Предлог-буџетот за 2023 година се донесува во услови на нагласена неизвесност во економското окружување и ризици за понатамошно интензивирање на стагфлациските тенденции, кои се очекува да имаат поголема материјализација во првиот и вториот квартал од идната година, укажуваат од Институтот за економски истражувања „Фајненс Тинк“ (Finance Think) во нивниот осврт кон предлог-буџетот што го усвои Владата.
„Во таа смисла, предлог-буџетот 2023 проектира раст на БДП за 2023 година од 2,9 проценти и раст на трошоците за живот од 7,1 проценти. „Фајненс Тинк“ проценува дека проектираната стапка на раст на БДП е оптимистичка и е со значајни изгледи да биде пониска, додека проектираната стапка на инфлацијата е под голема неизвесност и може да забалежи значајни отстапувања и во двете насоки (пониска или повисока)“, укажуваат од Институтот.
Оттаму посочуваат дека во номинална смисла, земјаќи ги заедно проектираниот реален раст на БДП и растот на цените, што служи како основа за проценка на буџетските приходи, проекцијата за нивен раст е особено висока, без оглед што во себе инкорпорира и други елементи како имплементација на даночната реформа и мерки за намалување на сивата економија.
Прочитај повеќе
Ковачевски: Максимална реализација на капиталните инвестиции во 2023
Се предвидуваат инвестиции во повеќе сектори во идната година
03.12.2022
Во десет буџети „збришани“ 1,3 милијарда евра од капиталните инвестиции
За идната година се планирани рекордни 800 милиони евра за капитални проекти.
10.11.2022
Буџетот ги „нацрта“ новите даноци: Приходите ќе ги билда и инфлацијата
Близу 53 отсто од вкупните пари од даноци е планирано да се соберат по основа на ДДВ и данок на личен доход.
08.11.2022
Мојсоска-Блажевски: Повеќе да се размислува за долговите што ги оставаме
Таа порачува да се оптимизираат трошоците, бидејќи не очекува поволни услови за задолжување идната година.
03.11.2022
„Оттука, буџетските приходи, и особено даночните приходи, се проектирани на особено високо ниво, и тие би се оствариле само доколку порастот на цените не стивне, што би било неповолен исход за животниот стандард на граѓаните. Притоа, треба да се напомене дека предлог-буџетот 2023, како клучен документ за економијата во целина, не дава јасна слика за финалните контури на предложената даночна реформа, и во таа смисла претставува сериозно потфрлање во делот на фискалната транспарентност. Предлог Буџетот 2023 предвидува пораст на буџетските расходи за 12,6 проценти, што е неразумно високо проектирање на расходите, ако се има предвид ризикот од остварување на приходите и намерата за фискална консолидација“, велат од Институтот.
Од „Фајненс Тинк“ сметаат дека намерата за фискална консолидација е појасно видлива во сегментите на плати за јавната администрација и расходите за стоки и услуги, кои се проектирани со раст од 7,9 и 5 проценти, соодветно, понизок од растот на вкупните расходи, но сепак се` уште значајно висок.
„Последново е особено важно поради нагласениот ризик буџетските трошења да влијаат проинфлаторно во услови на се` уште висок раст на цените генериран од надворешни фактори. Дополнително, особено загрижува предвидениот раст на ставката други трансфери, од 11,5 проценти, имајќи предвид дека освен трансферите до единиците на локалната самоуправа, оваа ставка вклучува субвенции и други трансфери чија целисходност, ефикасност и ефективност останува „црна кутија“.
Имено, и покрај апелите на домашната и меѓународната експертска јавност за рационализација на овие трошења и нивно врзување со конкретни исходи/резултати, поголем исчекор се` уште не е направен и оваа ставка содржи доминантен елемент на непродуктивен и несуштински расход. Дополнително, во инфлаторно окружување, значајното зголемување на оваа ставка може да претставува особен ризик“,велат од Институтот.
Оттаму велат дека очекувано, во услови на заострување на условите на финансиските пазари, и на домашиот и на меѓународниот, расходите за каматни плаќања се проектирани со раст од 26,4 проценти, и притисок којшто ќе се зголемува.
„Проектирањето високи капитални инвестиции, со раст од 49,6 проценти е очекуван потег и шема на дизајнирање на буџетот со секој предлог-буџет во претходната деценија. Тоа не е сврзано со кризата и променетите околности, туку со намерата да се покаже високо почетно планирање на капиталните расходи, за целите на поддршка на економијата“, посочуваат од Институтот.
Согласно на ваквото шематско проектирање, „Фајненс Тинк“ очекува дека од предвидените близу 800 милиони евра капитални расходи, конечно ќе се реализираат околу половина, односно околу 400 милиони евра.
„Со ваквото проектирање на предлог-буџетот 2023, буџетскиот дефицит е поставен на ниво од 4,6 проценти од БДП. Имајќи го предвид ризикот од неостварување на буџетските приходи според планираното, како и ризикот од неостварување на проектираниот раст на БДП проценуваме дека буџетскиот дефицит или ќе биде надминат, или, поверојатно, во текот на 2023 ќе ја видиме шемата на прилагодување на буџетот според која ќе се изврши значајно кратење на капиталните расходи.
Со тоа, математички, буџетскиот дефицит ќе остане на линијата на фискалната консолидација, но структурата на трошењата нема значајно да и` помогне на економијата во услови на повеќекратна криза“, велат од Институтот.
Оттаму додаваат дека предлог-буџетот 2023 скоро во целост ја следи линијата на проектирање од претходните години.
„Буџетските приходи, според моменталните расположливи информации, се проектирани на високо ниво, што создава ризик за реализацијата на проектираните буџетски расходи. Кај расходите, фискалната консолидација кај одредени ставки е недоволна, особено во инфлаторни околности, но веројатно ќе биде компензирана со кратење на нереално-поставените капитални расходи со првиот ребаланс во текот на 2023“, заклучуваат од Институтот.