Еколошки активисти и опозициски групи ќе се соберат во сабота во центарот на српскиот главен град за да побараат запирање на плановите на Рио Тинто да го отвори најголемиот рудник за литиум во Европа, вреден 2,4 милијарди долари.
Проблемите ги нагласуваат предизвиците за изградба на нови рудници во Европа, иако владите се обидуваат да обезбедат снабдување со критични минерали како литиумот, кои се клучни за енергетската транзиција. За втората најголема рударска компанија во светот, српскиот рудник стана водечки проект за развој бидејќи се обидува да ја намали својата зависност од железна руда.
Проектот беше прекинат во 2022 година за да се смират големите протести на еколошките активисти загрижени дека ископувањето и преработката на металот од витално значење за производството на батерии ќе резултира со огромно загадување. Врховниот суд на земјата ја укина забраната минатиот месец.
Саботниот собир следи по повеќе од десетина помали протести низ Србија. Гнев има и против силната поддршка на претседателот Александар Вучиќ за проектот.
Администрацијата на Вучиќ го рекламира проектот како голем поттик за економијата. Министерот за финансии Синиша Мали рече дека ископувањето на литиум, доколку се дополни со локално производство на батерии и електрични возила, може да додаде дури 12 милијарди евра (13 милијарди долари) годишно на економското производство на земјата.
Минатиот месец, српските и официјалните претставници на ЕУ потпишаа договор за снабдување со критични суровини низ целиот блок, со фокус на литиумот. Шефот на „Мерцедес“ и претставници на производителот на автомобили „Стелантис“, исто така, потпишаа писмо со намери за инвестирање во развојот на батерии за електрични возила.
Активистите ги отфрлаат владините гаранции дека рудникот ќе се придржува до строгите еколошки стандарди.