Ќе има ли уште посолени цени на становите – пет вести на денот

Македонија се најде на шестото место меѓу 105 земји од светот рангирани во извештајот Greenfield FDI Performance Index за 2025 година кој пресметува колку странски инвестиции привлекле земјите во однос на нивниот БДП. Во извештајот се нагласува дека Македонија со помалку од два милиона жители и номинален БДП од околу 16 милијарди долари е пример за земја од Западен Балкан која ги надминува своите можности кога станува збор за привлекување странски директни инвестиции.

Добро утро, во пишува Владимир Николоски од дигиталната редакција на „Блумберг Адрија“. Подолу петте вести што ги издвоивме за почеток на денот.

ДДВ од 5 отсто важи до Нова година – ќе уриваат ли цените на становите нови рекорди

Министерството за финансии ќе анализира дали и по Нова година становите што се продаваат за прв пат ќе се даночат со повластена стапка на Данок на додадена вредност (ДДВ) од 5 отсто или таа ќе се зголеми на 18 отсто. Согласно измените во Законот за ДДВ од 2023 година даночењето на првиот промет на станбени згради и станови се врши со примена на стапка од 5 отсто до 31.12.2025 година. Оваа повластена стапка е воведена во 2010 година, беше најавена како антикризна времена мерка која ќе важи пет години, а има за цел да ја стимулира градежната индустрија.

Во овие 15 години градежната индустрија значително зајакна, изградбата на нови згради е во силна експанзија, а цените на становите најмалку двојно се зголемија. Сепак, и покрај ваквиот раст, времената мерка беше продолжувана повеќе пати, во 2015 за дополнителни три години, во 2018 за уште пет години и последен пат во 2023 година кога беше прецизирано дека повластена стапка ќе се плаќа до 31.12.2025 година. Ова значи, освен ако нема ново пролонгирање, дека од Нова година првиот промет на стан ќе се даночи со 18 отсто ДДВ.

Кина со нов план за спас на пазарот на недвижности

Кина се подготвува да мобилизира компании во сопственост на централната влада во Пекинг за да купуваат непродадени станови од градежни компании во финансиски тешкотии, откако претходната иницијатива заснована на локалните власти имаше ограничен успех, посочуваат извори упатени во плановите. Според нив, регулаторите планираат да побараат од некои од најголемите државни претпријатија и компании за управување со проблематични долгови, меѓу кои и „Чајна Синда“ (China Cinda Asset Management Co.), да помогнат во расчистувањето на вишокот станови.

Една од нив навела дека фирмите ќе можат да користат 300 милијарди јуани (41,8 милијарда американски долари) средства што централната банка ги издвоила за програмата минатата година. Новата иницијатива, која сè уште е во фаза на разгледување, би можела да помогне да се забрза расчистувањето на вишокот од 408 милиони квадратни метри станбен простор во Кина – повеќе од површината на Детроит – и да се намали финансискиот товар на проблематичните градежни компании.

Зошто виолина „страдивариус“ од 6 милиони долари е вреден културен, но и финансиски капитал

Додека се приближувам кон зградата на „Блумберг“ во Лондон, чувствувам мало треперење од возбуда додека се подготвувам за интервју со виолинистот Роман Симовиќ, но не поради самото интервју, туку затоа што, поради снимањето, тој ја носи и својата виолина. Знам дека станува збор за „страдивариус“ од 1709 година, која во времето кога му била дадена на користење од сопственикот, британскиот банкар и поранешен директор на Банката на Америка (Bank of America), Џонатан Маулд, вредела шест милиони долари.

Иако голема ѕвезда во светот на класичната музика, Симовиќ е отворен и пријателски расположен. Веднаш вели дека денес виолината вреди барем четири пати повеќе, но дека не треба да се грижам, бидејќи осигурувањето е платено – гордиот сопственик го покрива тој трошок. Сепак, брзам директно во зградата, во секој случај сакам што побрзо да дознаам зошто инструментите како овој стануваат исклучително важни инвестициски алатки, рамноправни со другите класи на имот.

Нова ера во „Епл“: Компанијата најавува роботи и уреди за паметен дом

По години критики дека заостанува во генеративната вештачка интелигенција, „Епл“ (Apple) се подготвува за големо враќање со амбициозен сет од нови уреди. Планот вклучува роботи за дома, „живописна“ верзија на Сири (Siri), паметен звучник со дисплеј и целосно нов систем за домашна безбедност. Со ова, компанијата има намера да ја зајакне својата позиција во сферата на паметните домови, да привлече нови корисници и да ја врати репутацијата на иноватор.

Главната ѕвезда на планот е робот придружник (со кодно име J595), предвиден за 2027 година. Овој уред ќе има екран од околу 7 инчи, монтиран на моторизирана рака што може да се движи и да го следи корисникот низ просторијата. Ќе може да се врти кон соговорникот, да се фокусира на лица за време на фејстајм (FaceTime) разговори и дури да управува со камерата за да покаже различни делови од просторијата.

Растот на обврзниците продолжува со очекувања за намалување на каматите од Фед

Американските државни обврзници ги задржаа добивките откако трговците ги зголемија обложувањата дека Федералните резерви ќе ги намалат каматните стапки на следниот состанок. Извештајот за инфлацијата објавен во вторникот, кој инвеститорите во голема мера го оценија како поволен, заедно со серијата изјави на американски функционери со повик за пониски трошоци за задолжување, ја засили основата за намалување во септември.

Договорите за размена на каматните стапки сега целосно ја вклучуваат во процените промената од четвртина процентен поен следниот месец, а некои од трговците се обложуваат и на намалување од 50 базични поени. Приносот на референтната 10-годишна обврзница ја заврши трговската сесија во средата со пад од шест базични поени, на 4,23 отсто, пред денешниот ден, кога се тргува без поголеми промени.