Забавува растот на индустриското производство во земјите од регионот Адрија во изминативе месеци, а аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ очекува индексите на индустриско производство да продолжат да тонат и во наредниот период.
Вкупната вредност на индустриското производство во август во земјите од регионот (освен во Словенија каде што последните податоци се за јули, 2022 година) забележа раст од -0,8 проценти на годишно ниво (Србија) до 1,6 проценти на годишно ниво (БиХ). Тоа е дополнително забавување во однос на вториот квартал од 2022 година, кога просечните стапки на годишен раст се движеа од 1,5 до 5,2 проценти. Скенирањето на деталите за индустриското производство открива дека забавувањето на растот е поттикнато од различни фактори.
Надолни трендови во регионот
Прочитај повеќе
‚Голдман Сакс‘: Се потценуваат реперкусиите од енергетската криза
Сметките за енергија на европските семејства ќе се зголемат за две илјади милијарди евра
06.09.2022
Фотоволтаици: Има барања за 8.000 мегавати, системот нема да ги издржи
Со реализација на најавените инвестиции во фотоволтаици би се јавила несразмерност
03.10.2022
Цените на суровините ќе останат нестабилни и во 2023 година
Цените на суровините годинава достигнаа историски највисоки вредности, а во моментов се во пад
26.09.2022
Само 10 компании догодина за струја ќе платат половина милијарда евра
Стопанската комора бара од Владата да донесе мерки за помош на компаниите до среда
03.10.2022
Монетарните мерки ќе се заоструваат, задолжувањето и натаму ќе поскапува
Референтната каматна стапка во земјава ќе стигне до четири отсто
03.10.2022
Во Хрватска, стапката на годишен раст на индустриското производство во август, годинава изнесуваше само +0,6 проценти, што е намалување во однос на јули кога стапката на растот изнесуваше +2,9 проценти. Тоа главно се должи на негативната стапка на раст во преработувачката индустрија (-1,3 проценти), којашто е прв пад под нулата од декември 2020 година.
„Големо влијание врз преработувачката индистрија имаше проблематичната ситуација во една најголемите компании за изградба на бродови во Хрватска, што го потврди статистиката која забележа пад од 6,5 проценти кај производството на друга транспортна опрема, во која што е вклучена изградбата на бродови. Дополнително, високите трошоци за енергија имаа силно влијание врз индустриите за производство на хемикалии и метали. Производството на хемикалии се намали за 40,9 проценти, а на основни метали за 21,3 проценти на годишно ниво“, укажуваат од нашиот аналитички тим.
Индустриската активност забележа уште поблаг раст во Македонија (+0,2 проценти на годишно ниво во август). Забавувањето на растот на индустриското производството главно беше предизвикан од намалувањето на производството во секторот рударство и вадење камен, каде во август, годинава имаше раст од +2,4 проценти на годишно ниво наспроти годишниот раст од +7,3 проценти во јули. Индустриското производство во Србија во август падна на -0,8 проценти поради намалувањето во секторот снабдување со струја, гас, пареа и климатизација (-6,5 проценти на годишно ниво).
Босна и Херцеговина во август, годинава оствари годишен раст на индустриското производство од +1,6 проценти, што е највисок резултат во однос на останатите земји од регионот Адрија. Растот е поттикнат од отскокнувањето во секторот рударство и вадење камен и силните перформанси кај индустриите за производство на хемикали и храна, како и кај автомобилската индустрија.
Што се однесува до Словенија, достапни беа само податоци од јули 2022 година, кога беше остварен раст на на индустриското производство од +0,6 проценти на годишно ниво. Станува збор за забавување во однос на јуни, годинава кога стапката на годишен раст на индустриското производство изнесуваше +0,8 проценти.
