Градежниот сектор во Македонија забележа пад од 17,2 проценти во првите три месеци од 2022 година, кој согласно податоците се должи на падот во сегментот високоградба(станбени и деловни објекти), додека кај нискоградбата(инфраструктура) има раст во првото тримесечје. Со тоа се продлабочува падот кој започна во минатата година, а кој го нотираше Народната банка во последниот квартален извештај од мај, годинава.
„Во четвртиот квартал од 2021 година активноста во градежниот сектор забележа натамошен реален пад на годишна основа. Според расположливите високофреквентни податоци, во четвртото тримесечје од годината се забележува реален годишен пад кај вкупните извршени градежни работи (продлабочување на падот во однос на падот во претходниот квартал), како резултат на високиот пад и негативен придонес и кај нискоградбата, но и кај високоградбата, делумно и како резултат на зголемувањето на цените на влезните компоненти коишто предизвикаа одреден застој на инвестициите во овој сектор од економијата“, се вели во извештајот.
Од Народната банка додаваат дека во јануари 2022 година, вредноста на извршените градежни работи забележа натамошен висок реален пад на годишна основа, подлабок во однос на падот во претходниот квартал, како резултат на натамошниот длабок пад и кај високоградбата, но и кај нискоградбата.
Повисоките трошоци им ги поматија сметките на градежниците
Една од глaвните причини за своевидниот застој во градежништвото е зголемувањето на трошоците за градење. Во првото тримесечје од 2022 година, во споредба со четвртото тримесечје од 2021 година, трошоците во градежништвото за нови објекти за индивидуално домување се повисоки за 7,5 проценти, трошоците за материјали за 10 проценти, а трошоците за вработените за 2,3 проценти. Во првото тримесечје од 2022 година, во споредба со првото тримесечје од 2021 година, трошоците во градежништвото за нови објекти за индивидуално домување се повисоки за 23,8 проценти, трошоците за материјали за 29,3 проценти и трошоците за вработените за 12,5 проценти.
Со оглед на зголемените трошоци, не треба да зачудува што во второто тримесечје од 2022 година цените на становите, според податоците на Народната банка, оствариле годишен раст од 16,5 проценти. Станува збор за рекорден раст на цените којшто не се случил во изминатава деценија. Со тоа продолжи трендот на континуирано уривање на границите на поскапување на становите што започна минатата година. Имено, во четвртото тримесечје од 2021 година растот изнесуваше 11,4 проценти, а во првото тримесечје од годинава 12,5 проценти.
Како е во Европа?
Во мај 2022 година во споредба со април 2022 година, сезонско приспособеното производство во градежниот сектор се зголеми за 0,4 проценти во еврозоната и за 0,8 проценти во ЕУ, покажуваат првите проценки на Евростат, статистичкиот завод на Европската унија. Во април 2022 година, производството во градежништвото падна за 1 проценти во еврозоната и за 1,1 проценти во ЕУ. Во мај 2022 година во споредба со мај 2021 година, производството во градежништвото се зголеми за 2,9 проценти во еврозоната и за 3,8 проценти во ЕУ.
Во еврозоната во мај 2022 година во споредба со април 2022 година, нискоградбата е зголемена за 2,3 проценти, додека високоградбата е намалена за 0,3 проценти. Во ЕУ нискоградбата е зголемена за 2,8 проценти, а високоградбата за 0,4 проценти.
Меѓу земјите-членки за кои се достапни податоци, најголемите месечни зголемувања на производството во градежништвото се забележани во Шведска (+6,2 проценти), Унгарија (+5,9 проценти) и Словенија (+5,8 проценти). Намалување е забележано во Шпанија (-1,5 проценти) и Финска (-0,6 проценти).
Во еврозоната во мај 2022 година, во споредба со мај 2021 година, градежништвото е зголемено за 3,1 проценти, а во ЕУ е зголемено за 3,9 проценти. Меѓу земјите-членки за кои се достапни податоци, најголемите годишни зголемувања на производството во градежништвото беа забележани во Словенија (+30,2 проценти), Полска (+10,7 проценти) и Унгарија (+9,9 проценти). Намалување е забележано во Шпанија (-8,2 проценти) и Германија (-2 проценти).