Неколку десетици илјади неискористени соларни панели стојат во магацини низ Европа додека континентот се бори со невидена енергетска криза.
Поскапувањето на струјата по руската инвазија на Украина е добра причина за побрза транзиција кон обновлива енергија. Сè повеќе домаќинства и бизниси сакаат да користат сончева енергија, а понудата на соларни панели би ја задоволила таа побарувачка. Сепак, главното парче што недостасува во сложувалката се инженерите кои не можат да ги инсталираат панелите на покривите со истата брзина со која тие се испорачуваат.
„Сончевата енергија е инфраструктура и не може да очекувате магично да се појави само со едно движење на раката“, вели Џени Чејс, главна аналитичарка за соларна енергија во BloombergNEF. Според неа, соларните компании почнуваат да сфаќаат дека инсталирањето панели не се движи со иста стапка како и купувањето.
Трупањето залихи може да се види од податоците од најголемиот светски производител на соларни панели. Кинеската продажба во Европа достигна 14,2 милијарди долари во периодот од јануари до јули, или приближно 54 гигавати, според BloombergNEF. Тоа е доволно за напојување на повеќе од 16 милиони домаќинства во Германија, а според проценките на BNEF, повеќе од 41 гигават ќе бидат инсталирани во регионот во текот на оваа година.
Европа и натаму сака да искористи рекордно количество соларен капацитет во 2022 година, но тој број би бил поголем доколку луѓето, наместо само да зборуваат за купување панели, всушност ги набават истите, вели Дрис Аке, директор на лоби групата Solar Power Europe од Брисел.
„Оние кои вградуваат соларни панели во многу земји се веќе зафатени, со исполнет распоред за следните неколку недели, па и месеци“, нагласува Аке. Панелите нарачани во Белгија и Германија можеби нема да бидат поставени пред март, додаде тој.
Проблемот е што поставувањето соларни панели на покривите бара напорна работа. Прекините поради недостиг на работници се сè почести во овој сектор отколку во електраните кои ги градат комуналните претпријатија, вели Даниел Типинг, аналитичар во британската консултантска компанија Wood Mackenzie Ltd.
Една од најголемите шпански компании кои инсталираат соларни панели на покривите, Holaluz-Clidom SA, започна со обука на работници за решавање на проблемот со недостиг на работна сила. Пред една година беа потребни околу 180 дена за да се инсталираат панелите, но сега компанијата го намали тој број на максимум 45 дена, изјави извршната директорка Карлота Пи Аморос.
„Побарувачката за соларни панели во Шпанија е без преседан“, вели Пи Аморос во интервју. „Сега доаѓа есента, сакаме да се увериме дека нашите клиенти ќе имаат соларни панели пред да започне зимата. Сега купувањето се зголемува“.
Синџир на снабдување
Недостигот на работна сила е главниот проблем со кој во моментот се соочува европската соларна индустрија. Но, снабдувањето со панели во Ротердам, најголемото пристаниште на континентот, се поврзува и со логистика.
Пријавени се долги одложувања, а поради глобалниот недостиг на компјутерски чипови, на некои панели недостасуваат конвертори за обработка на струја.
„Ситуацијата со синџирот на снабдување е многу лоша во моментот“, вели Мартин Шахингер, генерален директор на германската соларна брокерска платформа pvXchange Trading GmbH. „Не верувам дека ќе можеме да ги постигнеме нашите климатски цели во наредните години, доколку растот на индустријата продолжи да се одложува поради недостиг на работници“, додава тој.
Кинеските соларни компании се свесни дека заработката на нивниот најголем пазар, Европската унија, е загрозена, а продажбата речиси двојно се зголеми во првата половина од годината. Главниот маркетинг директор на Jinko Solar, Генер Миао, минатиот месец пред инвеститорите посочи дека побарувачката во некои европски земји се очекува да ослабе во втората половина поради „проблеми во логистичкиот синџир“.
Дополнително, демне уште една закана која може да биде долгорочна. Пратениците на ЕУ предложија проширување на забраната, која блокот ја има воведено за стоки направени со принудна работа, и на трети земји. За кинеската соларна индустрија, тоа е повторување на одлуката на САД за забрана на увозот од кинескиот регион Ксинџијанг, кој е центар на суровини за поголемиот дел од соларното производство во земјата.