Нов трговски договор меѓу САД и Малезија, ретките минерали во фокусот

Претседателот Доналд Трамп и премиерот на Малезија, Анвар Ибрахим, во неделата потпишаа трговски договор и договор за критични минерали, додека американскиот лидер се стреми да ја зголеми трговијата низ Југоисточна Азија и да одговори на заострувањето на пристапот на Кина до ретки земни метали.

Малезија „ќе ги модифицира своите тарифи и нетарифни бариери, а ние имаме намера да имаме многу поголема трговија“, рече американскиот трговски претставник Џејмисон Грир при потпишувањето во малезискиот главен град Куала Лумпур, додавајќи дека очекува секторите за земјоделство, технологија и услуги да имаат корист од договорот.

Грир рече дека договорот за критични минерали гарантира дека трговијата и инвестициите во ретките земни метали ќе ја направат трговијата „што е можно послободна и поотпорна“.

Анвар ги нарече договорите „значајна пресвртница“ што ќе го подобри односот меѓу земјите надвор од трговијата.

Според договорот, Малезија ќе обезбеди „значаен преференцијален пристап до пазарот“ за американски хемикалии, машини и електрична опрема, метали и патнички возила, како и за земјоделски извоз. Југоисточната азиска земја, исто така, ќе се справи со бариерите што влијаат на дигиталната трговија, услугите и инвестициите.

Малезија нема да забрани ниту да наметне квоти за извоз во САД на критични минерали или ретки земни елементи. Исто така, се обврза на брз развој на своите сектори за критични минерали и ретки земни елементи во партнерство со американски компании, вклучително и доделување продолжени оперативни лиценци.

Југоисточната азиска нација ги сигнализираше своите амбиции во рударството и преработката на ретки земни елементи за да ја искористи растечката побарувачка за минералите што се користат во сè, од батерии за електрични возила до производство на одбрана.

САД и Малезија, исто така, во договорот ги забележаа неодамнешните и претстојните комерцијални договори меѓу компаниите на нивните нации, вклучително и купување полупроводници, воздухопловни компоненти и опрема за центри за податоци со проценета вредност од 150 милијарди долари. Договорите, исто така, вклучуваа купување производи и услуги за јаглен и телекомуникации во вредност од 204,1 милиони долари и инвестиции во капитални фондови во САД од 70 милијарди долари.

„Трговскиот договор со Малезија веројатно ќе се искористи за охрабрување и притисок врз други договори во регионот“, изјави Ден Критенбринк, партнер во „Азиска група“ и поранешен помошник државен секретар на САД за прашања од Источна Азија и Пацификот, пред потпишувањето на договорите.

Околностите на настанот во неделата со Анвар го отсликуваат начинот на кој Трамп ги направи царините и трговијата централна алатка во неговиот втор мандат.

Трамп е на патување во Азија во три нации, негово прво во регионот откако се врати во Белата куќа. Потоа тој оди во Јапонија, а потоа во Јужна Кореја, каде што средбата со кинескиот лидер Шји Џјинпинг е очекуваното големо финале на патувањето.

Министерот за финансии на САД, Скот Бесент, беше во Куала Лумпур во исто време на разговори со кинескиот вицепремиер Хе Лифенг пред состанокот на лидерите.

Договорот со Малезија треба да ги ублажи загриженостите околу нејзиниот извоз во најголемата економија во светот. Трамп во август постави царина од 19 проценти за земјата, пониска од 25 проценти со кои се закани во јули.

Трговската размена меѓу двете земји изнесуваше речиси 87 милијарди долари минатата година, според трговскиот претставник на САД. Најголемиот дел од тоа беше трговија со стоки, при што САД имаа дефицит од 25 милијарди долари, додека имаа суфицит од 1,7 милијарди долари во услугите.

Малезија со месеци бараше помалку тешки трговски услови од САД и вети дека ќе се справи со шверцот на напредни полупроводници низ земјата до Кина.

Министерот за трговија, Зафрул Азиз, изјави во саботата дека Малезија преговара за да биде поштедена од царини за увоз на полупроводници во САД, нејзиниот трет најголем пазар за чипови.

Економијата на Малезија порасна за 5,2 проценти во третиот квартал, надминувајќи ги очекувањата на аналитичарите. Сепак, владата очекува растот да забави на 4-4,5 проценти следната година од проектираниот раст од дури 4,8 проценти во 2025 година.                      

