.webp){kind=icon}
Германските компании во земјава први ќе ги имплементираат строгите ЕСГ-стандарди (од англиски ESG - enviromental, social and governance), кои сe однесуваат на почитување на добрите корпоративни практики, човековите права и заштитата на животната средина. Од Нова година во Германија, која е најголем трговски партнер на земјава, веќе е во сила Законот за корпоративна должна одговорност на компаниите во рамките на нивниот синџир на доставувачи. Затоа, анализираме како ќе нè погоди оваа регулатива.
Во моментов законот важи само за големи компании што вработуваат над 3.000 лица. Во земјава има само две такви: „Дрекселмаер“ од Кавадарци и „Кромберг и Шуберт“ од зоната Жабени кај Битола.
Но од 1 јануари 2024 правилата ќе важат за сите германски компании, нивните фирми во други земји, нивните доставувачи... што вработуваат над 1.000 лица. Тоа значи дека од следната година ЕСГ-стандардите ќе бидат задолжителни за најголем дел од фабриките во македонските зони што или имаат германски сопственик или извезуваат во Германија.
Но дали домашните компании се подготвени за новиот предизвик и ќе има ли тоа последици врз нивното работење? Дали новите правила може да влијаат на растот на извозот кон најголемата европска економија, кој е всушност главниот генератор на растот на македонската економија?
Казни од осум милиони евра за непочитување на законските одредби
Герт Рабов, директорот на Делегацијата на германското стопанство во Македонија, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека овој закон ги обврзува компаниите во Германија на соработка со компании што се дел од глобалниот синџир на доставувачи, кои треба да имаат имплементирано минимални стандарди за заштита на животната средина, како и за почитување на човековите права.
„Меѓу другото, германските компании мора да имплементираат систем за управување со ризик и редовно да ги анализираат можните ризици. За компаниите во Германија ова претставува дополнителна бирократија, трошење ресурси и финансиско оптоварување. Македонските компании што извезуваат во Германија индиректно подлежат на овој закон. Компаниите доставувачи кон своите клиенти во Германија треба да го почитуваат законот, бидејќи германските компании се обврзани да ги почитуваат прописите предвидени со овој закон“, вели Рабов.
Блумберг Адрија
Новите правила се однесуваат на известување, но и ревизии на работењето во однос на заштитата на човековите права, а во контекст на почитување на забраните за присилна работа, користење детски труд, робување, занемарување на стандардите за безбедност при работа или синдикално организирање.
Понатаму, правилата се ригорозни во однос на известувањето за заштитата на животната средина. Компаниите мора да се придржуваат кон забраните за предизвикување штета или загадување почва, вода или воздух и да ги почитуваат локалните законодавства во однос на овие прашања.
Германскиот закон е многу дециден во однос на непочитувањето на одредбите. Казната може да биде процент од годишните приходи или, пак, фиксен износ, кој стигнува и до осум милиони евра. Токму тоа е причина плус германските компании да инсистираат од своите овдешни соработници на доследно почитување на принципите или, во крајна линија, ќе мора да ги раскинат договорите за соработка.
Почитувањето на новите правила ќе донесе многу придобивки за компаниите
Една од компаниите што од следната година ќе има обврска да ги следи новите правила е германски „Костал Македонија“ од Охрид. Директорот на компанијата Виктор Мизо во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека за нив овие правила не се новина, туку дека ги имплементираат од почетокот со работа во земјава, а во некои области веќе и ги надминале барањата што ги поставува домашната законска регулатива.
„’Костал Македонија’ од самиот почеток активно ги имплементира аспектите што придонесуваат кон одржлив развој за прашањата на животната средина и општествената одговорност, и тоа независно од ЕСГ, а како дел од внатрешната политика на компанијата. Имплементиравме систем за квалитет, управување со животна средина (ИСО 9001, 14001). Во нашето работење ги вградивме постојните законски регулативи за заштита на животната средина, а во одредени аспекти и ги надминавме законските регулативи во Македонија“, вели Мизо.
Блумберг Адрија
Според него, ЕСГ-стандардите насочуваат кон ажурирање на бизнис-концептот на самите компании преку обезбедување финансиска одржливост на долг рок и преку воведување механизми за одржлив развој.
„Крајни очекувани резултати во корист на компаниите би биле подобрена репутација и маркетинг, полесен пристап до финансиски средства, кредитен рејтинг на компаниите и соодветно подобрена пазарна вредност“, вели Мизо.
И директорот на Делегацијата на германското стопанство во земјава и Мизо веруваат дека македонските компании лесно ќе се вклопат во новиот систем на работа, кој не ги опфаќа само нив туку и другите нивни деловни соработници од земјава и странство.
„Македонските компании што извезуваат на германскиот пазар веќе исполнуваат високи стандарди, сепак Законот за корпоративна должна одговорност на компаниите во рамките на нивниот синџир на доставувачи, од една страна, ќе ги зголеми нивните административни задолженија. Но, од друга страна, овдешните компании се многу подобро подготвени во споредба со компаниите доставувачи од конкурентските пазари“, вели Рабов.
„Очекуваме поголемиот дел странски компании во Македонија, особено тие што се извозно ориентирани кон германскиот или генерално пазарот на ЕУ, да се во голем степен во тек со овие трендови и се дел од нивното работење пред сè поради побарувањата на самите извозни пазари за задоволување на овие аспекти од деловното работење“, вели Мизо.
Германија е меѓу земјите најголеми инвеститори во Македонија. Само лани како директни инвестиции во земјава, според податоците на НБРМ, се впишани над 100 милиони евра. А во германските инвестиции работат над 25.000 луѓе.
Дополнително, Германија е и најголем трговски партнер на Македонија. Според последните статистички податоци, кои се однесуваат на јануари годинава, за еден месец се извезени и увезени стоки во вредност од над 340 милиони евра или над девет отсто повеќе од јануари лани. Вкупно, пак, за 2022 година, трговската размена меѓу двете земји надминува 4,5 милијарди евра.