„Тоа главно се должи на забавувањето на активностите во преработувачката индустрија (годишен раст од +2,9 проценти во јули наспроти +3,3 проценти во јуни). Овој тренд е во корелација со влошувањето на очекувањата за производството од претходните месеци, кои повеќе или помлаку се повторуваа од месец во месец од почетокот на 2022 година наваму(во голема мера во услови на послаба странска побарувачка)“, сметаат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Оттаму додаваат дека вреди да се напомене дека периодот на суша во летните месеци силно го погоди производството на струја во регионот што влијаеше врз растот во секторот снабдување со електрична енергија, гас, пареа и воздух. Имено, само Хрватска и Македонија забележаа зголемување на активноста во овој индустриски сектор, додека најсилен негативен годишен раст од -18,5 проценти беше забележан во Словенија.
Исти двигатели зад послабиот раст во сите земји
Аналитичкиот тим на „Блумерг Адрија“ смета дека зад забавувањето на растот на индустриското производство се кријат исти двигатели во сите земји од регионот Адрија.
„Корпоративната активност на клучните извозни пазари постепено се менува од пост- Ковид периодот до стабилен моментум. Растот на капиталната потрошувачка забавува поради загриженоста за геополитичките случувања и неизвесната перспектива за повратот на инвестициите во услови на продолжена борба против инфлацијата. Острото зголемување на глобалните цени на суровините ги покачува трошоците на производството“, велат од нашиот аналитички тим.
Според нив, клучниот позитивен елемент којшто сè уште му обезбедува одредено упориште на индустриското производство е враќањето на потрошувачката на домаќинствата, која се базира на зголемените реални нето-приходи во минатото и робусните заштеди создадени за време на кризата од Ковид-19.
Песимистички очекувања
Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ очекува иста слика за индустриското производство во целиот регион Адрија во претстојните неколку квартали.
„Очекуваме надолни трендовите на индустриското производство поттикнати од општото слабеење на побарувачката, како на локално ниво, така и на клучните извозни пазари за регионот Адрија. Од поширок аспекат, PMI производствените индекси на главните извозните пазари паднаа под 50 поени, што е најниско ниво од вториот квартал во 2020 година наваму, што сигнализира дека рецесијата навлегува во најголемите европски економииа“, информираат од нашиот аналитички тим.
Според нив, најновите септемврски податоци од Европската комисија за нивото на доверба во индустријата укажува на слична ситуација во однос на сите земји во регионот освен во Хрватска, каде се очекува зголемување на производството во престојните месеци поттикнато од се уште големата побарувачка, како и поради силната туристичка сезона и имплементацијата на широк сет владини мерки.
„Кратењето на трошоците за енергија се очекува да биде меѓу доминатните двигатели за намалување на производството, проследено со влошената перспектива за капиталните инвестиции поради генерално неизвесната перспектива во услови на загриженост за геополитичките случувања. Изгледите за инвестициите дополнително ќе се влошат со поскапувањето односно намалувањето на достапноста на средствата за финансирање“, сметаат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Уште еден елемент кој се придодава на мрачната индустриска перспектива е очекуваното рационализирање на расходите во домаќинствата во функција на битката против високата инфлација и влошувањето на изгледите за приватните приходи.
„Конечно, доаѓаат измешани пораки за трендовите на конкурентност, при што Хрватска е единствена земја во регионот каде неодамна имаше подобрувања на конкурентноста мерена преку реалните стапки на ефективна девизна размена, Словенија останува стабилна, а кај останатите земји има влошување“, посочуваат од нашиот аналитички тим.
Оттаму додаваат дека кога станува збор за спецификите, вреди да се напомене дека неодамна завршија изборите во БиХ при што Кристијан Шмит, висок меѓународен претставник во БиХ најави воведување нов сет на изборни правила (ефективни веднаш), што треба да обезбедат полесно формирање Влада во случај на неуспешни договори меѓу политичарите.
„Уште поважно, новите правила треба да овозможат извршување на буџетот на сите нивоа. Сето тоа може да резултира со подобра перспектива, меѓудругото, и за индустрискиот сектор“, смета аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.