.webp){kind=icon}
Додека некои од цените во маркетите почнаа да растат по укинувањето на владината мерка за замрзнати цени, власта гледа надеж во законот за забрана на нефер трговски практики во синџирот на снабдување на земјоделски и прехранбени производи.
Но дали новиот закон ќе воспостави некаков ред на пазарот и какви се механизмите за спречување на манипулациите со цените?
Според претседателката на Организацијата на потрошувачи, Маријана Лончар Велкова, на законот треба да му се посвети големо внимание, со цел да се направи добра регулатива и да се зајакнат институционалните капацитети за спречување на нефер трговските практики.
Маријана Лончар Велкова (ТВ-гостување)
Блумберг Адрија
„Нечесните трговски практики кај нас се опфатени во Законот за заштита на потрошувачите и се однесуваат директно на бизнисот кон потрошувачите. Овде фактички имаме закон ’бизнис кон бизнис’ за забрана на нефер трговската практика и законот треба многу будно да се следи. Во моментот ние немаме такви механизми со кои може да ѝ се наложи на Комисијата за заштита на конкуренцијата да го регулира пазарот на тој начин, не се одредени казни, нивната постапка е долготрајна, се докажуваат одредени здружувања или злоупотреба на монополска или доминантна позиција на пазарот. Од друга страна, Државниот пазарен инспекторат сè уште нема механизми да реагира во овие случаи. Тој има механизми да реагира кај нечесната пазарна практика во Законот за потрошувачи, меѓутоа ова е друг закон и тука треба да реагираат и самите производители, односно нивните здруженија доколку забележат нечесна трговска практика т.е. нефер трговска практика од страна на трговците“, вели таа.
Но, дури и да се усвои законот, крајните ефекти нема да се почувствуваат веднаш.
Блумберг Адрија
За поефикасна контрола и надзор ќе биде задолжена Комисијата за заштита на конкуренцијата, но дури откако ќе обезбеди луѓе и средства за што е поставен рок од шест месеци од донесувањето на законот.
„Јас мислам дека шест месеци е разумен период за примена, меѓутоа во тој период нема да имаме контрола на цените и самите трговци можат да ги покачуваат, особено големите трговски синџири, а од своја страна и самите производители можат да тврдат дека им растат трошоците за производство. Сметам дека законот индиректно ќе ги заштити потрошувачите, особено во големите трговски синџири, каде што маржата се разбира треба да биде до 10 отсто. Како тоа ќе си го компензираат, знаат тие, со договори со производителите. Од друга страна, какви ќе бидат тие договори - дали ќе се намалува кај нив, а ќе се покачува кај другите. Во секој случај, големите трговски синџири не сакаат многу да изгубат. Тие се конкурентни доколку имаат акции, акциска продажба, доколку имаат одредени попусти, меѓутоа и самите производители кај нас се во тешка ситуација поради тоа што им се наметнуваат и други давачки покрај маржата“, вели претседателката на Организацијата на потрошувачи.
Лончар Велкова потсетува дека токму затоа Организацијата на потрошувачи бараше мерката на замрзнати цени да трае додека не биде донесен законот.
„До нас често доаѓаат поплаки за раст на цените. Ние апелиравме оваа мерка да важи подолго и да ги покрие изборите и додека не се донесе законот за забрана на нефер трговски практики, кој е во поглед на трговците и доставувачите, а не и на потрошувачите. Имаме период на избори и раст на цени кога законот сè уште не стапил во сила, а за тоа ќе требаат шест месеци по неговото донесување. За тоа време не сме сигурни дека цените може да се држат во разумна рамка само со убедување на трговците и на доставувачите“, вели таа.
