На почетокот работата му изгледаше како добро платена. На крајот заврши во ќелија во германски затвор како зависник од дрога вредна 10.000 долари месечно. Тоа е приказната за Тал-Џаки З.Ф., кој бил вклучен во измама со онлајн трговија и во 2021 година признал дека учествувал во мамење жртви во Германија, Австрија и други европски земји од речиси 9 милиони евра (9,8 милиони долари).
Тој беше дел од криминалната сајбер-машина, помагајќи да се формираат и да работат високопрофесионални центри за повици во Бугарија, Србија, Босна и Херцеговина и во Грузија, со цел да се извлечат инвеститорите преку онлајн софтвер што имитира легитимно тргување. Измамата за онлајн тргување е брзорастечки глобален проблем. Федералното биро за истраги во САД проценува дека со такви измами минатата година биле украдени три милијарди долари. Справувањето со сајбер-бандите е тешко бидејќи тие работат преку границите и често ги менуваат формите на своите измами за да избегнат откривање.
Но, бидејќи штетите се зголемија и десетици илјади поединци ги загубија своите заштеди, реакцијата на органите за спроведување на законот се засилува. Како најголема европска економија, Германија е меѓу клучните цели во регионот, а обвинителите проценуваат дека таму се крадат околу една милијарда долари годишно.
Во срцето на овие операции се центрите за повици, наречени „котларски соби“. „Тие се средини каде што персоналот ретко знае во што се впушта кога е ангажиран и работи под висок притисок“, рече Тал-Џаки во интервјуто од својот безбеден објект за рехабилитација во близината на германскиот град Минхен. Неговото лице ги отсликува годините на употреба на алкохол и дрога низ кои вели дека поминал.
При ваквите кривични дела, луѓето најпрво кликнуваат на примамливите интернет-реклами, кои често позајмуваат кредибилитет од добропозната личност. Неодамна беше евидентиран таков пример во Германија, кога се користеа лажни вести за Илон Маск дека ја напушта „Тесла“ за да раководи со инвестициска фирма за вештачка интелигенција.
Вработените во овие центри потоа преку телефон и е-пошта бараат клиенти што ќе дадат почетна скромна инвестиција, околу 250 евра или нешто повеќе, а потоа ќе ги зголемат износите. Додека инвеститорите можеби мислат дека заработуваат профит од ден на ден, кога одат да проверат, нема пари. „Клиентите всушност мислат дека вложуваат во вистинска трговија“, рече Тал-Џаки. „Тоа беше легално. Ако го споредите со други веб-локации, ’Блумберг’ или што и да е, ќе ги видите истите бројки“.
Многумина од поранешните соработници на Тал-Џаки се приведени, но многу други сè уште се во бизнисот и нив ги гонат силите за спроведување на законот, вклучувајќи го и германскиот обвинител Нино Голдбек. Четириесет и тригодишникот ги предводеше прекуграничните напори да ги фати криминалците и да ги спречи измамите. Во изминатите две години, тој беше на пат речиси секој втор месец за да присуствува на рации во земји како Албанија, Бугарија, Србија и Косово.
Тој забележа десетици апсења, успеси што оставија белег и помогнаа да се поттикне идејата дека е потребен сериозен мултинационален напор за справување со противниците што исто така работат на софистициран начин низ повеќе земји. Еден од најголемите центри што биле откриени од обвинителите имал повеќе од 400 оперативци во Косово. За помалку од три години тие измамиле германски жртви за околу 32 милиони евра, според судските документи од судењето. За мејнстрим финансиите, измамите со онлајн тргувањето стануваат репутациски ризик што повеќе не е ограничен на маргините.
Измамниците ја имитираа трговската платформа на Дојче банк, позајмувајќи го името и неговата солидна привлечност за германските инвеститори од средната класа. Мозоците зад мрежата што управуваат со измамите во минатото избираа цели од многу висок профил. Еден од нив е Гери Шалон, мозокот на еден од најголемите хакери на американскиот финансиски систем. Судските документи покажуваат дека тој изгубил повеќе од 400 милиони долари како дел од договорот со САД.
„Тој потоа се врати во Израел“, изјави неговиот татко претходно оваа година. Партнерите на Шалон го вклучуваат и израелскиот сограѓанин Гал Барак, наречен Волкот од Софија поради изградбата на измамничка империја во бугарската престолнина. Сепак, за Тал-Џаки, атмосферата во операцијата во Софија со текот на времето станала загрозувачка, бидејќи Барак почнал да се движи наоколу со вооружени телохранители. „Едно време центарот не го донесе резултатот што тој го очекуваше“, рече Тал-Џаки за Барак. „Па, донесе некој со полиграф да ги провери сите вработени и да нè провери дали сме му лојални“.
Тоа ја поттикна желбата на Тал-Џеки да излезе од бизнисот, се разбира предизвикувајќи го гневот на шефот. „Почна да пие по два-три литри виски и да консумира по два-три грама кокаин секој ден, а повремено користеше и хероин“, изјавил неговиот адвокат на судењето. Сега е во затворена ментална институција поради неговата зависност. Канцелариската работа на центрите за повици се води со повеќеслојно управување, процеси и сметководство. Тие можат да имаат прекрасни канцеларии, да плаќаат локални даноци и да нудат навидум легитимни работни места. Оној што го водеше Барак имаше голем транспарент за регрутирање на аеродромот во Софија. Работата на оперативците е да контактираат со клиентите што се логираат на една од многуте веб-странци, со имиња како „Зумтрејдер“ или „Опшн 888 “, и да разговараат со нив за да инвестираат релативно мала сума на готовина, со ветување за брз и лесен профит.
Клиентите потоа им се предаваат на други агенти, кои дејствуваат како „инвестициски советници“, и се обучуваат да користат техники на психолошка манипулација. Клиентите се наведуваат да веруваат, преку лажниот онлајн софтвер и советниците, дека нивната готовина се инвестира во финансиски производи, кои се движат од валути до акции, обврзници, крипто, па дури и деривати.
По потреба, може да се генерираат победи или загуби на веб-страницата, без оглед на тоа што прават „вистинските“ пазари. Но, нивните пари веќе ги нема. Некои од извештаите се толку убедливи што некои инвеститори дури и не сфаќаат дека ги изгубиле своите пари во измама. Мислат дека е само лоша среќа на пазарите.
Претходно оваа година седум мажи и жени беа осудени во Кобленц за вмешаност во измама со сајбер-трговија. Откако ги објави затворските казни, судијата Томас Мецгер го прочита списокот на жртвите. Стигна до околу шеесет имиња, а со секое име судијата ја наведе и изгубената сума. За некои тоа беа само неколку илјади евра, други добија многу поголем удар. Повеќе од 500.000 евра изгубил менаџер во филијала на Дојче банк. Судијата Мецгер заклучи: „Алчноста ви го јаде мозокот“. Голдбек, во единицата за сајбер-криминал во Баварија, работи на тоа да спречи повеќе луѓе да станат жртви. „Секој ден добиваме нови поплаки“, рече тој. „Оваа област е во подем и ќе остане голема закана во наредните години. Во јуни неговата единица доби уште една пресуда. Уште едно судење започна во јули, а уште едно треба да се случи во септември. Но за вистински напредок, Голдбек вели дека е клучна меѓународната соработка.