат доколку апликантот исчезнал или го повлекол барањето, што дополнително придонесува за несовпаѓање на бројот на поднесени и решени барања за азил.
Развиените земји ги кратат можностите за стекнување азил
Во последниот период значително се актуелни напорите на повеќето европски земји, но исто така и на САД, за брза депортација на тие што нема да добијат позитивен одговор во врска со нивното барање за азил.
Од минатата година ЕУ постави сеопфатен пристап кон справување со предизвиците поврзани со миграцијата. А, Европската комисија сега предложи и регулатива за воспоставување заеднички европски систем за враќање, кој ќе овозможи побрзи, поедноставни и поефикасни процедури за депортација од ЕУ на илегалните мигранти и лицата чии барања за азил се одбиени, вклучувајќи и отворање центри за враќање во трети земји.
Според еврокомесарот за внатрешни работи и миграција Магнус Брунер, станува збор за збир на ефикасни и модерни процедури за враќање на илегалните мигранти.
„Со новиот европски систем за враќање, ќе се погрижиме оние што немаат право да останат во ЕУ да бидат вратени назад“, истакна Брунер.
Bloomberg Mercury
Британскиот премиер Кир Стармер ja разгледува можноста за испраќање неуспешни баратели на азил од Обединетото Кралство во земјите на Балканот, каде што би биле сместени во т.н. центри за враќање. Како што пренесува лондонскиот весник „Тајмс“, британската влада размислува за соработка со Албанија, Босна и Херцеговина, Србија и Македонија, но неговите владини извори наведуваат дека планот е во почетна фаза, а со земјите засега не е контактирано. „Владата е во многу рана фаза на дискусии за оваа идеја и е заинтересирана да дознае повеќе за практиките што ги применува Италија во Албанија“, известува „Тајмс“.
Италијанската влада веќе има договор со Албанија за сместување емигранти во кампови, но неколку италијански судови го блокираа тој договор, па планот е привремено прекинат.
Полска, на пример, привремено го суспендира правото на мигрантите што пристигнуваат преку Белорусија да бараат азил, јави неодамна „Би-би-си“ (BBC). Полскиот премиер Доналд Туск најави дека тоа ќе се случи откако претседателот Анджеј Дуда потпиша контроверзен закон со кој ќе им се овозможи на полските власти да го суспендираат ова право до 60 дена.
Во Австрија, пак, лицата чие барање за азил е одбиено повеќе нема да можат да го поминуваат времето до нивното протерување на слобода, туку ќе бидат сместени во посебни центри.
Американските власти постојано сугерираат дека мигрантите без документи во земјата треба доброволно да ја напуштат земјата наместо да бидат уапсени и депортирани. Затоа, администрацијата на Трамп ја пренаменува мобилната апликација првично создадена за да ги олесни состаноците за азил. Сега нелегалните мигранти што веќе се во САД можат да се „самодепортираат“. Имено, апликацијата, позната како „CBP Home“, им овозможува на мигрантите да поднесат „намера за заминување“, за која американската царинска и гранична патрола им нуди шанса да заминат без „посериозни последици“.
Политиката, пак, на грчката влада е многу јасна: секој што има право на азил е добредојден да остане во Грција. „Но секој што нема право на азил, ќе направиме сè што е во наши раце да го вратиме назад во земјата од која го започнал своето патување“, истакна неодамна грчкиот премиер Кирјакос Мицотакис.
Македонија е најбарано засолниште за Сиријците, Авганистанците и Пакистанците
Според податоците од Министерството за внатрешни работи, во Македонија во последните шест години (од 2019 до 2024 година) се поднесени вкупно 1.869 барања за азил, а одобрени се вкупно седум барања на бегалци и уште 11 лица се стекнале со статус под супсидијарна заштита.
За појаснување, во Европа меѓународната заштита може да биде во форма на статус на бегалец или супсидијарна заштита. Статусот на бегалец е регулиран со Женевската конвенција што се однесува на статусот на бегалците од 1951 година. Тоа значи дека странска држава му го гарантира статусот на лице што има основан страв од прогонување во неговата држава на потекло врз основа на раса, вероисповед, националност, припадност на одредена социјална група или политичко мислење. Ако странската држава смета дека некој мигрант треба да се заштити, но од причини што не се наведени во Женевската конвенција, таа може да одлучи да му даде супсидијарна заштита наместо статус на бегалец.
„Во 2019 година 490 лица поднеле барање за признавање право на азил. Притоа, нема ниту една позитивна одлука за лице со статус на бегалец или лице под супсидијарна заштита. Во 2020 година 211 лица поднеле барање за признавање право на азил и само за едно лице било донесено решение за признаен бегалец. Во 2021 година 100 лица поднеле барање, а за четири била донесена одлука - лице со статус под супсидијарна заштита Потоа, во текот на 2022 година бројката изнесува 168 лица што поднеле барање за признавање право на азил, но тогаш немало ниту една позитивна одлука. Во текот на 2023 година дури 604 лица поднеле барање за признавање право на азил, а за едно лице била донесена одлука за лице со статус под супсидијарна заштита. И за минатата (2024) година се поднесени 296 барања, на шест лица им е даден статус на бегалец, а исто така шест лица се со статус на супсидијарна заштита“, велат од МВР во одговор за „Блумберг Адрија“.
Според бројноста, најмногу бегалци има од Сирија, од каде што во периодот од 2019 година заклучно со крајот на 2024 година во МВР се поднесени вкупно 548 барања за азил. Следни на листата се Авганистан со 239 и Пакистан со 218 барања за азил. Листата од најмногубројни 10 земји од кои се барало азил во Македонија во периодот 2019-2024 година ја заокружуваат Мароко (137 барања), Конго (117 барања), Ирак (96), Турција (84), Иран (52), Алжир (51) и Бангладеш, од каде што пристигнале 49 барања за азил.
Ако ја гледаме само минатата година, најмногубројни се барателите на азил од Сирија и од Мароко. Имено, од Сирија лани азил побарале 102 од вкупно 296 лица, што претставува речиси третина, поточно 30,5 проценти, додека 48 од апликациите се на Мароканци, што претставува 14,4 отсто од вкупниот број барања за азил во Македонија.