Потрошувачите во еврозоната не се подготвени да го одврзат ќесето, па под знак прашалник е дали ќе има економско закрепнување кое требаше да биде предводено од нивната потрошувачка.
Економскиот раст на блокот од 20 земји повторно полека тоне, откако забележа благ раст во првата половина од годината. Производството сè уште е во опаѓање, а расположението на потрошувачите е под нивото пред пандемијата.
Со оглед на тоа што инфлацијата сега се приближува до целта од два проценти, некои претставници на Европската централна банка (ЕЦБ) ја гледаат лошата економија како причина повеќе да се продолжи со намалувањето на каматните стапки оваа недела. Доколку слабоста на економијата продолжи во 2025 година и ја повлече инфлацијата под посакуваната цел, инвеститорите и аналитичарите веруваат дека повторно може да биде неопходно драматично монетарно олеснување.
„Бавниот раст се чини дека стана растечка грижа за ЕЦБ неодамна, така што слабото трошење би можело да биде причина за поголемо намалување на стапките“, истакнува Сајмон Велс, главен економист за Европа во „Ејч-ес-би-си“ (HSBC).
Теоретски, сите состојки за закрепнување на потрошувачката се таму: инфлацијата се намали на 2,2 отсто од врвот од 10,6 отсто, невработеноста е на рекордно ниско ниво, приходите растат побрзо од цените, а намалените трошоци за задолжување ги поевтинуваат станбените кредити.
„Најважно е што инфлацијата навистина значително се намали и каматните стапки почнаа да се намалуваат. Ова е многу добро за јавноста бидејќи куповната моќ почнува да се зголемува“, рече шефот на латвиската централна банка, Мартинс Казакс, минатата недела.
Но, и покрај ова, потрошувачката на домаќинствата остана ниска, односно падна за 0,1 отсто во вториот квартал, објави во петокот Евростат.
Во Германија овој пад беше уште поизразен, а оттогаш довербата на потрошувачите дополнително потона поради отпуштања и стечај на компании. „Фолксваген“ додаде сол на раните минатата недела објавувајќи дека можеби ќе затвори фабрики на својот домашен пазар за прв пат во 87-годишната историја на компанијата.
„Очекувавме потрошувачката да придонесе за растот во Германија, но тоа сè уште не се случува. Нашите надежи сега се префрлаат во втората половина од годината“, рече Олаф Роик, главен економист на Германската федерација за малопродажба.
Јужна Европа, исто така, се соочува со предизвици бидејќи земјите како Италија и Шпанија ги намалуваат субвенциите за трошоците за живот.
„Домаќинствата можат да очекуваат дека фискалната политика ќе биде понеповолна следната година, бидејќи секоја економија мора да вложи напори да го намали својот долг“, рече економистот на „Кофејс“, Лорин Пивидал.
За регионот како целина, потрошувачката е слаба точка, предизвикувајќи ја прогнозата на ЕЦБ за раст на бруто домашниот производ од 0,9 отсто оваа година. На пример, продажбата на мало беше помала од процените на почетокот на третиот квартал и се зголеми за само 0,1 отсто.
„Очекувањата за номиналната потрошувачка се на најниско ниво од февруари 2022 година, кога Русија ја нападна Украина“, соопшти ЕЦБ во последното месечно истражување на потрошувачите.
Креаторите на монетарната политика разговараа за ова прашање кога последен пат се состанаа во јули. Силното зголемување на заштедите на почетокот на 2024 година отвори „прашања за сценариото засновано на потрошувачка“, се вели во извештајот од тој состанок, иако заклучокот беше дека прогнозите останаа оптимистички.
Сепак, аналитичарите, анкетирани од „Блумберг“, прогнозираат намалување на проекциите за економскиот раст за оваа година кога официјалните лица ќе се состанат оваа недела – зголемувајќи ги шансите за намалување на каматните стапки во октомври.
Таков потег може да се разгледа доколку резултатите разочараат, што е „јасен краткорочен ризик“, според аналитичарите на Банката на Америка. Педесет базични поени олеснување во текот на остатокот од годината – што е еквивалент на две стандардни намалувања на стапките – „е долната граница со оглед на недостатокот на јасно зголемување на активноста“, велат тие.
Со оглед на тоа што реалниот приход на домаќинствата останува под нивото од крајот на 2019 година, намалената потрошувачка не е изненадувачки, нагласуваат од „Фич рејтингс“, но тие остануваат оптимисти за закрепнувањето.
Сигурно има и други кои веруваат дека економијата на еврозоната ќе заживее, само малку подоцна отколку што се надевавме.
Повисоките плати треба „сè повеќе да се претвораат во растечки расходи на домаќинствата“, објави Бундесбанката во август.