Трамп го поздрави мировниот договор меѓу Камбоџа и Тајланд       Претседателот Доналд Трамп пред потпишувањето на трговскиот договор со Малезија сведочешена формализирањето на договорот меѓу Тајланд и Камбоџа за управување со нивниот граничен спор, унапредувајќи го прекинот на огнот што тој помогна да се постигне, додека се обидува да го засили својот аргумент за Нобелова награда за мир. Тајландскиот премиер Анутин Чарнвиракул и камбоџанскиот колега Хун Манет го потпишаа договорот на церемонијален настан со американскиот претседател во Малезија, која е домаќин на регионален самит и помогна во олеснувањето на разговорите меѓу соседите од Југоисточна Азија. „Ова е толку возбудливо, бидејќи направивме нешто што многу луѓе велеа дека не може да се направи, и можеби спасивме милиони животи“, рече Трамп. Заедно со заедничката декларација, Трамп објави трговски договор со Камбоџа, како и рамковен трговски договор и меморандум за разбирање за критични минерали со Тајланд. Тајландскиот премиер подоцна рече дека договорот за минерали „понатаму ќе промовира отпорни и одржливи синџири на снабдување во годините што доаѓаат“. „Во име на Соединетите Американски Држави, горд сум што помогнав во решавањето на овој конфликт и во создавањето иднина за регионот каде што гордите, независни нации можат да напредуваат и да напредуваат“, рече Трамп. Трамп, исто така, рече дека заедничката декларација - која тој ја нарекува „Мировен договор од Куала Лумпур“ - ќе доведе до ослободување на 18 камбоџански воени затвореници. Тајланд подоцна појасни дека иако на крајот ќе ги ослободи камбоџанските воени заробеници што се во негов притвор, нема да го стори тоа сè додека Камбоџа не го повлече тешкото оружје и не започне со деминирање на границите. Анутин рече дека неговата земја ќе „започне процес“ на ослободување на притворените камбоџански војници. „Камбоџа ја потврдува силната посветеност на целосно и верно спроведување на оваа заедничка декларација и на продолжување на тесната соработка со Тајланд и сите наши партнери за да се обезбеди дека овој мир ќе трае“, рече Хун Манет. Граничен судир Петдневниот граничен судир претходно оваа година остави повеќе од 40 мртви и раселени илјадници што живеат во областа. Тајланд и Камбоџа постигнаа кревко примирје во јули откако Трамп се закани дека ќе ги блокира трговските договори доколку не престанат борбите. Дипломатските врски сè уште остануваат деликатни, при што двете влади се обвинуваат меѓусебно за влошување на ситуацијата, а тензиите продолжуваат околу тоа дали церемонијата во недела претставува формален мировен договор. Минатата недела, Трамп му пиша на Анутин барајќи мирно решавање на конфликтот, а Тајланѓаните рекоа дека тој го искористил тоа како предност во трговските разговори. Значењето на потпишаниот документ - па дури и како да се нарече - беше суптилна точка на несогласување меѓу САД и Тајланд. Додека Трамп го нарече „мировен договор“, Тајланѓаните, како и Камбоџанците, го нарекоа „декларација“ фокусирана на границата. Камбоџа беше поволна за напорите на Трамп да посредува и го номинираше за Нобелова награда за неговата улога во прекинувањето на граничниот судир. Тајланд, кој има посилна војска и е сојузник на САД, се спротивстави на надворешната интервенција. Анутин од Тајланд рече дека мирот ќе дојде само откако Камбоџа ќе исполни четири услови: повлекување на трупите, отстранување на копнените мини, сузбивање на операциите со сајбер измами и преселување на камбоџанските граѓани за кои вели дека навлегуваат на тајландска територија. Тајландскиот министер за надворешни работи, Сихасак Фуангкеткеов, им изјави на новинарите по потпишувањето дека иако САД и Малезија помогнале во олеснувањето на разговорите, суштината на преговорите со Камбоџа се одвива строго на билатерална основа. „Ова не е случај на посредување од трети страни“, рече тој, пред повторно да го отфрли тврдењето на Трамп дека документот е мировен договор. Јас би го нарекол „пат кон мир“. Трамп тврди дека завршил осум војни откако се вратил во Белата куќа во јануари и јавно изјави дека мисли дека заслужува Нобелова награда за мир. Хун Манет рече дека го номинирал Трамп за наградата во чин на „почитување“ за улогата на Трамп во решавањето на конфликтот. Портпаролот на тајландската влада изјави овој месец дека САД го направиле решавањето на конфликтот дел од преговорите за трговски договор меѓу двете земји. САД ги погодија стоките на двете земји со царина од 19 проценти. Церемонијата беше преместена порано во текот на денот по смртта на тајландската кралица Сирикит во петокот, Кралицата Мајка, сопруга на покојниот крал Бумибол Адулјадеџ. Таа имаше 93 години. Трамп му рече на Анутин дека изразува „најдлабоко сочувство“ до целата нација. „Денес, ја почитуваме споменот со тоа што го донесуваме благословот на мирот во нацијата што таа многу ја сакаше“, рече Трамп.

 

Текстот е дополнет во делот на мировниот договор меѓу Камбоџа и Тајланд

Со помош на Филип Ј. Хејманс, Патом Сангвонгванич и Џош Вингроув/Блумберг