Кризата за трошоците на животот во Британија однесе уште една жртва: „Ага“ (Aga).
Станува збор за шпорети кои се особено популарни кај британските домаќинства.
Но сега, сè повеќе семејства ги отстрануваат своите Aga шпорети бидејќи високите цени на енергијата ги прават печките од леано железо скапи за одржување. Првично дизајниран да согорува јаглен и да биде вклучен 24/7, Aga беше енергетски примамлив модел, но сега сопствениците на помодерните електрични верзии ги сметаат за премногу скапи.
Џек О'Двајер, отстранувач на шпорети од Блекпул, извадил 35 Aga единици оваа година и добил најмалку 100 телефонски повици од луѓе ширум земјата кои сакале да ги продадат своите шпорети. Други бараат отстранувањето да биде бесплатно бидејќи не можат да си ја дозволат наплатата од околу 500 фунти (579 долари).
О'Двајер вели дека нема да ги купува овие шпорети бидејќи не е убеден дека може да најде купувачи. Негов скорешен клиент плаќал 10 фунти на ден за да ја пушти својата сосема нова електрична Aga, па ја отстранил по само шест месеци, објаснува тој.
„Луѓето сакаат да си го остварат сонот да поседуваат ваков шпорет, но откако ќе ги набават се соочуваат со високи давачки кои не можат да ги издржат“, вели О'Двајер. „70 фунти неделно е невидено за шпорет“, додава тој.
Потекло
Првичниот дизајн на Aga потекнува од Шведска, но шпоретите имаат голем број фанови и во Обединетото Кралство, при што некои сопственици дури и ги именувале своите печки и ги сметаат за дел од семејството. Достапни се во голем број бои, а некои модели може да имаат дури пет рерни на различни температури и две рингли.
Необичната функција на нон-стоп работен режим им овозможува да ја користат зачуваната топлина за готвење храна и значи дека не треба да се чека да се загрее рерната. Тие се произведуваат во Телфорд, Англија и од 40-тите важат за статусен симбол во руралните семејни домови.
Фејсбук група насловена „Ја сакам мојата Ага!“ (I love my Aga!) има 16.800 членови и во моментот заедницата споделува совети за тоа како најдобро да се заштеди енергија додека работи апаратот. О'Двајер имал ситуации кога сопствениците плачеле при отстранувањето на нивниот шпорет.
Џули Бредбери, мажена мајка на две деца од Абердиншир, Шкотска, проучува колку енергија користи нејзиниот електричен Aga за да одлучи дали да го задржи. Дури и со новиот пакет поддршка за домаќинствата од владата на Лиз Трас, нејзините трошоци за енергија сè уште се двојно повисоки од лани.
„Тоа не е само шпорет“, вели Бредбери, кој го користи својот Aga за сушење и пеглање на алишта. „Aga станува важен дел од вашиот живот. Тоа би било голема загуба“, додава таа.
Измислен пред 100 години, Aga беше купен од американскиот производител на опрема за кујни Middleby Corp. во 2015 година. Како дизајнерска икона, неговата препознатливост се споредува со онаа на стакленото шише на Кока-кола, или пак познатата „буба“ на „Фолксваген“.
Секако, сопствениците на овие шпорети, кои чинат илјадници фунти, обично не се најголемите жртви на кризата со трошоците за живот, која погодува сè, од горива до основни намирници. Најзагрозените сè повеќе се насочуваат кон банките за храна и користат методи „земи сега, плати подоцна“ за основните набавки. Многумина оваа зима може да се соочат со избор помеѓу загревање на домот или јадење три оброци на ден.