Иако на тригодишнината од војната во Украина руската воена машина зема замав на боиштето и во преговарачката соба, полека ја губи битката на домашниот економски фронт.
Економијата на земјата, која е разурната од војна, дополнително е зафатена и од тврдоглава инфлација, која во јануари се искачи на 9,9 отсто, што е далеку над целта од четири отсто. Како одговор на инфлаторните притисоци руската централна банка на последниот состанок што се одржа месецов ја задржа основната каматна стапка на рекордни 21 отсто, каде што за првпат се најде во октомври минатата година.
Добро утро! Ова се петте вести што треба да ги знаете на почетокот од денот.
Во светот на претприемачките на мали бизниси
Микропретприемачките или како што ги нарекуваме соло претприемачки (англ. Solopreneuers - личности кои самостојно без ничија помош го управуваат бизнисот) се интересен феномен бидејќи во една жена се наоѓа една цела фабрика. Вака Валентина Дисоска, претседателка на Националната платформа за женско претприемништво, ги опишува жените претприемачки на микро и мали бизниси. Што во пракса значи тоа?
„Тоа значи дека ние ја основаме компанијата, ја воспоставуваме работата, ние ја водиме администрацијата на компанијата, ние водиме набавка, ние водиме продажба, ние водиме маркетинг, ние водиме грижа за клиенти, ние водиме логистика, значи сė што може менаџмент на еден бизнис да го има, ние го водиме како еден човек“, вели Дисоска, додавајќи дека сето тоа е во многу мали рамки и размери што значи дека бизнисите кои што се водени од жени се во сферата на микро и мали компании. „Тоа значи дека не успеваме многу да сработиме затоа што сме растргнати на многу полиња и затоа најчесто компаниите водени од жени остануваат во микро и малиот сегмент“, вели Дисоска.
Што го кочи развојот на вештачката интелигенција во Европа?
За обидите на Европа да биде конкурентна во развојот на вештачката интелигенција и иновациите во развојната перспектива на една од најголемите компании во светот, „Амазон веб сервисес“ (Amazon Web Services - АWS) за ТВ Блумберг Адрија зборуваше Саша Рубел, лидерка во AWS за генеративна вештачка интелигенција за Европа, Блискиот Исток и Африка.
„На маргините на Самитот на вештачката интелигенција во Париз, претставивме извештај наречен 'Отклучување на европскиот потенцијал за вештачка интелигенција', во кој наведуваме дека Европа има сè што и е потребно за да биде конкурентна на полето на вештачката интелигенција. Сепак, три работи ја кочат“, нагласува Рубел.
Златото на пиедестал за инвестиции, цената ќе се зголемува
Растот на цената на златото забрза во 2025 година и до втората половина на февруари вкупниот раст годинава е околу 12 проценти. Ова е дополнително зголемување и продолжување на трендот од 2024 година, кога цената на златото порасна за цели 27 проценти на годишно ниво.
Клучна причина за растот е одржливата висока побарувачка поради геополитичките несигурности, тоа што злато засилено купуваат и централните банки, но и очекувањата за зголемени инфлациски притисоци поради воведувањето царини, што го фаворизира златото како средство за заштита од инфлација.
Од почетокот на годината слабее доларот, што оди во прилог на побарувачката на злато, бидејќи во ваков случај, златото изгледа подостапно кога ќе се изрази во други валути. Дополнително, кога доларот слабее, инвеститорите се свртуваат кон овој метал затоа што тој функционира и како резервна „валута“.
Блаж Бродњак за растот на НЛБ: „Имаме отворени очи“
Минатата година „НЛБ Групацијата“ втора година по ред ја надмина границата на добивка од половина милијарда евра. Тоа беше седум проценти или добри 36 милиони евра, пониско од претходната година. Даноците, меѓу другото, имаа влијание и на пониската нето добивка, велат од банката. Минатата година групацијата оствари нето приход од 1,244 милијарди евра, што е за 14 отсто повеќе од претходната година. Сепак, и тоа е малку над прогнозите - планирале околу 1,2 милијарди евра приход. Годината беше одбележана со успешното преземање на хрватската групација СЛС и „Генерали Инвестментс Скопје“, а секако и со неуспешниот обид за преземање на „Адико банка“. Значаен раст бележат и кај кредитите, каде што очекуваат натамошен раст, и во делот на кредитирањето на стопанството.
Банката се фокусира на дигитализација и заштита од сајбер криминал. За идниот развој на банката и банкарството во Словенија разговаравме со Блаж Бродњак, претседател на Управниот одбор, кој сега брои седум члена.
Ривалства кои ќе ја одбележат 2025 година
Во еден агол: Илон Маск, најбогатиот човек на светот, визионер на полето на електричните автомобили и ракетите и самопрогласен „најдобар другар“ на Доналд Трамп. Во другиот агол: извршниот директор на „Опен еј-ај“ (OpenAI), против кого Маск поднесе тужба, обвинувајќи го за киднапирање на деловен проект за профит. Сем Алтман и „Опен еј-ај“ ги отфрлаат овие тврдења, наведувајќи дека Маск само се обидува да му наштети на деловниот ривал. Маск возврати во стилот на Трамп нарекувајќи го Алтман „Конмен Сем“.
Меѓу останатите ривалства што вреди да се следат оваа година се и она на „Блускај“ (Bluesky Network) наспроти социјалната мрежа X, Кендрик Ламар против Дрејк и уште неколку други за кои овде може подетално да прочитате.