Русија се обидува да најде начин за излез од економската криза која самата ја предизвика и која се закани со најдлабоката рецесија во над дведецениското владеење на претседателот Владимир Путин.
Силниот извоз на стоки го насочи капиталот во државната и корпоративните каси, поттикна пораст на деловните инвестиции што беше незабележан за време на претходните економски контракции и се покажа како клучен за поттикнување на воените напори во годината по инвазијата на Украина.
Големите и малите компании инвестираа во замена на странската опрема и софтвер или канализираа пари во изградба на нови синџири на снабдување за да стигнат до алтернативни пазари. Соочена со првичните предвидувања за пад до 20 отсто на капиталните трошоци, Русија наместо тоа забележа раст од шест отсто во 2022 година, според Bloomberg Economics.
Прочитајте повеќе: Расте дефицитот на Русија поради намалените приходи од енергенти
Сепак, бидејќи построгите извозни ограничувања ги задушуваат приходите на Кремљ, иднината за инвестициите е многу поопасна. Иако централната банка и руското министерство за економија предвидуваат период на стабилност или само мал пад, Bloomberg Economics предвидува дека инвестициите во основни средства ќе паднат за пет проценти во 2023 година - што е голем пад за економијата која се очекува да се намали за 1,5 отсто.
Овојпат руските инвестиции се отпорни на рецесија | Компаниите ги зголемуваат капиталните трошоци за да се прилагодат на санкциите
Bloomberg
Намалувањето на корпоративните приходи и притисокот од санкциите ќе го запрат моментумот и ќе ја зголемат неизвесноста, што веројатно ќе доведе до пад на потрошувачката, иако во помала мерка од првата прогноза за 2022 година, смета Олга Беленкаја, економистка која работи во Москва.
„Изгледа дека инвестициите поддржани од владата и државните корпорации може дополнително да се зголемат, но инвестициите од приватниот сектор ќе се намалат“, рече таа.
Инвестирајте за да преживеете
Отпорноста минатата година беше прашање на опстанок за компаниите кои мораа да го издржат она што централната банка го нарекува „структурна трансформација“ на економијата опколена со санкции.
Банката на Русија соопшти дека огромно мнозинство бизниси или ги зголемиле инвестициите или ги задржале на исто ниво во 2022 година. Тоа објаснува зошто производството паднало за само два отсто, многу помалку од економскиот колапс предвиден веднаш по инвазијата, кон крајот на февруари.
Што вели Bloomberg Economics...
„Руската рецесија е поразлична од која било досега. За време на типична криза, приватните инвестиции трпат најголем удар, додека потрошувачката на домаќинствата опаѓа полесно. Не овој пат. Проценуваме дека оваа аномалија ќе исчезне во 2023 година, бидејќи високата неизвесност и деловните ризици во Русија ги намалуваат инвестициите“, изјави Александар Исаков, руски економист.
Додека Русија се бори да се справи со недостигот предизвикан од санкциите, се појавија нови приватни компании, многу поддржани со владини заеми или субвенции.
Во регионот Псков во западна Русија, се очекува фабриката да произведува индустриски батерии кои ќе помогнат да се замени увозот. Хемиска компанија основана во Чувашија на реката Волга планира да произведува водород пероксид во количини што треба целосно да ја задоволат домашната побарувачка. Во близина на Москва, фабриките почнаа да произведуваат хидраулична опрема и лекови.
Марија Романовскаја е меѓу претприемачите кои сега чекаат материјализација на државната поддршка, откако минатата година вложила свои пари во производство на козметика по егзодусот на западните брендови. Таа аплицирала до владата за финансирање, со планови да инвестира во изградба на погони и да премине од договорно производство, на развој на сопствена полуавтоматска производна линија.
„За тоа е издвоена огромна сума пари“, рече таа. „Имавме право на две програми за државна поддршка, а аплициравме за една“.
Руските инвестиции помогнаа да се олесни рецесијата | Владиното финансирање беше меѓу најголемите извори на капитални трошоци
Bloomberg
Намалувањето на увозот стана една од силите што ја нарушува руската економија за време на војна, туркајќи го растот заснован на помалку софистицирана технологија кон она што централната банка го нарече „обратна индустријализација“.
Од друга страна, парите што владата и компаниите сега ги влеваат во економијата, исто така, ја одразуваат итноста за развој на нова трговска инфраструктура откако Русија мораше да ги напушти рутите кон западните пазари кои некогаш чинеа стотици милијарди долари за изградба.
Одбивањето од традиционалните купувачи го принуди гасниот гигант „Гаспром“ да ја удвои својата инвестициска програма, со планови да ги зголеми капиталните трошоци на рекорд во 2023 година за да финансира преориентација на извозот кон исток.
Инвестициски случај
„Овој тренд треба да ги поддржи фиксните инвестиции во годините што доаѓаат“, вели Татјана Орлова од Oxford Economics.
Слично образложение ги охрабри производителите на нафта да трошат за транспортна инфраструктура и танкери. Искористувајќи ги огромните приходи од високите цени на суровините, рударскиот сектор стана најголемиот двигател на инвестиции минатата година.
„Северстал“, еден од најголемите руски производители на челик, ги задржа капиталните трошоци во голема мерка непроменети и ги пренасочи инвестициите од проекти кои беа изложени на ризик од прекини во снабдувањето со опрема или ограничувања на извозот.
„Северстал“ годинава развива и домашна информатичка технологија за примена во металната индустрија и сродните сектори. Државните заемодавачи како ВТБ банка и Руската земјоделска банка на сличен начин инвестираат во замена на странски софтвер со локални решенија.
Русија АД инвестира за да се надомести штетата од санкциите | Четири од петте сектори со најголем капитал ја зголемија потрошувачката
Bloomberg
Изобилството на готовина значи дека капиталот станува достапен за секторите кои биле гладни за инвестиции. Само државната програма за концесиско кредитирање има цел да обезбеди околу 300 милијарди рубљи (4,3 милијарди долари) за малите и средни претпријатија.
Што е следно
Сепак, трошоците од економската изолација само ќе се зголемат со текот на времето, а веројатно е дека Русија самоодржливоста ја менува за поскапи производи со послаб квалитет.
За повеќето компании, фокусот сега е повеќе на опстанокот отколку на растот. Истражувањето на Банката на Русија покажа дека меѓу малите и средни претпријатија, само една од четири компании планира дополнително да ги зголеми капиталните расходи. Кај големите компании, една третина се подготвени да го сторат тоа.
Санкциите погодија огромен број руски компании | Многу сектори на руската економија страдаат поради санкциите
Bloomberg
Сепак, за многу компании, изборот засега е да се снајдат.
Сергеј Јанчуков, чија групација „Мангазеја“ вклучува бизниси од рударство до развој на имот, вели дека плановите за трошење остануваат.
Тимот задолжен за одделот за злато се состанал неколку пати во текот на изминатата година за да ги разгледа ризиците и идните сценарија. Заклучиле дека е потребно да се оди напред и да се инвестира во иднината, посочи тој.
„Тешките времиња ќе поминат, а проектите ќе останат - тие се долгорочни, така што ништо не запираме“, дециден е Јанчуков.
.webp){kind=icon}