„Блумберг Адрија“ ве кани на следната конференција „Back to Business“, која ќе се одржи на 29 октомври 2025 година во Скопје. Нашата годишна конференција има цел да ги ангажира клучните актери во македонскиот бизнис-сектор и високите владини претставници на платформа што ќе навлезе во анализа на економските потенцијали и можности за развој на Македонија.
На оваа конференција подетално ќе разгледаме како земјата треба да ги редефинира своите позиции за да го забрза економскиот раст на одржливо ниво, бидејќи досегашните искуства не дадоа импресивни макроекономски резултати. Бројот на места за нашата конференција е ограничен, а можете да присуствувате само ако се регистрирате на овој линк.
Добро утро! Ова се петте вести што треба да ги знаете на почетокот на денот, во избор на дигиталната редакција на „Блумберг Адрија“ од Скопје.
Берзански преглед: Петочна распродажба и збришани милијарди
Минатата недела на берзите се забележаа големи поместувања – и огромни растови и стрмоглави падови. Особено завршницата во петокот во САД беше обележана со црвено, откако најавата на американскиот претседател Доналд Трамп за нови, 100-процентни царини на увозот од Кина (кои треба да стапат на сила на 1 ноември, што дава надеж дека сè уште може да се постигне договор) предизвика вистински потрес на пазарите. Најголем удар претрпеа технолошките компании.
По кинеските ограничувања за извоз на ретки метали, што може да создаде проблеми за производителите на чипови и батерии, Трамп возврати со најава за царини на кинескиот увоз. Пазарите веднаш реагираа на неговото соопштение – индексот на стравот VIX скокна за 32 процента, а голем број акции доживеаја пад.
Главното кинеско оружје во трговската војна со САД - батерии
Новите ограничувања за извоз на батерии, кои Кина неодамна ги најави, би можеле сериозно да влијаат на американските компании, предупредуваат аналитичарите.
Иако Пекинг претходно ги користеше ретките метали како оружје во трговската војна со Вашингтон, сега се чини дека батериите стануваат нова точка на притисок. Кина има водечка позиција во светската индустрија за батерии, а побарувачката во САД расте поради потребата за складирање енергија — особено за центрите за податоци поврзани со вештачката интелигенција и стабилизацијата на електричната мрежа.
Новите правила, кои стапуваат на сила на 8 ноември, опфаќаат голем дел од синџирот на снабдување со батерии, во области каде Кина има доминација. Во првите седум месеци од 2025 година, околу 65 отсто од увезените батерии во САД дошле од Кина — што значи дека новите ограничувања директно ќе го погодат американскиот пазар.
Што сѐ има на располагање Македонија од ЕУ-фондовите?
Главниот финансиски инструмент на ЕУ за поддршка на структурните реформи во Македонија и на нејзиниот пристапен процес веќе 18 години е Инструментот за претпристапна помош (ИПА), од кој досега, преку националната ИПА-програма, се инвестирани околу 1,6 милијарда евра во пет клучни области, се наведува на веб-страницата на Европската делегација во Македонија.
Во моментов во тек е третата генерација на ИПА-фондовите (IPA III, 2021-2027), иако земјава сѐ уште е корисник и на ИПА (2007-2013) и ИПА II (2014-2020), во пет клучни области: владеење на правото и фундаменталните права; демократија и добро владеење; заштита на животната средина и одржлива поврзаност; економски развој и човечки капитал; и земјоделство и рурален развој. Новина за програмата ИПА III е тоа што, за разлика од претходните две генерации на ИПА-помош, сега нема однапред одредени алокации по земји, односно предвидени суми, туку алокации само врз основа на спомнатите пет главни тематски приоритети, со запазување на принципот на фер распределба (fair share), со цел да се избегне позначајна дискрепанција во распределувањето на средствата помеѓу земјите од Западен Балкан.
Кога златото веќе не блеска...
Златото годинава забележа силен пораст, пробивајќи ја психолошката граница од 4.000 долари за унца, но еуфоријата не траеше долго. По рекордните нивоа, следуваше корекција – дискретна, но доволно јасна за да ги потсети инвеститорите дека ни „вечниот хеџ“ не е имун на промената на пазарното расположение.
За инвеститорите што се прашуваат што да направат ако падот продолжи, постојат неколку можности што можат да ги ублажат потенцијалните загуби и истовремено да ја задржат диверзификацијата на портфолиото. Нашите аналитичари издвојуваат три опции што се наметнуваат како начин за заштита од падот на вредноста на златото.
„Мишелин“ ги додели првите признанија за најдобрите хотели во светот
„Мишелин“ го претстави својот прв глобален избор на хотелски клучеви и ја откри својата деловна стратегија, вклучувајќи и прифаќање плаќања од туристички организации за неговите инспектори да посетат одредени земји и градови. Компанијата ја плаќа целосната рекламирана цена за секој хотел што го прегледува, како и за сите потребни летови, а посетите на ресторани се спроведуваат анонимно.
На настан во Музејот на декоративните уметности на 8 октомври, „Мишелин“ го претстави својот глобален избор на клучеви – еквивалент на оценките со ѕвезди, но за хотели. Еден час претходно, во раскошниот замок „Поцо ди Борго“ од 18 век во Париз, беше откриена поконтроверзна страна: искрен поглед на тоа како компанијата заработува пари од оценките за хотели и за ресторани.