Цената на струјата годинава само во рок од три месеци се зголеми за над 1.500 отсто, гасот поскапе за близу 400 отсто. Пченицата во мај достигна рекордна вредност од над 1.270 евра за бушел што е историски најмногу... Вакви шокови на пазарите во моментов нема, цените на суровините паѓаат, но дали овој тренд ќе трае?
Според аналитичкиот тим на Блумберг Адриа, нестабилноста ќе продолжи и догодина. Се ќе зависи од војната во Украина и од мерките на владите во борбата со инфлацијата кои најверојатно ќе резултираат со намалување на економската активност што пак ќе ја намали побарувачката.
Земјоделските суровини поевтинија летово
Прочитај повеќе
Колку доцни поевтинувањето на храната во Македонија
Цените на храната во светот во август паднале за 1,9 отсто, во земјава пораснале за 2,9 отсто
15.09.2022
Нов рекорд на инфлацијата - 16,8 отсто, лебот поскапува најмногу
Во однос на претходниот месец, трошоците на живот пораснале за 1,3 отсто.
07.09.2022
ЕУ размислува за ограничување на цените на струјата
Се планира и ограничување на прекумерните добивки на енергетските компании
07.09.2022
Европската енергетска криза не е приказна за само една зима
Нафтата најверојатно кратко ќе се тргува на околу 90 долари пред да порасне на околу 120 долари за барел до крајот на годината.
23.09.2022
Цените на земјоделските производи уриваа рекорди во првата половина од оваа година. Цената на пченицата, на пример, достигна историски рекорд во мај кога се тргуваше по 1,279 американски долари за бушел.
Прична за астрономскиот раст на цените на житарките, според аналитичарите на Блумберг Адриа, е тоа што главни светски извозници се Русија и Украина. Војната ги затвори пристаништата во Украина, а за руските производи беа наметнати санкции.
Состојбата се смени кон средината на јуни. Тогаш, беа отворени пристаништата во Украина и од таму излегоа 3,9 милиони тони земјоделски производи, беа тргнати и санкциите за руската пченица каде летово имаше богата жетва, па цените почнаа да паѓаат.
Пченицата поевтини за 34 отсто споредено со пикот кој го имаше во мај и минатиот месец се врати на нивоата од пред воениот конфликт. Пченката сега има за 11,5 отсто пониска цена споредено со највисоката вредност. Цената на сојата е намалена за 8,2 проценти од нејзиниот врв во јуни годинава кога се тргуваше по цена од 1.582 долари.
Енергенси: Струјата за три месеци поскапе над 1.500 отсто
Нафта
Цената на БРЕНТ нафтата неодамна падна под 90 долари за барел, за прв пат од руската инвазија на Украина, и тоа е за 29 отсто под последниот пик кој го имаше на 8 март 2022 година (127,98 долари).
Цената паѓа заради загриженоста во врска со побарувачката на нафтата заради повторните карантини во Кина и забавувањето на глобалната економија.
Кога се работи за гасот, според нашите аналитичари, состојбата е постојано неизвесна заради нестабилноста во снабдувањето од Русија за Европа преку Северен Поток. Во февруари цената на овој енергенс изнесуваше 69,8 евра по мегават час, во август стигна до историскиот рекорд од 339,2 евра по мегават, што е пораст од 386 отсто. Сега цената е за 37 отсто пониска од рекордот на 26 август.
За пад на цените придонесе тоа што Германија нагло ги зголеми залихите минатиот месец (на околу 85 отсто од капацитетите). Сепак, цената ќе остане под притисок затоа што во септември Русија повторно го затвори главниот европски гасовод.
Струја
Според податоците на аналитичкиот тим на Блумберг Адриа, цената на струјата годинава беше особено нестабилна. За потребите на оваа анализа, аналитичарите се служеа со индексот на австриската енергетска берза на која тргуваат 65 трговци со електрична енергија во 14 земји. Најниска цена, струјата имала во мај (40,7 евра за мегават час), а рекордот бил постигнат во август 682,89 евра за мегават.
Разликата меѓу минимумот и максимумот е фантастични 1.578 отсто во период од само три месеци. Моменталната цена изнесува 250 евра или 174 отсто помалку од августовскиот пик. Главна причина за виските цени на струјата е недостигот на гас.
„До крајот на оваа и во текот на 2023 година земјоделските и енергетските производи ќе се тргуваат по цени слични како сегашните, но неизвесност постои“, велат аналитичарите на Блумберг Адриа.
Аналитичкиот тим ги зема во предвид следните фактори како причини за нестабилноста
* Геополитика: војната во Украина ќе ги одржува цените на енергијата на високо ниво.
* Скапите енергенси ќе ги поскапуваат останатите производи
* Ниско е нивото на залихи (само 19 отсто)
* Климатските промени
Храна
„Индексот на цената на храната ФАО во август изнесуваше 138 отсто и е за 1,9 отсто понизок од јули, но за 7,9 отсто повисок од минатата година. Овој индекс ги одразува месечните промени во цените на основните прехранбени производи на меѓународно ниво. Барометарот во август падна петти месец по ред. Ова го оправдува надолниот притисок врз цените на земјоделските суровини“, објаснуваат аналитичарите.
Гас
Цените на гасот и натаму се високи – 207 отсто над најниската цена годинава. Нестабилност на цената на гасот ќе гледаме и во наредниот период – побарувачката ќе се зголеми со почетокот на грејната сезона, но тоа е веќе пресметано во цената.
„Послабата потрошувачка заедно со владините мерки против инфлацијата можат да влијаат на цената. Под претпоставка дека Русија нема да испорачува гас кон Европа, неизвесноста ќе продолжи затоа што побарувачката ќе биде намалена со штедење на енергенсот во најголемите европски економии, тоа ќе влијае за намалување на цената, но ќе предизвика намалување и на економската активност“, се заклучува во извештајот на аналитичкиот тим на Блумберг Адриа.