Надополнување на семиња од култури за подобро да ја издржат сушата. Одгледување крави кои подригнуваат помалку метан. И следење на добитокот за да се спречи уништувањето на шумите.
Тие се дел од арсеналот што му е потребен на светот за борбата против климата во храната и добиваат големо готовинско засилување.
Според организаторите, од почетокот на самитот KOП28 во Дубаи, се ветени повеќе од три милијарди долари за климатски финансии за храна и земјоделство. Згора на тоа, владите, филантропиите и приватните пари ги зголемуваат средствата за справување со метанот во земјоделството, ставајќи крај на уништувањето на шумите и климатските паметни иновации, бидејќи самитот конечно ја става храната повисоко на агендата.
Обезбедувањето ограничувања на системот за храна и подобро справување со климатските промени е клучно за постигнување зелени цели, особено кога популацијата расте. Од фарма до вилушка, храната сочинува околу една третина од емисиите на стакленички гасови, а исто така е сè позагрозена од зголемените температури, непредвидливото време и промената на дождови. Повеќе пари ќе помогнат да се забрзаат технологиите и стратегиите потребни за битката.
„Дури и да сте во можност да ја поправите правичната енергетска транзиција и да одите целосно обновлива, сепак нема да можете да достигнете 1,5 степени ако не го решите проблемот со системите за храна“, Маријам Алмхеири, министерка за Обединетите Арапски Емирати, климатските промени и животната средина, се вели во интервјуто. „Тоа е колку голема причина е ова. Системите за храна сега ќе бидат централно место во сите идни КОПс“.
Официјалниот извештај на КОП за финансирање на проекти за храна не вклучува некои други поврзани најави во текот на изминатите неколку недели, како што е Иницијативата за безбедна Африка и Блискиот Исток од 10 милијарди долари, јавно-приватен проект официјално лансиран на 3 декември за унапредување на климатско паметно земјоделство.
Ветувањата сè уште треба да се следат со вистински пари и акција. Финансирањето со години го заостанува износот што се влева во многу други сектори и јазот за потребите за земјоделско-прехранбени производи е „огромна“, рече Барбара Бухнер, глобален управен директор на Иницијативата за климатска политика.
Предизвикот е огромен. Во последните три децении беа изгубени 3,8 трилиони долари посеви и сточарско производство поради катастрофи, вклучително и поплави и суши, соопшти Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации. Но, надвор од ваквите настани што ги привлекуваат насловите, демне бавно и опасно влошување на условите за милиони фармери ширум светот.
Во индиската држава Чатисгар, фармерите Лал Синг Раторе и Нарајан Синг видоа дека почвата постепено се стврднува и се повеќе се исцрпува, додека штетниците и болестите се размножуваат. Пчелите на аргентинскиот производител на мед Ана Лаура Сајаго се бореле да добијат доволно нектар бидејќи сувоста го спречува цветањето на цвеќињата и се топат копривите на топлина. И во Уганда, садниците од авокадо на Елизабет Нсимадала беа уништени од долготрајна суша.
„Се подготвивте за само еден месец суша, а потоа доживувате речиси три и пол месеци“, рече Нсимадала, која дојде во Дубаи да се заложи за промени. „Климатските промени масовно ја попречуваат егзистенцијата на земјоделците. Тоа навистина влијаеше на секој земјоделец. Ни требаат драстични акции“.
Многу експерти за храна го поздравија овогодинешниот КОП за посветување поголемо внимание на храната. Околу 140 земји потпишаа декларација за време на самитот со која ветија дека ќе ги вклучат храната и земјоделството во нивните климатски планови, а повеќе од 130 ја препознаа потребата да се префрлат на одржлива здрава исхрана. На крајот на краиштата, тие потписници ќе треба да произведат вистински стратегии за остварување на нивните ветувања.
„Ова беше КОП без преседан за храна и клима, КОП кога храната стана полнолетна како централно средство за одговор на климатските вонредни состојби“, рече Едвард Дејви, директор на партнерства во Коалицијата за храна и користење на земјиштето. „Сега должноста е на сите нас да бараме одговорност за преземените обврски.
Во неделата се одбележува Денот на храната, земјоделството и водата, прв ден целосно посветен на системите за храна - кој вклучува сè, од начинот на одгледување и преработка на храната до дистрибуција и јадење или трошење. ФАО на ОН, исто така, го претстави првиот сеопфатен план за усогласување на глобалната индустрија со Парискиот климатски договор.
Еве неколку клучни инвестиции и најави за храна за време на самитот:
Позелени крави и спасување шуми
Голем дел од климатскиот отпечаток на храната е поврзан со добитокот, а повеќе пари ги поддржуваат технологиите и истражувањата за тоа како да се намали метанот што го исфрлаат. „Фондот за Земјата Безос“ инвестира во сензори за носење кои мерат колку емитираат кравите. Заедно со Фондацијата Бил и Мелинда Гејтс, таа е исто така меѓу поддржувачите кои вложија околу 200 милиони долари во програма за одгледување животни со ниска содржина на метан и развој на помалку моќни адитиви за добиточна храна.
Најновиот билтен за снабдувачки линии на „Блумберг“ нагласува како гигантите со дневници како „Несле“ и „Даноне“ (Danone SA) се обврзале да ги откријат емисиите на метан во нивните синџири на снабдување, што е важен чекор за приватниот сектор. Исто така, се споменува како бразилската држава Пара создава систем за следливост, кој треба да ги обесхрабри набавките на добиток одгледуван на обесшумена земја.
Семиња, почва и семејни фарми
Малите фарми произведуваат третина од нашата храна, но добиваат само трошка финансирање за климата. На КОП28, малите сопственици во субсахарска Африка и Јужна Азија обезбедија ветувања од 200 милиони долари од фондацијата Гејтс и Обединетите Арапски Емирати за да помогнат во прилагодувањето на климатските промени.
Исто така, постои притисок за повеќе климатски паметни решенија, од користење на микроби кои го поттикнуваат јаглеродот во почвата до претворање на органскиот отпад во добиточна храна богата со протеини. Иницијативата на САД и Обединетите Арапски Емирати наречена „АимфорКлимате“ (AimforClimate) сака владите и компаниите да инвестираат повеќе во такви области и има инвестиции од повеќе од 17 милијарди долари, што е за 4 милијарди долари повеќе од мај.
Еден стартап во својата мрежа е „Мати Карбон“ (Mati Carbon Removals), кој го отстранува јаглеродот со ширење на камен во прав на оризовите полиња во Индија. Друг поврзан проект е американска иницијатива која работи на подобрување на почвите и идентификување на најхранливите култури во Африка за да може да се прилагодат за климатските промени.
„Она што се обидуваме да го направиме е да се вратиме на основите“, рече Кери Фаулер, специјален претставник на САД за глобална безбедност на храната. „Нема да имаме безбедност на храна во овој свет, освен ако немаме добри, плодни, здрави почви и култури кои се прилагодени на животната средина.