.webp){kind=icon}
Aмериканскиот ФЕД вчера уште еднаш ја дигна рефернтната камата за 75 базни поени. Ова е втор пат во два месеци американската централна банка агресивно да делува во борбата со високата инфлација. Заедно со претходната одлука, каматните стапки пораснаа за 150 поени за два месеци или најмноу во последните 40 години.
Минатата недела и Европската централна банка (ЕЦБ) ги зголеми референтните каматни стапки за 50 базични поени, што е прво зголемување во последните 11 години и највисоко од 2000 година. ЕЦБ беше меѓу последните што се реши за затегање на политиките. Повеќето централни банки тоа го направија порано.
Во земјава, НБРМ од април досега четири пати ја зголеми рефернтната камата и таа сега изнесува 2,5 отсто што е најмногу во последните години. Целта на ваквите мерки на централните банки е да се заузда инфлацијата во светот диктирана од високите цени на енергенсите и храната.
Но, поострите монетарни политики ќе влијаат на работењето на компаниите затоа што ќе им се зголемат банкарските трошоци. Деловните банки, следејќи ги мерките на централните, ќе ги зголемуваат каматите што ќе влијае на ликвидноста на компаниите.
Во услови на растечки трошоци, компаниите веќе посегнаа по заштедите за да си ги подмират сметките. Според податоците на НБРМ, компаниите годинава повлекле 173 милиони евра од депозитите што ги чувале во банките
Блумберг Адриа ги анализираше податоците на фирмите за финансиските обврски минатата година. Како извор за информациите ни послужија финансиските извештаи на компаниите котирани на Македонската берза за минатата година. Анализиравме компании од различни сектори и различни градови во земјава - но заклучокот е ист: финансиските обврски растеле уште од лани споредено до 2020 година. Кај некои компании зголемувањето е благо, кај некои двојно, а кај некои, како на пример кај Макстил, зголемувањето на финансиските обврски е драстично.
Компаниите ќе се воздржат од инвестиции, а дел од нив ќе мора да затворат
Според бизнисмените, растечките цени на материјалите и енергенсите се чувствуваат веќе подолг период и го нарушуваат тековното функционирање на компаниите , а тоа влијае на нивниот опстанок и можноста за инвестирање и раст.
„Намалувањето на инвестирањето доведува до еден друг проблем , а тоа е неможноста за раст на приходите со што се намалува можноста за раст и на платите на вработените. Зголемувањето на платите е неопходно за зголемување на профитабилноста и задржување на кадарот, растот на цените со пропратната инфлација ги подјаде придобивките од зголемувањето на минималната и останатите плати“, вели за Блумберг Адриа, Горан Антевски, генерален директор на Раде Кончар ТЕП.
„Зголемувањето на цената на материјалите, енергенсите, платите како и трошоците по кредитите, компаниите ги фрли во еден вртлог на спасување на тоа што може да се спаси од непредвидливата иднина. Големите и малите компании најмногу ги чувствуваат овие турбулентни времиња, дел од нив ќе преживеат, но голем дел ќе мораат и да се затворат поради лошата економска криза. Сметам дека средните компании можат полесно да ја преминат оваа лоша економска ситуација со побрзи промени во функционирањето и барањето нови пазари“, вели Антевски.
Ќе биде отежнато плаќањето на кредитите
Експертите на став дека мерките на ценралните банки ќе ја намалат инфлацијата, но цената за тоа ќе ја платат компаниите што ќе придонесе за намалување на економската активност.
Бојан Србиноски, економист, во разговор за Блумберг Адриа ТВ, вчера рече растот на каматите кој претстои може да се манифестира преку намалена побарувачка за кредити, но и да ја отежне исплатата на земените кредити и да доведе до раст на нефункционалните кредити.
