Британската економија забележа пад во април со стапка која не е регистрирана во последната година, а откако тамошните власти го укинаа тестирањето за ковид, зголемувајќи го ризикот економијата да продолжи да опаѓа во вториот квартал.
Бруто домашниот производ (БДП) на Велика Британија е намален за 0,3 отсто во однос на март, кога месечниот пад изнесуваше 0,1 отсто, објави во понеделникот британската Национална статистичка служба. Економистите прогнозираа раст од 0,1 отсто.
За прв пат од минатиот јануари, три клучни сектори во економијата заеднички остварија негативни стапки. Во услужниот сектор, економската активност е остро намалена поради падот од 5,6 отсто во здравствениот сектор, додека производството претрпе поради поскапувањето на горивата и другите извори на енергија.
„Намалувањето на активноста веројатно нема да биде краткотрајно“, изјави Јаел Селфин, главен економист во консултантската и ревизорската фирма KPMG UK.
„Преовладувачката перспектива останува песимистичка бидејќи се очекува притисокот врз расположливиот доход да ја намали побарувачката“.
Послаба фунта
Вредноста на британската валута се лизна за цели 0,6 отсто на 1,2238 долари за фунта, што е најслабиот курс на фунтата во последниот месец.
Активностите за тестирање и следење на пандемијата беа намалени за 70 проценти во април. Доколку активностите за тестирање, следење и вакцинација се исклучат од пресметката на БДП, економијата би пораснала за 0,1 отсто, соопшти британската статистичка служба.
Домаќинствата покажаа знаци на отпор во април, иако даноците на доход се зголемија во текот на месецот, а сметките за енергија скокнаа за 54 отсто. Економските сектори ориентирани кон потрошувачите пораснаа за 2,6 отсто благодарение на силниот раст на малопродажбата и личните услуги како што се фризерските услуги.
Но, поновите податоци покажуваат дека како одговор на зголемените животни трошоци, домаќинствата почнуваат да штедат на трошоци што не се неопходни.
Производството е намалено за еден процент, а работодавците тврдат дека тоа се должи на растот на цените, како и на дефицитот во понудата. Градежната активност е намалена за 0,4 отсто.
Април е трет последователен месец на опаѓање на економската активност, што според аналитичарите е јасен знак дека економијата нагло слабее поради инфлаторните притисоци.
Проблем за премиерот Џонсон
Кревката состојба на економијата им создава проблеми на Ендрју Бејли, гувернер на Банката на Англија, како и на премиерот Борис Џонсон.
Со очекувањата дека инфлацијата во октомври, кога се очекува повторно зголемување на сметките за енергија, ќе достигне двоцифрена вредност, Бејли и неговите колеги немаат многу избор освен да ги зголемат каматните стапки, дури и ако тоа значи дополнително зајакнување на кризата на трошоците за живот на краток рок. Банкарите се загрижени за ризикот од спирален пораст на цените и приходите, како во 1970-тите, доколку инфлацијата не се стави под контрола.
„Земјите ширум светот го чувствуваат забавувањето на растот, а Обединетото Кралство не е имуно на овие предизвици“, изјави министерот за финансии Риши Сунак. „Сакам да им повторам на граѓаните, целосно сме фокусирани на економскиот раст за да одговориме на трошоците за живот на долг рок, притоа поддржувајќи ги семејствата и бизнисите во краткорочните притисоци што им се закануваат.
Креаторите на монетарната политика на Банката на Англија се очекува во четврток да одлучат да ги зголемат каматните стапки по петти пат по ред. Се предвидува раст од четвртина процент што ќе ја помести референтната каматна стапка на 1,25 отсто, на нејзино највисоко ниво од 2009 година, а пазарите веќе пресметуваат дека стапките би можеле да се искачат над 3 отсто следната година.
За Џонсон, кој беше блиску до гласање за недоверба на неговата партија минатата недела, спасувањето на економијата е клучно ако сака да остане на функцијата.
Новиот пакет помош од 15 милијарди фунти за да им се помогне на граѓаните да ги платат сметките за енергија нема да им помогне многу на домаќинствата на патот кон најголемиот пад на расположливиот приход од 1950-тите.
Бројките што се очекуваат оваа недела треба да потврдат дека продажбата на мало паднала во мај. Дури и пазарот на недвижности, кој го издржа економскиот колапс за време на пандемијата, покажува знаци на заладување. Но, објавувањето на статистиката во вторник се очекува да потврди дека дефицитите на пазарот на трудот остануваат силен потенцијален извор на инфлација.