.webp){kind=icon}
„Глобален шок ги погодува сите економии, но домашните структурни фактори во секоја од економиите диктираат за интензитетот на инфлацијата“ потенцира главниот економист на Народната банка, Анета Крстевска. Во Македонија во октомври инфлацијата беше 19,8 проценти што е една од највисоките стапки во регионот и во Европа. Во последниот период и покрај забавувањето во поразвиените земји, кај нас, растот на трошоците за живот забрзаа. Како причина за ова Крстевска ја наведува увозната зависност на земјава.
„Увозната зависност и степенот на трговска отвореност на нашата економија е значајно поголем во споредба со Европската унија. Отвореноста и увозната зависност се одразуваат на увозот и неговата структурата, понатаму на структурата на потрошувачката и следствено на домашните цени. Овие структурни фактори во голема мера ја објаснуваат разликата меѓу домашната инфлација и инфлацијата во еврозоната“, изјави таа на нејзината презентација на најновите макроекономски проекции пред бизнис заедницата, на конференција „М6 Чекор Напред - Македонската економија во двоен шок – каде се движиме“.
Таа истакна дека продолжената ескалација на геополитичките тензии создадени со воената инвазија врз Украина, во услови кога се уште светот трпи последици од пандемијата, придонесоа кон влошување на глобалниот амбиент, неповолно делуваа на економските изгледи и создадоа дополнителни притисоци врз светските цени на основните производи. Централните банки ширум светот одговорија со затегнување на монетарната политика поради засилениот и подолготраен раст на инфлацијата во светски рамки, што се одразува на условите за финансирање.
„Глобалните движења се одразија и врз домашната економија, преку понизок раст споредено со априлските проекции. Инфлацијата за оваа година е ревидирана нагоре, со оглед на повисоките досегашни остварувања, но битно е да се нагласи дека следната година се очекува забавување на стапката на инфлација, која ќе изнесува 8 до 9 проценти во 2023 година, при постепено стивнување на ценовните притисоци од увозните цени, субвенционирање на цената на електричната енергија за прехранбената индустрија и затегнувањето на монетарните услови“. Крстевска потенцира дека инфлацијата согласно проекциите на Народната банка, ќе продолжи да се стабилизира, сведувајќи се на нивото од 2,4 отсто и 2 проценти во 2024 и 2025 година.
Инаку главните заклучоци од дебатата се дека е повеќе од извесно оти македонската економија се наоѓа во период на голема неизвесност. Енергетската криза којашто ја зафати Европа се пренесе врз македонската економија, а фактот што земјата е нето увозник на храна ја прави нејзината ранливост на последиците од екстерните шокови уште поголема.
За надминување на оваа состојба, неопходно е да се креираат мудри економски политики и да се спроведат структурни реформи кои ќе ја направат македонската економија поотпорна на шокови и кризи и истовремено ќе ја подготват за новиот глобален поредок што се создава.
М6 Едукативен центар
На конференцијата учествуваа голем број претставници од институциите, академската заедница, политичките чинители и бизнисот. Воведни излагања имаа: министерот за финансии Фатмир Бесими, кој ги претстави контурите на државниот буџет за следната година и среднорочната фискална стратегија на земјата, како и претставници од Светската банка, Јасмин Чакери и Сања Маџаревиќ Шустер, кои подетално се осврнаа на предизвиците пред кои е исправена домашната економија и чекорите што треба да се преземат за нивно полесно надминување.
„Во вакво неизвесно опкружување, кога анализите на сите релевантни институции не се оптимистички, улогите и одлуките на носителите на економските политики треба да бидат мудри, со цел предизвиците со кои се соочуваме да се претворат во предност и да донесат бенефит за опстанок и развој на земјата. Одлуките треба да направат преобразба – еволуција на слабост во јакост, еволуција на загубата во профит, еволуција на ризикот во успех. Накратко, на нашата земја и е неопходна еден вид ‘дијалектичка еволутивна економија’ ”, рече извршната директорка на М6 Едукативниот центар, Елена Младеновска Јеленковиќ, потенцирајќи дека целта на оваа конференција е да даде придонес во креирањето на поширок општествен консензус околу правците по кои треба да се движи земјата барајќи излез од моменталната криза и во создавање предуслови за долгорочен одржлив економски раст и развој.
М6 Едукативен центар
„М6 Едукативен центар“ годинава одбележува 15 години од своето основање. Во својата мисија за трансформација, минатата година го започна проектот „М6 Чекор Напред“ како платформа преку која се дискутираат и се нудат предлог решенија за темите и предизвиците кои го допираат секој елемент од развојот на општеството, компаниите и граѓаните на Македонија и регионот, преку едукација и совети од еминентни лица од светот на политиката и економијата.
