Со стартот на годината граѓаните ќе плаќаат и повисоки казнени камати. Зголемувањето е поради тоа што од 1. јануари референтната стапка за пресметување на стапката на казнена камата изнесува 6,30 проценти. Тоа е всушност основната камата или каматата по која банките купуваат благајнички записи во Народната банка. Со оглед на тоа што таа порасна и во последните шест месеци, повторно има промена на основата за пресметување на затезните камати.
Пресметките се прават двапати годишно, на секое полугодие, или еднаш од јули, еднаш од јануари. Ако во периодот од шест месеци немало промени на основната камата, не се менува и казнената, но овој пат тоа не е случај. Во услови на висока инфлација, Народната банка во повеќе наврати ја зголеми основната камата, што доведе до ситуација на крајот на годината стапката да е највисока во последните 13 години.
Казнени камати пресметуваат и банките за кредитите и за картичките, но и комуналните компании за режиските трошоци, а во случај на доцнење на редовната обврска.
Во согласност со регулативата, банките наплатуваат казнени камати за доцнењето во наплатата на денарските кредити или кредитните картички ако ратата не се плати по истекот на 30 дена откога достасала за плаќање, слично како и за сметките за комуналии.
Пресметката е законски утврдена, а од 2009 година како основа се зема референтната камата на Народната банка што важи ден пред усогласувањето. Всушност, од овој јануари казнената камата за договори меѓу трговци и јавни претпријатија ќе биде 16,3 процентни поени, или 10 поени плус стапката на основната камата. Законската казнена камата во договорите во кои барем едно лице не е трговец или најчесто за физички лица од јануари ќе биде 14,3 процентни поени.
Според најавите, во првото полугодие годинава најверојатно нема да има ново зголемување на основната камата, а доколку инфлацијата остане стабилна основната камата треба да се намали во третиот квартал од 2024 година.